Determınatıon Of The Relatıon Shıp Between Candıdate Teachers' Thınkıng Styles And Personalıtıes Öğretmen Adaylarının Kişilikleri İle Düşünme Stilleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi/

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 19, 307 - 319, 26.11.2013

Hasan Tortop Gülşah Çalışkan Mine Dinçer

Öz

Günümüzde öğretmen eğitiminde önemli konulardan birisi öğretmen adaylarının niteliklerin doğru bir şekilde ortaya konmasıdır. Öğretmenlerin kişilik özellikleri ve düşünme stilleri birçok araştırmacı tarafından son zamanlarda incelenmeye başlanmıştır. Bu iki özelliğin birbiriyle ilişkili olup olmadığı sorunu da oldukça önemlidir. Araştırmanın amacı öğretmen adaylarının sahip olduğu kişilik özellikleri ile kullandıkları düşünme stili arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Nicel bir çalışma olan bu çalışma, ilişkisel tarama modelindedir. Veri toplama aracı olarak 94 maddelik Sünbül (2004) tarafından uyarlanan 5'li likert tipte Düşünme Stilleri Ölçeği (DSÖ) ve 42 maddelik 5 li likert tipte 5 faktörlü Kişilik Ölçeği (KÖ) kullanılmıştır. Veriler, 2011-2012güz döneminde Bülent Ecevit Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi, İlköğretim Matematik, Okul Öncesi, Sınıf, Fen ve Teknoloji Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 120 öğrenciden elde edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır.İstatistik hesaplamalarda yüzde, frekans, t-testi, ANOVA ve Pearson Momentler Çarpımı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda düşünme stilleri ve kişilik alt boyutlarının cinsiyet ve yaşa göre farklılaşmadığı görülmüştür. Ancak düşünme stilleri ve kişilik alt boyutlarından bazılarında ilişki belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Düşünme Stilleri, Kişilik, İlişki, Öğretmen Adayları

Abstract

Nowadays, one of theimportantissues is thatexhibition of prospectiveteachercharacteristicstruly in teachereducation. Recently, teacherspersonalitiestraitsandthinkingstyles has beenstartedtoinvestigatefromlots of researchers. It is alsoimportantissuewhetherthesecharacteristics of teachersarerelatewithor not. Theaimof theresearchtodeterminetherelationshipbetweenteachers' personalityandthinkingstyle. Thisstudy is quantitativestudywhichcorrelationalsurvey model.Data toolsareThinking Style Inventory(TSI) whichconsists of 94 itemswerepreparedbaseof fivetypelikertscaleadaptedfromSünbül (2004) andFiveFactorPersonality Inventory (PI) whichconsists of 42 itemswerepreparedbase of fivetypelikertscale. Thedataobtainedfrom 120 studentteachersBulent Ecevit UniversityEregliFaculty of Education,deparment of primaryeducationmathematic, preschool, classandscienceandtechnologyteacher at autumnterm 2011-2012.SPSS.statistical program wasusedtodataanalysis. The collected data were evaluated by frequency, percentage, t-test, ANOVA andPearson moments multiplication correlation analysis.As a result oftheresearchtodeterminethatstudentsteachers'thinkingstylesandpersonalitytraitsdidnot differfromforage, genderanddeparment. However, it wasfoundoutrelationshipbetweenstudentteachers' thinkingstylesandpersonalityseveralsubdimensions.

Anahtar Kelimeler

Düşünme Stilleri, Kişilik, İlişki, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• Başaran, İ. E. (1991). Örgütsel Davranış.2. Basım. Ankara:.GülYayınevi.
• Bell, S., (2010). ''Project-Based Learning for the 21st Century: Skills for the Future''. The Clearing House, 83: 39–43.
• Betoret, D.F. (2007). ''TheInfluence of Students' andTeachers' ThinkingStyles on Student Course Satisfactionand on Their Learning Process''. EducationalPsychology, 27,(2),219–234
• Beycioglu K. &Aslan, B. (2010).''Teacher Leadership Scale: A Validity and Reliability Study''. Elementary Education Online, 9(2), 764-775
• Bulus, M. (2000).ÖgretmenAdaylarındaYüklemeKarmaşıklığı, DüşünmeStilleriVeBilişselTutarlılıkTercihiİlişkisininAkademikBaşarıVeBazıPsikososyalDeğişkenlerAçısındanİncelenmesi, YayınlanmamışDoktoraTezi, DokuzEylülÜniversitesi, İzmir.
• Buluş, M. (2006). ''Assessment of ThinkingStyles Inventory, AcademicAchievementAndStudentTeachers'characteristics''. Eğitim ve Bilim, 31(139), 35-48.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.,K., Akgün, Ö.,E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 8. baskı, Ankara: PegemA yayıncılık.
• Costa, P.T.,&McCrae, R. R., (1992). ''FourWaysFiveFactorsAre Basic''. PersonalityandIndividualDifferences.13, 653–665
• Costa, P. T. Jr.,&McCrae, R. R. , (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO PI-Râ„¢) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professionalmanual. Odessa, FL: PsychologicalAssessmentResources.
• Costa, P. T.Jr.,Terracciano, A., &McCrae, R. R. (2001). ''GenderDifferences İn PersonalityTraitsAcrossCultures: RobustandSurprisingFindings''. Journal of PersonalityandSocialPsychology, 81, 322-331
• Cüceloğlu, D. (1998). İnsanveDavranışı-PsikolojininTemelKavramları.8. Basım. İstanbul: RemziKitabevi.
• Çubukçu, Z. (2004). ''ÖgretmenAdaylarınınDüsünmeStillerininBelirlenmesi''.TrakyaÜniversitesiSosyalBilimlerDergisi, 5 (2), 87-106.
• Demirci, S., (2003). Öğretmenlerde Beş Faktör Kişilik Özellikleri İle İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, K.T.Ü., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Ekşi, H., (2004). ''Kişilik ve Başaçıkma: Başaçıkma Tarzlarının Durumsal ve Eğilimsel Boyutları Üzerine Çok Yönlü Bir Araştırma''. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(1),.81-98.
• Entwistle, N.J. (1978). ''Styles of Learning and Knowledge Structures. A Summary Pask's Research''.Journal of Educational Psychology, 48, 255-265.
• Fer, S., (2005).''AdayÖğretmenlerinDüşünmeStilleriNedir?''.XIV. UlusalEğitimBilimleriKongresi. PamukkaleÜniversitesiEğitimFakültesi 28–30 Eylül 2005 Denizli.
• Holland, J. L. (1973). Making Vocational Choices: A Theory of Careers. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall.
• Karasar, N., (2010). BilimselArastırmaYöntemi- Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 21. Baskı, Ankara: Nobel. Yayınevi.
• Kopliman, S., (2007). ÖgretmenlerinKişilikÖzelliklerininÖğrencilere Not VermeDavranışlarıÜzerindekiEtkisi.YüksekLisansTezi. BeykentÜniversitesi. İstanbul.
• Köknel, Ö. (1985). KaygıdanMutluluğaKişilik. İstanbul: AltınKitaplarYayınevi
• McCrae, R.R., Costa, P.T. Jr., G.H. delPilar, Rolland, J.P. & Parker, W.D. (1998). ''CrossculturalAssessment Of The Five-Factor Model: The Revised NEO Personality Inventory''.Journal of Cross-Cultural Psychology, 29, 171–188.
• McCrae, R.R., &Allik, J. (2002).The Five-Factor Model of Personality across Cultures,Editors, Kluwer Academic/PlenumPublishers, New York.
• Mete C.,(2006). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri ile İş Tatminleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yeditepe Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Oktay, H., (2007). İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Motivasyonu ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.Yüksek Lisans Tezi. YeditepeÜniversitesi. İstanbul.
• Özel, A., (2007). ''The Effect of Turkish Geography Teacher's Personality on His Teaching Experiences''. International Journal of Environmental & Science Education, 2007, 2(3), 75–78.
• Paunonen, S.V., Jackson, D.N., Trzebinski, J., &Forsterling, F. (1992). Personality Structure across Cultures: A Multimethod Evaluation, Journal of Personality and Social Psychology, 62, 447–456.
• Renzulli, J. S., and L. H. Smith.(1978). Learning Styles Inventory. Storrs, Conn.: Creative Learning Press.
• Saracoğlu, A.S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N., (2008). ''Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Düşünme Stillerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Karşılaştırılması''. Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi, 1(5), 732-751.
• Sayılı, G., (2010). Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri İle Okul İklimi Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (İstanbul İli Sancaktepe İlçesi Örneği).Y.LisansTezi. YeditepeÜniversitesi, İstanbul.
• Sevinç, M. andPalut, B., (2010). ''Adaptation of theThinkingStyles Inventory forTeachers: Assessment of ValidityandReliability''. BogaziciJournal of Educational Faculty.25(2), 1-19.
• Smith, D. Brent;Hanges, Paul J.;Dickson &Marcus W. (2001).''PersonnelSelectionandFive-Factor Model: ReexaminingTheEffects of Applicant'sFrame of Reference''.Journal of Applied Psychology, 86(2), 304-315
• Somer, O., 1998, “Türkçe'deKişilikÖzelliğiniTanımlayanSıfatlarınYapısıveBeşFaktörAnalizi”, TürkPsikolojiDergisi, (21), 35-62.
• Sternberg, Robert J. (1994). “Allowing for thinking”, Educational Leadership, 52(3), 36-40.
• Sünbül, M,A.,(2004). ''Düşünme Stilleri Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği''. Eğitim ve Bilim Dergisi, 132, 25-42.
• Tomrukçu, B. (2008). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Değerleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme.Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi. Eskişehir.
• Yavuzer, H. (1996). Çocuk ve Suç. 8. Basım.İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldızlar, M., (2011).''Comparison of Teacher Candidate'sThinking Styles According to Some Demographic Variables''.International Online Journal of Educational Sciences, 2011, 3 (1), 294-320.
• Zhang, L. F. (2002). ''Thinking styles: Their Relationship with Modes of Thinking and Academic Performance''.Educational Psychology, 22(3), 331-348.
• Zhang, L. F. &Sternberg, R. J. (2002). ''ThinkingStylesAndTeacherCharacteristics''. International Journal of Psychology, 37 (1) 3-12.