İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Boş Zaman Değerlendirme Alışkanlıklarının Günlük Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi/Examining the Impact of Primary Education 8th Graders' Habits of Utilising Spare Time Upon Problem Solving Skills

Yıl 2009, Cilt: 6 Sayı: 12, 235 - 257, 29.01.2014

Bayram Özer İsmail Gelen Sabahat Öcal

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin boş zaman değerlendirme etkinliklerinin problem çözme becerilerine etkisini belirlemektir. Bunun için boş zamanlarında okudukları kitap türleri, uğraştıkları spor dalları, üye oldukları spor, sosyal kulüpler ve okulda gerçekleştirilen kurs dışı etkinliklere katılma durumlarının problem çözme becerilerine etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma betimsel bir nitelik arz etmektedir. Araştırmanın amacını gerçekleştirmek için ilköğretim 8. sınıf öğrencilerine anket uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini Hatay iline bağlı ilköğretim okullarında okuyan 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemi ise 5 ilköğretim okulunda okuyan toplam 313 öğrenciden oluşmaktadır.

Veri toplama aracı olarak 2 bölüm ve toplam 38 sorudan oluşan anket kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise, Varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre öğrencilerinin okudukları kitap türü, üye oldukları sosyal kulüp ve ilgilendikleri spor dalına göre problem çözme becerileri anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Bunun yanında okul dışı katıldıkları kurslar açısından problem çözme becerileri birbirinden anlamlı derecede farklılaşmaktadır. Örneğin halk oyunları kurslarına katılan öğrencilerin problem çözme becerileri diğerlerine göre daha yüksek çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Rekreasyon, Problem Çözme, Boş Zaman Değerlendirme, Kitap Okuma, Eğitici Kulüpler

Abstract

The purpose of this study is to investigate the relationships between the second stage of primary school students' evaluation of empty time habits and daily problem solving skills. For this, they were studied to determine relationship between with     their type of reading books, engaging sports, members of social clubs, and participation of extracurricular activities in schools with the status of problem solving skills. This is a descriptive research. A survey was administered to 8^th grade students for performing the primary purpose of the study. The universe of the study is 8^th grade students in Hatay. The subject of this study is 313 8^th grade students at 5 primary schools.

An instrument was used as a data collection which consisted of two units and the total of 38 questions. Correlation technique is used in the analysis of data. From the research results, there are no significant relationships between the second stage of primary school students' type of reading books, engaging sports, members of social clubs with the status of problem solving skills but there is a significant correlation students' attending out of school courses in terms of their problem solving skills.  The students participated in folk dance classes which have higher problem solving skills than others

Keyword: Recreation, Problem Solving, Evaluation of Empty Time, Reading Book, Trainers Clubs

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, Problem Çözme, Boş Zaman Değerlendirme, Kitap Okuma

Kaynakça

• Arseven, A. (2001). Alan Araştırma Yöntemi, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık
• Arslan, C. (2001). Öğretmelerin ve Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aslan, N. (1994). Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Değerlendirme Eğilimi, Öğretmen Yetiştiren Kurumlarda Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydoğan, İ., Gündoğdu, F. B. (1994). Kadın Öğretim Elemanlarının Boş Zamanlarını Değerlendirme Etkinlikleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Basmacı, S. (1998). Üniversite Öğrencilerin Problem Çözme Becerirlini Algılamalarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bingham, A. (1983). Çocuklarda Problem Çözme Yeteneklerinin Geliştirilmesi. (Çev: A. Ferhan OĞUZKAN). İstanbul: MEB Basımevi
• Bucher, A. C. (1974). Recreation for Today's Society, New Jersy: Printice-Hall, Inc.Englewood Cliffs.
• Butler, G. D. (1968). Introduction to Community Recreation, 4th Ed., McGraw-Hill, New York.
• Çam, S. (1997). İletişim Becerileri Eğitimi Programı Öğretmen Adaylarının Ego Durumlarına Ve Problem Çözme Becerisi Algılarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Davidson, J. E., Deuser, R., ve Sternberg, R.J. (1994). “The Role of Metacognition in Problem Solving”. (Ed: Metcalfe, J. & Shimamura, A.P. ), Metacognition: Knowing About Knowing, Cambridge, MA: MIT, Press (pp. 207-226).
• Dikici, K. (1994). Adana İli Lise Öğrencilerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Soysal Bilimler Enstitüsü.
• Dumazedier, J. (1974). “Free-Time Activitiy and Psycho-Social Adjusment in College Students: A Prelimannary Analysis”, Journal of Leisure Research, 3
• Dumazedier, J. (1990). Boş Zaman ve Kültür. (Çev: E. Topbaş). Ankara: Türk Yurdu Dergisi. No:38.
• Ekici, S., Belli, E ve Gürbüz, A. (2009). “Muğla Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Kitap Okumaya İlişkin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt 6, Sayı 2.
• Erdem, R. (1999). “Yöneticiler İçin Zaman Yönetimi”. Modern Hastane Yönetimi Dergisi, 3(7), 26 31.
• Erden, M. ve Akman, Y. (1996). Eğitim Psikolojisi: Gelişim-Öğrenme-Öğretme, (3. Baskı), Ankara, Arkadaş Yayınları.
• Ertuğrul, H. (2000). Öğrencinin Başarı Kılavuzu, İstanbul: Nesil Yayınevi.
• Gelen, İ. (2007). “Bilimsel Araştırmalarda Veri Toplama Araçları”, (Ed. Durmuş Ekiz), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Goltz, P. (2005). What To Do With Your Spare Time. (www.seghea.com). (Erişim tarihi: Nisan 2008).
• Gökmen, H., Açıkalın, A., Koyuncu, N. ve Sadar, Z. (1985). Yükseköğrenim Öğrencilerinin Serbest Zaman Etkinlikleri ve Kendilerini Gerçekleştirme Düzeyleri, Ankara: M.E.G.S.B. Yayınları.
• Gülbahçe, Ö. (1996). Boş Zamanlarını Değerlendirme Alışkanlıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güzel, A. (2004). Marmara Üniversitesi Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hepner, P. P. & Anderson, W.P. (1985). “The Relationship Between Problem Solving Self-Appraisal & Psychological Adjustment”. CognitiveTherapy and Research. 4. 415-427.
• Heppner, P. Krauskopf, K. (1987). “An Infromation Processing Apporach to Personal Problem Solving”. The Counseling Psychologist, 15, 34-37.
• Kalaycı, N. (2001). Sosyal Bilgilerde Problem Çözme ve Uygulamalar, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karaküçük, S. (1991). Rekreasyon ve Dağcılığın Rekreasyon Olarak Değeri, I. Yüksek İrtifa ve Spor Bilimleri Kongresi, 30 Ekim - 2 Kasım, Ankara.
• Karaküçük, S. (1995). Rekreasyon, Boş Zaman Değerlendirme, Kavram, Kapsam ve Bir Araştırma, Ankara: Seren Ofset.
• Kasap, Z. (1997). İlkokul 4.Sınıf Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Düzeyine Göre Problem Çözme Başarısı İle Problem Çözme Tutumu Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kasap, Z. (1997). İlkokul 4.Sınıf Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Düzeyine Göre Problem Çözme Başarısı İle Problem Çözme Tutumu Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kelly, J. R. (1983) . Leisure Identities and Interactions, USA: Published Allen & Unwin.
• Kılbaş, Ş. (1994). Gençlik ve Boş Zamanı Değerlendirme, Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Kılbaş, Ş. (1995). Gençlik ve Boş Zaman Değerlendirme, Adana: Çukurova Üniversitesi Basımevi.
• Köknel, Ö. (1979). Cumhuriyet Gençliği ve Sorunları, İstanbul: Cem Yayınları.
• Köknel, Ö. (1995). Kişilik: Kaygıdan Mutluluğa, (13. Basım), İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Meijerss, W. (1978). Problem Solving Therapy With The Social Anxiety Children, Canana.
• Merzona, R. (1989). Dimensions of Thinking, USA: Semline Inc. Meydan Larousse, Cilt 2, s.309
• Nair, U. K. ve Ramnarayan, S. (2000). “Individual Differences in Need for Cognition and Complex Problem Solving”, Journal of Research in Personality, 34, 305-328.
• Okumuş, E. (2005). “Boş Zamanlar ve İslam” (Leisure and İslam), Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5, 23–43
• Otacıoğlu, S. G. (2007). “Eğitim Fakültelerinin Farklı Branşlarında Eğitim Alan Öğrencilerin Problem Çözme Beceri Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Eurasian Journal of Educational Research, 29, 73-83
• Özlek, S. (2003). Lise Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerini Yordayan Bazı Değişkenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ross, B. H., ve Kennedy. P.T. (1990). “Generalizing From the Use of Earlier Examples in Problem Solving”, Journal of Experimental Psychology. 16, 42–55.
• Sonmaz, S. (2002). Problem Çözme Beceresi ile Yaratıcılık ve Zeka Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Süzer, M. (1997). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal ve Ekonomik Özelliklerine Göre Boş Zamanlarını Değerlendirme Biçimleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tatar, E. ve Soylu, Y. (2006). Okuma – Anlamadaki Başarının Matematik Başarısına Etkisinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalıma, Kastamonu Eğitim Dergisi, 14, 2.
• Terzi, I. Ş. (2000). İlköğretim Okulu Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Kişilerarası Problem Çözme Beceri Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tezcan, M. (1977). Boş Zamanlar Sosyolojisi, Ankara: Doğan Matbaası.
• Tezcan, M. (1994). Boş Zamanları Değerlendirme Sosyolojisi, Ankara: Atilla Kitabevi.
• Thornoton, S. (1998). Çocuklar Problem Çözüyor, İstanbul: Gendaş Yayınları.
• Tracy, B. (2008). Managing Your Time. (www.time-manegement-tools.com). (Erişim Tarihi: Mart 2008).
• Ulutak, İ. (1988). Kitle İletişim Araçları ve İletişim Ortamlarının Boş Zaman Değerlendirme Eğilimleri Açısından Bir Yüksek Öğrenim Kurumunda Sınanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldız, A. (2003). Ebeveynlerin Problem Çözme Becerini Geliştirmeye Yönelik Deneysel Bir Çalışma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.