ÖĞRETMENLERİN OKUL LİDERLİĞİ VE YENİLİK YÖNETİMİ ALGILARI: BİR KARMA YÖNTEM ÇALIŞMASI

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 12, 30 - 61, 31.12.2023

Gözde Arkaz

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1322941

Öz

Bu araştırma okul liderliği ve yenilik yönetimi ilişkisine yönelik, öğretmenlerin algı düzeylerini ve okul liderliği davranış ve uygulamaları ile okullarda yenilik yönetimi arasındaki ilişkiyi öğretmen görüşlerine göre ortaya çıkarmayı amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Araştırmada hem nicel hem de nitel boyutları içerisine alan paralel karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda ilişkisel tarama modeli, nitel boyutta ise olgu bilim modelinde desenlenmiştir. Nicel boyut çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Sivas ili merkezinde yer alan ilk ve ortaokullarda görevli toplam 300 öğretmen ve nitel boyut çalışma grubunu ise, bu okullarda görevli öğretmenlerden maksimum çeşitlilik örnekleme yoluyla seçilen 28 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma sonunda okul liderliği davranış ve uygulamaları ile okullarda yenilik yönetimi arasında anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Bu bulguyu destekleyen nitel bulgulara göre öğretmenler okullarda yeniliklerin takip edilmesinde, uygulanmasında ve yenilik yönetiminde en büyük görevin okul müdürüne ait olduğunu belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Yenilik, Yenilik Yönetimi, Liderlik, Okul Liderliği

Destekleyen Kurum

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi

Kaynakça

• Acaray, A. (2007). Küçük ve orta boy işletmelerde yenilik yönetimi: yenilik yönetiminde etkili olan örgütsel yapı ve faktörlere ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Avcı, A. (2015). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 161-189.
• Aydın, M. (2000). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
• Aydın, M. (2007). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
• Aydoğar, N. (2018). Okul yöneticilerinin yenilik yönetimi becerilerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi: Kahramanmaraş İl Merkezi Özel ve Devlet Okulları Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Balyer, A. (2013). Okul müdürlerinin öğretimin kalitesi üzerindeki etkileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(2), 181-214.
• Bayrakcı, M., ve Eraslan, F. (2014). Ortaöğretim okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 96-136.
• Bülbül T. (2012).Okullarda yenilik yönetimi ölçeği’nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 157-175.
• Boydak O. M., ve Karabatak, S. (2013).Ortaöğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimine yaklaşımları ve karşılaştıkları sorunlar, International Journal of Educational Science, 5(1), 258-273.
• Cafoğlı, Z. (1995).Okulların güçlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(4), 549-556.
• Can, N. (2009). Öğretmenlerin sınıfta ve okulda liderlik davranışları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 385-399.
• Cansu, R. (2019). Yenilikçi yönetim özellikleri gösteren okul yöneticilerininöğretmenlerin motivasyon ve örgütsel bağlılıkları üzerine etkilerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü, İstanbul.
• Çelik, V. (1995). Küreselleşme sürecinde Avrupada eğitim yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(4), 557-568.
• Dinçman, M. (2020). Okul müdürlerinin yeterliliklerinin cinsiyete göre incelenmesi: Bir metaanaliz çalışması. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 31(16), Ankara.
• Erdogan, V. (2000).Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gökçe, F., ve Kahraman, P.B. (2010). Etkili okulun bileşenleri: Bursa İli Örneği. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 173-206.
• Gök, R., Karataş, S., ve Özçetin, S. (2015). Okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(33), 167-185.
• Göl, E. (2012). İlköğretim okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları, Kırklareli ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Göl, E., ve Bülbül, T. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 97-109.
• Hiçyılmaz, Y., ve Şahin, S. (2020). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin yenilik yönetimi düzeyleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 50, 243-257.
• İslamoğlu, E. (2014). Sakarya’da işsizliğin nedenleri ve sonuçları üzerine bir araştırma. Siyaset Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 123-137.
• Öztürk, M. (2017).İlkokul müdürlerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları: İstanbul ili avcılar ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın ve Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karataş, S., Gök. R., ve Özçetin, S. (2015).Okul yöneticilerinin yenilik yönetimi yeterliklerine ilişkin öğretmen algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 167-185.
• Keçecioğlu, T. (2003). Liderlik ve liderler.İstanbul: Okumuş Adam Yayıncılık.
• Korkmaz, M. (2008). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 75-98.
• Poyraz, H. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstütüsü, İzmir.
• Tahaoğlu, F., ve Gedikoğlu, T. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 274-298.
• Tanrıöğen, A. (1988). Okul müdürlerinin etkililiği ile öğretmen morali arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Töremen, F. (2003). Eğitim örgütlerinde değişimin engel ve nedenleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 185-202.
• Uğurlu, C.T. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü, Malatya.
• Uğurlu, C.T., ve Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik Liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 434-448.
• Zel, U. (2006). Kişilik ve liderlik. Ankara: Nobel Yayıncılık.