Burana Kulesinin Kültür ve İnanç Turizmine Katkısının SWOT Analiz İle Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 826 - 837, 15.04.2025

Pelin Tuna Arslan

https://doi.org/10.33206/mjss.1626208

Öz

Kırgızistan’ın Tokmok şehrinde yer alan Burana Kulesi (Burana Minaresi), Tanrı dağlarının eteklerinde İpek Yolu üzerinde yer almaktadır. Eski adıyla ‘Balasagun’ olarak bilinen bu tarihi şehir, İslamiyet’i kabul eden ilk Türk devleti Karahanlıların başkentidir. Gözetleme kulesi olarak inşa edilen Burana Kulesi Karahanlıların İslamiyet’i kabul etmesiyle minare olarak kullanılmaya başlamıştır. Bu nedenle ‘Türklerin İlk Minaresi’ olarak da adlandırılmaktadır. Türklerin İslam dinini kabul etmelerinde önemli bir rol oynayan bu şehir, dini amaçlı gerçekleştirilen turizm faaliyetleri içinde önemli bir uğrak noktasıdır. UNESCO, 2014 yılında Burana Kulesi’ni Dünya Miras Listesine eklemiştir. Bu araştırmada, dünyanın eski kentlerinden biri olan ve aynı zamanda kültürel ve dini açıdan tarihine ışık tutan önemli turistik destinasyonlardan biri olan Burana Kulesi’nin turizm potansiyelinin ve kültürel çekiciliğinin artırılması ve turistik bir ürün olarak ziyaretçi sayısının artırılması ve tanıtılması için nelerin yapılması gerektiği sorusuna yanıt aranmaktadır. Araştırmada, Burana Kulesi’nin kültür ve inanç turizmi kapsamında ele alınarak SWOT analizinin yapılarak ülke turizmi için öneminin vurgulanması amaçlanmaktadır. Elde edilen sonuçlar; Burana Kulesi ve kulenin yer aldığı bölgenin tarihi, kültürel ve dini açıdan çok zengin bir geçmişe sahip olması, tarihi yapısının hemen hemen hiç bozulmamış olması, bölgenin Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinde önemli bir rol oynayan şehirde yer alması ve bu sebeplerden dolayı özellikle kültür ve inanç turizmi açısından turistik çekiciliğinin yüksek olması gibi güçlü yanları ve fırsatları bulunmaktadır. Diğer yandan ise bölgede turistik yatırımların çok yetersiz olması, altyapı ve üstyapı yetersizliklerinin olması, bölgenin turistik açıdan tanınırlığının düşük olması ve bunun için yapılan tanıtım ve pazarlama çalışmaların yetersiz olması gibi zayıf yönleri ve oluşabilecek tehditleri de bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Burana Kulesi , Kültür Turizmi , İnanç Turizmi , Kırgızistan , Balasagun

Etik Beyan

“Burana Kulesinin Kültür ve İnanç Turizmine Katkısının SWOT Analiz İle Değerlendirilmesi” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

Evaluation of the Contribution of Burana Tower to Culture and Faith Tourism with SWOT Analysis

Öz

Burana Tower (Burana Minaret), located in the city of Tokmok, Kyrgyzstan, is situated on the Silk Road at the foothills of the Tian Shan Mountains. This historical city, formerly known as "Balasagun," was the capital of the Karakhanid State, the first Turkish state to accept Islam. Originally built as a watchtower, Burana Tower was later used as a minaret after the Karakhanids converted to Islam. For this reason, it is also referred to as "The First Minaret of the Turks." This city, which played a significant role in the acceptance of Islam among Turks, is an important stop for religious tourism. In 2014, UNESCO added Burana Tower to the World Heritage List. This study aims to explore what can be done to enhance the tourism potential and cultural appeal of Burana Tower and to increase visitor numbers and its promotion as a tourist attraction. By conducting a SWOT analysis within the scope of cultural and faith tourism, the study emphasizes the importance of Burana Tower for the country's tourism. The findings highlight several strengths and opportunities, such as the region’s rich historical, cultural, and religious past, the well-preserved historical structure of the tower, and its significant role in the Islamic history of the Turks, making it highly attractive for cultural and faith tourism. However, there are also weaknesses and potential threats, including insufficient tourism investments in the area, inadequate infrastructure and facilities, low recognition of the region as a tourist destination, and insufficient promotional and marketing efforts.

Anahtar Kelimeler

Burana Tower , Cultural Tourism , Faith Tourism , Kyrgyzstan , Balasagun

Kaynakça

• Akgöz, E., Şalvarcı, S. ve Tengilimoğlu, E. (2019). Orta Asya’da kültür turizminin sembolü: Burana kulesi. International V Human & Civilization Congress From Past to Future. Alanya.
• Aklanoğlu, F. (2010). Geleneksel yerleşmelerde kültür turizmi: Beypazarı örneği. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 10(2), 125-136.
• Alieva, C. (2019). Kırgızistan Çolpon-Ata bölgesindeki petroglifleri çevresi ile birlikte koruma önerileri (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi. Kayseri.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Çikolar, E. (2023). Kırgızistan’da inanç ve kültür turizmi: Özgen şehri. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 12(1), 94-113.
• Das, A., Kondasani, R. K. R. ve Deb, R. (2023). Religious tourism: a bibliometric and network analysis. Tourism Review, 79(3), 622-634.
• Emekli, G. (2006). Coğrafya, kültür ve turizm: kültürel turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15(1-2), 51-59.
• Ercan, F., Dalgın, T., ve Atak, O. (2017). Muğla/Ortaca ilçesinin kırsal turizm potansiyelini değerlendirmeye yönelik bir Swot analizi. Journal of International Social Research, 10(52).
• Gordion (Yassıhöyük) ve yakın çevresi alan yönetim planı. (2021). Ankara.
• Hassan, T., Carvache-Franco, M., Carvache-Franco, W. ve Carvache- Franco, O. (2024). Motivations as predictors of religious tourism: the Muslim pilgrimage to the city of Mecca. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 14(3), 419-435.
• Iliev, D. (2020). The evolution of religious tourism: Concept, segmentation and development of new identities. Journal of Hospitality and Tourism Management, 45, 131-140.
• Kartal, B., Tepeci, M. ve Atlı, H. (2015). Examining the religious tourism potential of Manisa. Turkey with a marketing perspective. Tourism Review, 70(3), 214-231.
• Koner, B. İ (2022). Kırgızistan Balballarının İncelenmesi Ve Uygulamalar (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
• Lin, C. P. (2021). The salience of stakeholders in religious tourism: A case study of the Dajia Mazu pilgrimage. Annals of Tourism Research, 86, 103091.
• Mutlu, İ. (2015). Kırgızistan Tokmak-Burana’daki Taş Balballar (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi. Kayseri.
• Naumov, N. (2016). Cultural Tourism. European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 7(1), 72-73.
• Notarstefano, G. ve Gristina, S. (2021). Eco-sustainable routes and religious tourism: an opportunity for local development. The case study of Sicilian routes. In Tourism in the Mediterranean Sea, 217-239.
• Pedersen, A. (2002). Managing tourism at world heritage sites: practical manual for world heritage site managers. UNESCO World Heritage Centre, 1-97.
• Rashid, A. G. (2018). Religious tourism–a review of the literature. Journal of Hospitality and Tourism Insights, 1(2), 150-167.
• Richards, G. (2018). Cultural tourism: A review of recent research and trends. Journal of Hospitality and Tourism Management, 36, 12-21.
• Satıcıoğlu, H. (2020). İki kule bir efsane: Burana ve İstanbul kız kuleleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 49, 245-260.
• Teoli, D., Sanvictores, T., ve An, J.(2023). SWOT Analysis. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
• Terzidou, M., Scarles, C. ve Saunders, M. N. (2018). The complexities of religious tourism motivations: Sacred places, vows and visions. Annals of Tourism Research, 70, 54-65.
• Tripadvisor. (2024). Burana Tower. https://www.tripadvisor.com.tr/Attraction_Review-g1594790-d4176350- Reviews-Burana_Tower-Tokmok_Chuy_Province.html
• Törökan Uulu, E. (2015). Burana Müzesi ve Balasagın (Çev: Bilal Yıldız). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
• Dergisi, 2(4), 121-145.
• Törökanov, E. (2014). Burana Cumhuriyet Arkeolojik-Mimari Müze Kompleksi (Çev: Bilal Yıldız). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 193-207.
• Uygur, M. S. ve Baykan, E. (2007). Kültür turizmi ve turizmin kültürel varlıklar üzerindeki etkileri. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 30-49.
• Yıldız, B. (2014). Balasagın-Burana açık hava müzesi ve Arap harfleriyle yazılmış mezar taşları. Tarih Okulu Dergisi, 7(18), 185-221.