Sürdürülebilir Toplumlar ve Metropollerin Baskılarından Kurtulmak İçin Alternatif Bir Yol: Sürdürülebilir Kentler/ Sustainable Communities And An Alternative Way to Escape The Pressures of Metropolis: Sustainable Cities

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 17, 135 - 148, 09.11.2013

Arzu Altuntaş

Öz

Zamanla büyüyen kentler, çeşitli sorunların kaynağı olarak insan ve tüm canlı yaşamını tehdit eden etkilere neden olmuştur. Günümüz kent yaşamının insanlar üzerindeki olumsuzluklarının artması, daha iyi bir çevre ve sosyal yaşam için yeni kent alternatiflerinin geliştirilmesini sağlamıştır. En fazla üzerinde durulan alternatif ise “sürdürülebilir kentler”dir. Bu çalışmada, metropollerin neden olduğu çeşitli kentsel sosyo-ekonomik ve siyasal sorunlar üzerinde durulmuş ve sürdürülebilir kentlerin bir alternatif olarak görülüp görülemeyeceği tartışılmıştır. Elde edilen sonuçlar hızlı ve plansız kentleşmenin metropollerde yaşayan insanlara sağlıksız bir çevre sunduğunu, bundan dolayı da giderek artan sorunlarla boğuşulduğunu göstermektedir. Sürdürülebilir kentler oluşturulmasıyla, metropollerin, insanlar ve tüm canlılar üzerindeki bu olumsuz etkilerini ortadan kaldırılabileceği; doğaya ve doğal varlıklara verdiği zararın azaltılabileceği ve mevcut ekosistemlerin sürdürülebilirliğinin sağlanabileceği üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Metropol, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kentler.

Abstract

Growing cities in time have become threatening effects for human and all life forms as a source of various problems. Increasing negatives of city life on the people, led to new city alternatives for better environment and social life where “sustainable cities” appeared to be most preferred alternative. In this study, a variety of urban socio-economic and political problems caused by metropolitan areas were investigated and whether sustainable cities can be an alternative or not. According to the study results, rapid and unplanned urbanization created an unhealthy environment for people that live in metropolitan areas and hence city inhabitants are deeply strained in ever increasing challenges. Also the study focus on creating sustainable cities can help to eliminate the negative effects of metropolitan areas and can to reduce damage to nature and natural assets and finally can contribute in achieving and ensuring sustainability of existing ecosystems.

Key Words: Metropolis, Sustainability, Sustainable Cities.

Anahtar Kelimeler

Metropol, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kentler

Kaynakça

• Avrupa Birliği Komisyonu, (2007). “Avrupa Birliği Kentsel Denetim Raporu”. http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/studies/pdf/urban/state_exec_en.pdf . (Erişim Tarihi: 21.01.2011).
• Altay, C., (2007). “Kentsel Sürdürülebilirlik Açısından Kültürel Planlama ve Mekansal İcraatlar”. Bülten 51: Dosya 05 – Sürdürülebilirlik: Kent ve Mimarlık, Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 25-29.
• Arapgirlioğlu, K. ve Yener, Z. (2007). “Kentler, Sürdürülebilirlik ve Bir Yerel Gündem 21 Öyküsü”. Bülten 51: Dosya 05 – Sürdürülebilirlik: Kent ve Mimarlık, Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 59- 65.
• Atıl, A., Gülgün, B. ve Yörük, İ. (2005). “Sürdürülebilir Kentler ve Peyzaj Mimarlığı”. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2), İzmir: 215-226.
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, (2007). “Kentleşme Alanında Sürdürülebilirlik Çözümlemesi: Yaklaşımlar, Modeller, Temel Alanlar, Göstergeler, Uygulama Örnekleri”. Kentleşme Tematik Grubu 2. Raporu. Ankara: Sürdürülebilir Kalkınmanın Sektörel Politikalara Entegrasyonu Projesi, 48 s.
• Bayram, F. (2001). “Sürdürülebilir Kentsel Gelişme: Araçlar, Yaklaşımlar ve Türkiye”. (Ed: Ayşegül Mengi), Cevat Geray'a Armağan. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları, s. 251-265.
• Çahantimur, A. ve Turgut Yıldız, H. (2008). “Sürdürülebilir Kentsel Gelişmeye Sosyokültürel Bir Yaklaşım: Bursa Örneği”. İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, 7(2) İstanbul: İTÜ Yayınları, 3-13.
• Eke, F. (2000). “Yeni Yüzyılda Orta Ölçekli Kentlerin Gelişme Olanakları: Kastamonu Örneği”. Dünya Şehircilik Günü – Geleceği Planlamak – 24. Kolokyumu (6 – 8 Kasım 2000) Bildirileri, (Ed: TMMOB Şehir Planlamacıları Odası) İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, s. 124-134.
• Ercan, E. M. (2007). “Kentlerimizin İçinde Bulunduğu Planlama ve Yönetim Sorunları”. Planlama Dergisi, Sayı: 2007/2, Ankara: Koza Yayıncılık, 69-73.
• Es, M. (2007). Kent Üzerine Düşünceler. İstanbul: Plato Danışmanlık Eğitim A.Ş., 96 s.
• Güçlü, S. (2002). Kentlileşme ve Göç Sürecinde Antalya'da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, s. 137.
• Gül, A. ve Polat, E. (2009). “A necessity for urban future; integrated ecological approach (Kentlerin geleceği için bir zorunluluk;bütüncül ekolojik yaklaşım)”. International Davraz Congress on Social and Economic Issues Shaping The World's Future: New Global Dialogue, (24-27 September 2009), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, 281-294.
• Holden, E. (2004). “Ecological Footprints and Sustainable Urban Form”. Journal of Housing and the Built Environment, 19, Netherlands: Kluwer Academic Publishers, 91-109.
• Karakurt, E. (2004). “Bilgi Toplumu Sürecinde Yeniden Yapılanan Kentsel Mekanı Okumak”. III. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi (25 – 26 Kasım 2004) Bildirileri, (Ed: Erkan Erdemir ve diğ.) Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, 59-68.
• Karaküçük S. ve Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve Kent(li)leşme. Gazi Kitabevi, Ankara, s. 195.
• Kayır, G. Ö. (2007). “Coğrafi Bilgi Sistemi'nden Yararlanarak Antalya Kenti İçin Sürdürülebilirlik Projesi Geliştirilebilir”. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi (30 Ekim – 02 Kasım 2007) Bildiriler Kitabı, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, 561- 570.
• Kural, N. (2007). Sürdürülebilir Kentleşme: Bir Dosyanın Düşündürdükleri. Bülten 51: Dosya 05 – Sürdürülebilirlik: Kent ve Mimarlık, Ankara: TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, s. 22- 24.
• Oktay, D. (2001). Planning Housing Environements for Sustainability: Evaluations in Cypriot Settlements. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayını, No:76.
• Öncü, A. ve Weyland P. (2005). Mekan, Kültür, İktidar: Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler. (Çev: Leyla Şimşek ve Nilgün Uygun), Yayın no: 1083, Araştırma-İnceleme Dizisi 181, İstanbul: İletişim Yayınları, 270 s.
• Ponting, C. (2000). Dünyanın Yeşil Tarihi: Çevre ve Uygarlıkların Çöküşü. (Çev: Ayşe Başcı – Sander). İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları, 388 s.
• Topal, A.K. (2004). “Kavramsal Olarak Kent Nedir ve Türkiye'de Kent Neresidir?” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, s. 276-294.
• Tosun, Karakurt E. (2009). “Sürdürülebilirlik Olgusu ve Kentsel Yapıya Etkileri”. PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e-dergi), ISSN 1305-7979, Yıl: 5, Sayı: 2. http://www.paradoks.org, (Erişim Tarihi: 15.01.2011).
• Türk Dil Kurumu, (2010). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) – Management of Social Transformations (MOST), (1996). “Sustainability as a Social Science”. (Ed: Egon Becker and Thomas Jahn), Frankfurt: Conference Report.
• United Nations (UN), (1987). “Our Common Future Report”. UN Documents. Birleşmiş Milletler “Ortak Geleceğimiz Raporu”. http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm (Erişim Tarihi: 25.01.2011).
• Van Geenhuisan, M. & Nijkamp, P. (1994). “Sürdürülebilir Kent Nasıl Planlanmalı?” Toplum ve Bilim Dergisi, (Çev: Nil Duruöz), Sayı: 64 – 65. İstanbul: Birikim Yayınları, 129-140.
• Yazar, K. H. (2009). “Sürdürülebilir Kent: Göstergeleri, Formu ve Planlama Süreci”. 21. Uluslararası Yapı ve Yaşam Kongresi (20 – 21 Mart 2009) Bildiriler Kitabı, (Ed: Nilüfer Taş ve Murat Taş), Bursa: TMMOB Mimarlar Odası Bursa Şubesi.