Mahalle Muhtarlarının Kent Ve Mahalle Güvenliğine İlişkin Yaklaşımları: Antakya Örneği/Attitudes Of Neighborhood Heads Towards The Safety In Their Neighborhood And The City: The Case Of Antakya

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 15, 1 - 28, 17.03.2014

Yakup Bulut Mehmet Kara

Öz

Özet

Birlikte yaşamanın bir sonucu olarak ortaya çıkan kent ve kentsel mekanlar, tarihin her aşamasında farklı sorunları yaşamış ve bugün de bu sorunları yaşamaya devam etmektedir. Bu sorunlar ve bunlara ilişkin çözüm yollarının oluşmasında kent ve mahalle güvenliğinin de önemli bir konu olduğunu belirtmek gerekir. Çünkü tarihsel süreç içerisinde kent güvenliğinin sağlanmasında mahalle hep önemli bir yere sahip olmuştur. Hatta tedbir olarak sadece kentlerin değil mahallelerin de bölünerek çevreleri duvarlarla çevrilmiştir. Bir arada yaşayan insanların karşılıklı güven ve işbirliğini sağlamak ve ortak kaygılarını gidermek için bu zorunlu olarak görülmüştür.

Bu gün de hem yerel yönetimler hem de yerel halk, sosyal kontrol mekanizmaları kurarak kent ve mahalle düzeyinde yaşam güvenliğini sağlamak için çaba göstermeleri gerekmektedir. Çünkü mahalleler, tarihte olduğu gibi bugün de kentsel mekanların en önemli alanıdırlar. İşte bu çalışma, Antakya merkezindeki mahalle muhtarlarının kent ve mahalle güvenliğine ilişkin yaklaşımlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Kent, Kent Güvenliği, Mahalle, Mahalle Muhtarı.

Abstract

City and urban places, which emerged as a result of living together, experienced different problems in every period of history and continue to experience these problems today. The safety of neighborhood and city has the potential to play an important role towards the solution of these problems. Neighborhood as an urban unit has been important for the provision of the safety of the city throughout history. In addition to city walls that were built for security, neighborhoods were also surrounded by walls. Such kind of a division was regarded necessary in order to establish mutual trust and cooperation and to ease shared concerns about the safety of city dwellers.

Today, both local governments and local public need to establish social control mechanisms at the levels of neighborhood and city in order to provide a secure urban environment.. This is necessary because neighborhood is still the basic unit of urban communities as it has been throughout history. This study aims to explore the attitudes and views of neighborhood heads in Antakya about the safety of their neighborhoods and the city.

Key Words: City, Safety in Cities, Neighborhood, Neighborhood Heads

Anahtar Kelimeler

Kent, Kent Güvenliği, Mahalle, Mahalle Muhtarı

Kaynakça

• Kaynakça
• Abu L. and Janet, L. (1987). “The Islamic City-Historic Myth, Islamic Essence, and Contemporary Relevance”, International Journal of Middle East Studies, 19 (2), 155- 176.
• Adair, J. (2003). Etkili Motivasyon, (Çev.: Salih Uyan), İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Alada, A. B. (1989). Osmanlı- Türk Şehrinde Mahalle, Yayınlanmamış Doktora Tezi, A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Alaç, A E. (2004). “Halkın Katılımı ve Toplum Destekli Polislik Anlayışı Üzerine”, EGM Polis Dergisi, (42), 23- 25.
• Alpkan, L. ve Palacı, M. (2008). “Toplum Destekli Polislik Uygulaması: Zara Örneği”, Polis Bilimleri Dergisi, 10 (3), s. 93-122.
• Alyot, H. (2008). Türkiye'de Zabıta, Ankara: EGM Polis Akademisi Türk Polis Tarihi Araştırmaları Merkezi Yayınları Nu. 1.
• Apan, A. (2004). “Toplum Destekli Polislik”, EGM Polis Dergisi, (42), 13-18.
• Arıkboğa, E. (1999). “Yerel Yönetimler Açısından Mahalle Muhtarlığına Bir Bakış”, Çağdaş Yerel Yönetimler, (8), 103- 125.
• Arıkboğa, E. (2000). “Boşluk Doldurucu ve Aracı Kurum: Mahalle Muhtarlığı”, Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, TODAİE Yayınları, 167- 176.
• Ayverdi, İ. (2006a). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
• Ayverdi, S. (2006b). Dünden Bugüne Ne Kalmıştır, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
• Benevolo, L. (1995). Avrupa Tarihinde Kentler, (Çev.: Nur Nirven), İstanbul: Afa yayıncılık.
• Behar, C. (2003). A Neighborhood in Ottoman İstanbul: Fruit Vendors and Civil Servants in The Kasap İlyas Mahalle, Albany: SUNY Press.
• Bulut, Y. vd. (2000). “Mahalle Muhtarlarının Belediye Yönetimleri İle İlişkileri: Gaziantep ve Kahramanmaraş Örneği”, Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, TODAİE Yayınları, 177- 191.
• Bulut, Y. (2001). “Mahalle Muhtarlığı Üzerine Bir Araştırma', Çağdaş Yerel Yönetimler, 10 (3), 32- 51.
• Cansever, T. (1997). İslam'da Şehir ve Mimarî, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Çadırcı, M. (1970). “Türkiye'de Muhtarlık Teşkilatının Kurulması Üzerine Bir İnceleme”, Belleten, 34 (135), 409- 420.
• Çadırcı, M. (1993). “Türkiye'de Muhtarlık Kurumunun Tarihi Gelişimi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 2 (3), s. 3- 11.
• Childe, G. (1990). Tarihte Neler Oldu, (Çev.: Mete Tunçay ve Alaeddin Şenel), İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Çiftçi, C. (2006). “Osmanlı'da Mahalle Avarız Vakıfları: Bursa Örneği (1749-1784)”, Akademik Araştırmalar Dergisi, (29), 51- 69.
• Düzbakar, Ö (2003). “Osmanlı Döneminde Mahalle ve İşlevleri”, U.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 97- 108.
• Ergenç, Ö. (1981). “Osmanlı Şehirlerindeki Yönetim Kurumlarının Niteliği Üzerinde Bazı Düşünceler”, VIII. Türk Tarih Kongresi, II. Cilt'den ayrıbasım, Türk Tarih Kurumu Basımevi, s. 1265- 1274.
• Ergenç, Ö. (1984). “Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”, Osmanlı Araştırmaları, (4), 69- 78.
• Ergin, O. N. (1936). Türkiye'de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı, İstanbul: İ.Ü.H.F. İktisat ve İçtimaiyat Enstitüsü Neşriyatı No: 3.
• Eryılmaz, B. (1988). “Türkiye'de Köy ve Mahalle Muhtarlıklarının Ortaya Çıkışı ve Gelişimi”, Türk İdare Dergisi, (378), 465- 475.
• Faroqhi, S (2000). Osmanlı'da Kentler ve Kentliler, (Çev.: Neyyir Kalaycıoğlu), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 3. Baskı.
• Geray, C. (1995). “Kent Yönetimi İçin Yeni Yaklaşımlar Ve Komşuluk (Mahalle) Biriminin Önemi”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 4 (6), 27- 38.
• Gül, M. (2001). “İslam Şehrinin Doğuşu”, B. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, (6), s. 78- 87.
• Huot, J. L. vd. (2000), Kentlerin Doğuşu, (Çev.: A. Bektaş Girgin), Ankara: İmge Kitabevi.
• İNTERNET (2010). http://www.hatay.gov.tr,
• İNTERNET (2010). http:// www.mevzuat.gov.tr,
• İNTERNET (2010). http://tr.wikipedia.org/wiki/Hatay,
• Kara, A. (2005). “XIX Yüzyılın İlk Yarısında Antakya'da Yerleşme ve Nüfus”, OTAM Dergisi, (17), 1- 14.
• Kaya, E. (2008). “Kent Güvenliğinin Sağlanması” Yerel Siyaset Dergisi, (28), 19- 22
• Kaya, E. (2008). Modern Kent Yönetimi-I, İstanbul, Okutan Yayınları.
• Keleş, R. (1998). Kentbilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: İmge Kitabevi
• Laborit, H. (1990). İnsan ve Kent, (Çev.: Bertan Onaran), İstanbul: Payel Yayınları.
• Mumford, L.(2007). Tarih Boyunca Kent, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ortaylı, İ. (2000). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840- 1880), Ankara: TTK Yayınları VII. Dizi– Sayı: 178.
• Özsoy, O. (1998). “Osmanlı Toplumunda Mahalleliler Arası Münasebetler”, Tarih Araştırmaları Vakfı Tarih Dergisi, 59- 62. http://www.os-ar.com. (Erişim tarihi: 30.06.2009).
• Palabıyık, H. ve Atak, Ş. (2000). 21. Yüzyıla Girerken Mahalle Yönetimi, (Ed.: Zerrin Toprak), İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Yerel Gündem 21 Yayını.
• Pamir, A. (2005), “İslam ve Osmanlı Hukuku'nda Kasame Müessesesi”, AÜHF Dergisi, 54 (4), 343- 359.
• Pirenne, H. (2006). Ortaçağ Kentleri, (Çev.: Şadan Karadeniz), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Rich, J. (1999) Geç Antik Çağda Kent, (Çev.: Suna Güven ve Ertuğrul Güven), İstanbul: Homer Kitabevi.
• Rodrisuez, M. L. (2004). “Esnek Bir Yapıyla Uyum: Amerika Birleşik Devletlerinde Sosyal Kontrolün Yeni Yansımaları”, (Çev.: Yakup Yılmazer), EGM Polis Dergisi, (42), 288- 293.
• Saydam, A. (1997). “Kamu Hizmeti Yaptırma ve Suçu Önleme Yöntemi Olarak Osmanlılarda Kefalet Usulü”, Tarih ve Toplum, (164), 4- 12.
• Şahin, E. (2004). “Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Suç Ve Suçluluğun Kontrolüyle Hükümlü ve Sanıkların Yakalanması”, EGM Polis Dergisi, (41), 39- 62.
• Şeker, G. (2005). “Kent Güvenliği Örgütlenmesinde Mahalle ve Çarşı ve Mahalle Bekçileri”, Polis Bilimleri Dergisi, 7, (4), 59- 90.
• Taylan, E. (1992). “Mahalle Muhtarlığı Sorunları”, Türk İdare Dergisi, (395), 53- 74.
• TMMOB. (2009). “Mahalle Sorunlarına Yönelik Muhtar Anketi”, İzmir Kent Sempozyumu, İzmir: TMMOB yayınları, 483- 501.
• Tok, Ö. (2005). “Kadı Sicilleri Işığında Osmanlı Şehrindeki Mahalleden İhraç Kararlarında Mahalle Ahalisinin Rolü (XVII. ve XVIII. Yüzyıllarda Kayseri Örneği)”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18), 155- 173
• Uysal, O. (2007). “XIX. Yüzyılda Osmanlı'da İç Güvenlik ve Asayişin Temini Açısından Kefalet Sistemi”, B. Ü. Karesi Tarih Kulübü Bülteni, 2007/1, 1- 30.
• Weber, M. (2003). Şehir, Modern Kentin Doğuşu, (Çev.: Musa Ceylan), İstanbul: Bakış Yayınları.
• Yıldırım, E. (2008). “Adana Muhtarlar Anketi ve Değerlendirilmesi”, Adana Kent Sorunları Sempozyumu, Adana: TMMOB Yayınları, 1- 25.
• Yıldırım, S. (2005). Yönetişim Perspektifinde Toplum Destekli Polislik Hizmetleri ve Bursa İl Emniyet Müdürlüğü Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.