Avrupa Birliği Ülkelerinde ve Türkiye'de Laiklik/Secularism in the European Union Countries and Turkey

Yıl 2008, Cilt: 5 Sayı: 9, 57 - 77, 24.01.2014

Mehmet Kahraman

Öz

Türkiye'de laiklik, cumhuriyetin değişmez bir niteliği ve özel öneme sahip bir ilkesidir, ancak Avrupa Birliği ülkelerinden farklı bir uygulamaya sahiptir. Türkiye'nin AB'ne üyelik sürecinde laikliğin nasıl etkileneceği ve Türkiye'de uygulanma biçimiyle laikliğin bu süreçte ne gibi tartışma ve açılımlara yol açacağı araştırılması gereken önemli konulardan biridir. Bu çalışmada Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan laiklikle Türkiye'de uygulanan laikliğin karşılıklı analizi yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Laiklik, Laisizm, Demokrasi, Demokratik Laiklik, Sekülerizm.

Abstract

Secularism in Turkey is a permanent characteristic of the republic and a principle of special importance, while there is different understanding and implementation of secularism in the European Union countries. Therefore, the questions of how the understanding of secularism, as it is implemented in Turkey will be affected by Turkey's integration process to the EU and what kind of debates might take place as a result should be addressed. This study makes a comparative analysis of the implementation of secularism in Turkey and in the European Union.

Key Words: Secularism, Laicism, Democracy, Democratic Laicism, Secular Laicism

Anahtar Kelimeler

Laiklik, Laisizm, Demokrasi, Demokratik Laiklik, Sekülerizm

Kaynakça

• Acun, F. (2005). “Avrupa Birliği'nin Türkiye ile İlgili Belgelerinde Laiklik”, Liberal Düşünce, Ankara: S.40.
• Akyol, T. (2008). Demokratik Laiklik,
• http://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=515682&Kategori=siyaset&AuthorID=62&b=&a=&ver=34 (11.04.2008).
• Aliefendioğlu, Y., (2001). “Laiklik ve Laik Devlet”, Laiklik ve Demokrasi, Derleyen: İ.Ö. Kaboğlu, Ankara: İmge Yayınları.
• Arabacı, F. (2003). “AB Ülkelerinde Din Devlet İlişkileri ve Türkiye”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Haz. Jean Bauberot), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Avrupa'da Laiklik, Demokrasi ve İslam Tartışmaları: Stasi Raporu, (2005). (Çev. Turhan Ilgaz), Ankara: Paragraf Yayınevi.
• Aydın, A.İ. (2008). Pierre-Jean Luizard: Türkiye'de sömürge modeli laiklik uygulanıyor, http://www.anahaber.com/haber-Pierre-Jean-Luizard-Turkiyede-somurge-modeli-laiklik-uygulaniyor-4244.html (14.03.2008).
• Bauberot, J. (2003). Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik (Çev. Fazıl Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Bauberot, J. (2003). “Danimarka: Laikleşmeksizin Sekülerleşme”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Fazıl Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Bauberot, J. (2003). “Fransa: Laik Cumhuriyet”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev. Fazlı Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Baykan, F. (1997). “Demokrasi, Laiklik ve Teokrasi Üzerine Bir Derkenar”, Türkiye Günlüğü, Ankara: Sayı 46.
• Bilici, A. (2008). Barroso'ya Neden Kızıyorlar, http://www.zaman.ro/ro/yazarDetay.do?haberno=4389 (15.04.2008).
• Bockel, A. (2001), Laiklik ve Anayasa, (Der. İ.Ö. Kaboğlu), Ankara: İmge Yayınları.
• Champin, F. (2003). “İtalya: Milli Miras Olarak Katoliklik”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev. Fazlı Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• D'Hellencourt, B. (2003). “Birleşik Krallık'ta Hıristiyan Sekülerleşmesi'nin Değişkenleri”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev: Fazıl Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Erdoğan, M. (1999). “Laiklik ve Türk Uygulaması Üstüne Notlar”, Türkiye Günlüğü, Ankara: Sayı 13, s. 53-59.
• Erdoğan, M. (2000). Demokrasi, Laiklik, Resmi İdeoloji, Ankara: Liberte Yayınları.
• Kahraman, H.B. (2008). Licos ve Demos Kardeşliği, http://www.sabah.com.tr/2008/04/16/kahraman.html (16.04.2008).
• Karpat, K. (2007). Türkiye'de Siyasal Sistemin Evrimi: 1876-1980, (Çev. Esin Soğancılar), Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Latutman, F. “İspanya: Yeni Bir Demokraside Kilise”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev. Fazlı Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları .
• Markides, V. N. (2003) “Yunanistan'da Gelenek İle Modernite Arasında Gerilim”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev. Fazıl Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Martin, J..P. (2003). “Belçika: Laik- Dindar Çatışmasından Kurumsal Çoğulculuğa”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev. Fazıl Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Mert, N. (1999). “Cumhuriyet, Laiklik ve Din”, 75 Yılda Düşünceler Tartışmalar, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Mumcu, A. (1960). “Almanya'da Din ve İdare Hukuku Münasebetleri”, http://auhf.ankara.edu.dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1960=17-01-04/AUHF-1960-17-01-04.mumcu.pdf. (30.11.2007)
• Narlı, N. (1994). “Türkiye'de Laikliğin Konumu”, Cogito, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ouedraogo, J.M. (2003). “Almanya'da Kiliseler ve Devlet- Sekülerleşmiş Bir Toplumun Zor Laikleşmesi”, Avrupa Birliği Ülkelerinde Dinler ve Laiklik, (Çev, Fazıl Arabacı), İstanbul: Ufuk Kitapları.
• Önal, M. (2006). “Yahudilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlıkta Laikliğin Kökleri ve Türkiye'de Laiklik”, Türkiye Günlüğü, Ankara: Sayı 85, s. 98-113.
• Selçuk, S. (2006). "Türkiye 'laiklikle' değil 'laisizm' ilkesiyle yönetilmektedir. İki kavram arasındaki fark bilinmedikçe, Türkiye'nin laik bir düzene kavuşması da mümkün değildir.", http://www.habervitrini.com/haber.asp?id=239915 (27.09.2007).
• Shaw, S.J.-Shaw, E.K. (1983). Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, (Çev. Mehmet Harmancı), İstanbul: E. Yayınları.
• Tarhanlı, İ. B. (1999). Müslüman Toplum, “Laik” Devlet: Türkiye'de Diyanet İşleri Başkanlığı, İstanbul: Afa Yayınları.
• Texier, P. (2001). “Fransız Laiklik Modelinin Kaynakları”, Laiklik ve Demokrasi, (Derleyen: İbrahim Ö. Kaboğlu), Ankara: İmge Yayınları.
• Yayla, A. (2004). Siyaset Teorisine Giriş, 4. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.