Bir Haber Mecrası Olarak Kırgızistan’da Instagram Haberciliği

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 274 - 292, 15.01.2025

Türker Erkan , Erdoğan Akman

https://doi.org/10.33206/mjss.1571578

Öz

Küreselleşme birçok alanda olduğu gibi teknoloji sektöründe de dönüşümü hızlandırmıştır. Bu gelişmelerden medya sektörü de etkilenmiştir. Teknolojinin hızla gelişmesi ve kendini sürekli yenilemesi medya ve basın sektörünün her aşamasını yeniden düzenleyerek yayıncılığın boyutlarını değiştirmiştir. İnternet teknolojilerinin gelişmesi ve sosyal medya uygulamalarının hayatımıza girmesi ile haberin üretimi, dağıtımı ve paylaşımı farklı bir mecrada okuyucuya sunularak, konvansiyonel medyanın işlevleri revize olmuştur. Haberin insanlara hızlı, güncel, maliyetsiz sunulması ve kendini sürekli yenileyen bir mecra olması açısından sosyal medya uygulamaları kullanıcı sayısı artan bir alan haline gelmiştir. Tüm bu gelişmeler dünyada ve Kırgızistan’da radyo, gazete ve TV yayını yapan kurumların yayınlarını sosyal medyaya taşımalarını beraberinde getirmiştir. Instagram uygulamasının haber paylaşımında nasıl kullanıldığını ortaya koymayı amaçlayan araştırmada, Kırgızistan’da Kırgızca yayın yapan popülaritesi en yüksek olan Maalymat.kg, Azattyk.kg ve Sputnik Kyrgyzstan Instagram haber sayfalarında 1-15 Temmuz 2024 tarihleri arasında çıkan 413 paylaşım olasılıksız (amaçlı) örnekleme tekniği kullanılarak içerik analizine tabii tutulmuştur. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; örneklem haber sayfalarının Instagram uygulamasını toplumun genelini haberdar etmek için aktif şekilde kullandıkları görülmüştür. Bu kapsamda haberlerde carousel, video ve foto metin kullanımının ön plana çıktığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Instagram Haberciliği, Azattyk.kg, Maalymat.kg, Sputnik Kyrgyzstan

Etik Beyan

“Bir Haber Mecrası Olarak Kırgızistan’da Instagram Haberciliği” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Makale için etik kurul izni zorunluluğu bulunmamaktadır.

Instagram Journalism in Kyrgyzstan as a News Media

Öz

Globalisation has accelerated the transformation in the technology sector as in many areas. The media sector has also been affected by these developments. The rapid development and continuous renewal of technology has reorganised every stage of the media and press sector and changed the dimensions of publishing. With the development of internet technologies and the introduction of social media applications into our lives, the functions of conventional media have been revised by presenting the production, distribution and sharing of news to the reader in a different medium. İn terms of providing news to people quickly, up-to-date, cost-free and being a constantly renewing medium social media applications have become an area with an increasing number of users. All these developments have led to the fact that radio, newspaper and TV broadcasting institutions in the world and Kyrgyzstan have moved their publications to social media. The research aimed to reveal how the Instagram application is used in news sharing, 413 posts published between 1-15 July 2024 on the Instagram news pages of Maalymat.kg, Azattyk.kg and Sputnik Kyrgyzstan, which are the most popular Kyrgyz-language broadcasting sites in Kyrgyzstan, were subjected to content analysis using non-probability (purposive) sampling technique. When the findings obtained were evaluated, it was seen that sample news pages actively used the Instagram application to inform the general society. In this context, it has been determined that the use of carousel, video and photo text come to the fore in the news.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Instagram Journalism, Azattyk.kg, Maalymat.kg, Sputnik Kyrgyzstan

Etik Beyan

“Bir Haber Mecrası Olarak Kırgızistan’da Instagram Haberciliği” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Makale için etik kurul izni zorunluluğu bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Acharya, U., Pathak, T., Karki, B., K. C., B., Rajneesh, B., Shrestha, U. ve Dahal, R. (2012). 2011 National Survey on Nepali Journalists. Nepal: Center for Media Research.
• Alkan, B. (2023). Instagram’ın evli çiftlerin aile yaşantısına etkileri. Journal of Communication Science Researches, 3(3), 218-235.
• Baritci, F. (2023). Üniversite öğrencilerinin instagram'da mahremiyet algıları üzerine bir saha araştırması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1), 280-304.
• Boyd, D. M. ve Ellison, N. B. (2008). Social network sites: Definition, history and Scholarship. Journal of Computer Mediated Communication, 13(1), 210-230.
• Çelik Varol, M. ve Varol, E. (2019). Kavram ve kuramlarıyla Marshall Mcluhan'a bakış: Günümüzün egemen medya araçları ekseninde bir değerlendirme. International Jourmal Of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 5(1), 137-158.
• Çetinkaya, A. (2019). Çevrimiçi gazetelerin instagram üzerinden haber paylaşımı. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 1(2), 1-28.
• Çetinkaya, A. (2020). Magazin haberciliğinin yeni platformu: Instagram. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(1), 104-132.
• Gökdemir, A. (2020, 3 21). Medya Akademi. Eylül 18, 2024 tarihinde https://medyaakademi.com.tr/2020/03/21/instagramin-kurulusu-ve- gelisimi/ adresinden alındı
• Gökler, K. ve Onay, A. (2020). Üniversitelerin kurumsal iletişim aracı olarak instagram kullanımı: Vakıf üniversitelerinin instagram sayfaları üzerine betimsel bir içerik analizi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi(35), 311-337.
• Güçdemir, Y. (2015). Sanal ortamda iletişim bir halkla ilişkiler perspektifi. İstanbul: Der Yayınevi.
• Karaman, Ö. (2021). Yapay zeka destekli kişiselleştirme algoritmalarının tüketici zihninde filtre balonu yaratma etkisinin incelenmesi. Vizyoner Dergisi, 12(32), 1339-1351.
• Küçükvardar, M. (2023). Tık odaklı habercilik çerçevesinde ekonomi haberlerinin incelenmesi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi(42), 145- 168.
• Lang, A. (2014, Eylül 2). Rewind&Capture. Eylül 15, 2024 tarihinde https://www.rewindandcapture.com/why-is-it-called-instagram/ adresinden alındı
• Mayfield, A. (2009). What is social media? An e-book by Antony Mayfield from iCrossing. 9 12, 2024 tarihinde https://crmxchange.com/uploadedFiles/White_Papers/PDF/What_is_ Social_Media_iCrossing_ebook.pdf adresinden alındı
• Metin, O. ve Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 237-294.
• Pınarbaşı, T. E. ve Astam, F. K. (2020). Haberin dönü(şü)mü: Sosyal medya gazeteciliği pratikleri. İnif E-Dergi, 5(1), 70-87.
• Poynter, R. (2010). İnternet ve sosyal medya araştırmaları el kitabı (Çev: Ü. Şensoy). İstanbul: Optimist Yayınları.
• Recro Digital Markenting. (2021, Aralık 24). Eylül 18, 2024 tarihinde Recro Digital: https://recrodigital.com/instagram-kaydirmali-post-carousel- nedir-nasil-kullanilir/ adresinden alındı
• Roberts, J. (2019). Citizen journalism. The International Encyclopedia of Media Literacy, 1(2), 1-10.
• Safko, L. ve Brake, D. K. (2009). The social media bible tactics, tools&strategies for business success. New Jersey: Wiley.
• starngage. (2024). Eylül 12, 2024 tarihinde https://starngage.com/app/global/influencer/ranking/kyrgyzstan adresinden alındı
• Şamilova, A. ve Ayhan, N. (2022). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde yaşlı bireylerin sosyal medya kullanım davranışı örüntüleri. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 7(2), 106-122. https://doi.org/10.5281/zenodo.7472394
• Sütçü, C. S. (2014). Yeni medya ve enformasyona özgürce ulaşma bağlamında gazetecinin bilişimciye dönüşümü. Yeni Türkiye Dergisi(56), 924-928.
• Şahin, F. ve Bahar, R. (2022). Instagram pazarlama faaliyetlerinde “mavi tik etkisi”. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 64-94.
• Şimşek, A. (2018). Evren ve Örneklem. A. Şimşek içinde, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (s. 108-133). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Temel, M., Somuncu, B. ve Bünyamin, G. (2021). Sosyal Medya Haberciliğinde Etik: Instagram Hesapları Üzerine Bir İnceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(45), 290-305.
• Tutgun-Ünal, A. (2020). Yeni Medya ile Yeni Gazetecilik Anlayışı: Haber Ajanslarının Sosyal Medya Gazeteciliği Açısından İncelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 1011-1031.
• Tutgun-Ünal, A. ve Kurt, A. S. (2021). Türkiye'deki gazetecilerin ınstagram hesaplarının içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 252-277.
• We Are Social. (2024, Şubat 23). Datareportal. Eylül 28, 2024 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2024-kyrgyzstan adresinden alındı
• We Are Social. (2024, Nisan 24). Datareportal. 09 17, 2024 tarihinde https://datareportal.com/reports/digital-2024-april-global-statshot adresinden alındı
• Yaşar, İ. H. (2020). İletişim Tarihine Kısa Bir Bakış: Analogdan Dijitale İletişim Araçlarının Gelişimi ve Bireye Yansıması. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 173-207.
• Yeniceler Kortak, İ. (2024). Yurttaş ve Ana Akım Gazeteciliğin Sosyal Medyadaki Etkinliğinin "Instagram" Üzerinden Karşılıklı Değerlendirilmesi. Etkileşim(13), 314-338.
• Yıldız, E. ve Özmen, Ş. Y. (2023). Sosyal Medya Platformlarıyla Birlikte Habercilik Pratiklerinin Dönüşümü. Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 1-30.
• https://www.instagram.com/azattyk.kg/
• https://www.instagram.com/maalymat.kg/
• https://www.instagram.com/sputnik_kyrgyzstan/