Arapça Konuşan Öğrenciler İçin Hazırlanan Fen’e Yönelik Tutum Ölçeğinin Uyarlanması Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 6, 9 - 21, 30.12.2020

Yakup Özkan , Arif Açıksöz , İlbilge Dökme

Öz

2011 yılının başlarında ortaya çıkan Arap Baharı adlı halk ayaklanması sonucu ülkemiz göç almaya başlamıştır. Göç almaya başlamasının ardından ülkemizdeki kayıtlı Suriyeli mülteci sayısı 4 milyona yaklaşmıştır. Bu bireylerin neredeyse %50’si 5-18 yaş aralığındadır. Fen eğitimi her şeyden önce bireylere içinde bulunduğu problemi çözebilme becerisi kazandırmayı amaçlamaktadır. Araştırmacılar bireylerin Fen’e yönelik tutumlarını belirlemeye yönelik birçok çalışma yapmışlardır. Bireylerin bilimin ve Fen’in evrenselliği ve kültürler arası farklılığı da merak konusu olmuştur. Farklı dilleri konuşan, farklı kültürde yetişmiş ve farklı eğitim almış bireylerin bilime yönelik tutumlarının belirlenmesi, benzerlik ve farklılıkların ortaya konulması bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bu sebeple bu çalışmada Abd-El-Khalick ve ark. (2015) tarafından Arapça konuşan öğrenciler için geliştirilen Fen’e yönelik tutum ölçeğinin İngilizce hali Türkçe’ye çevrilerek uyarlanması yapılmıştır. Araştırmada ölçeğin dil bakımından eşdeğerliği uzmanlar ve araştırmacılar tarafından incelendikten sonra bu amaç doğrultusunda Ankara ili Mamak ilçesinde öğrenim gören 248 ortaokul öğrencisinden veri toplanmış, güvenirlik ve geçerlik çalışması yapılmış ve ölçeğin faktör yapısına uygun olup olmadığı Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda ölçeğin yapısına uygun olarak 5 faktörlü bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin güvenilirlik katsayı olan Cr. Alfa değeri de .93 olarak hesaplanmıştır. Bu durum, ölçeğin Türk öğrenciler için kullanılmasının uygun olduğu, geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fen, Türk, Arapça, Tutum, Suriyeli, Uyarlama

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F., Summers, R., Said, Z., Wang, S., & Culbertson, M. (2015). Development and large-scale validation of an instrument to assess Arabic-speaking students’ attitudes toward science. International Journal of Science Education, 37(16), 2637-2663.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı), Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Doğru, M. & Kıyıcı, F.K. (2005). Fen Eğitiminin Zorunluluğu, (Editör: M. Aydoğdu & T. Kesercioğlu) içinde, İlköğretim Fen ve Teknoloji Öğretimi (ss.1-24), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kılıç Çakmak, E., Çebi, A., Kan, A. (2014). E-öğrenme Ortamlarına Yönelik “Sosyal Bulunuşluk Ölçeği” Geliştirme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 14(2), 755-768.
• MEB, (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx? islem=1&kno=25 adresinden erişildi.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar Ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.