Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatımlarındaki Kelime Hazineleri Üzerine Bir İnceleme / An Investigation on the Pre-Service Turkish Teachers' Vocabulary in Writing

Yıl 2014, Cilt: 11 Sayı: 25, 229 - 244, 11.04.2014

Ferhat Ensar , Serkan Doğan

Öz

Özet

Türkçe öğretmenleri kelime öğretimi konusunda sorumluluk sahibidir. Rol model olarak yani kendi kelime bilgilerini öğrencileriyle paylaşarak öğrencilerinin kelime hazinelerinin zenginleştirilmesine katkı sağlarlar. Bundan dolayı bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının kelime hazinelerini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Bu doğrultuda Türkçe öğretmeni adaylarının kelime hazinelerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, öğretim türü, boş zamanlarında kitap okuma, süreli yayın takip etme değişkenlerine bağlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarından otobiyografilerini ve serbest konulu bir kompozisyon yazmaları istenmiştir. Yazılan kompozisyonlarda öğretmen adaylarının kullandıkları kelime hazinesi incelenmiştir. Araştırmanın verileri 156 Türkçe öğretmeni adayından toplanmıştır. Verilerin analizinde SCP 4.07 ve SPSS 15.0 programları kullanılmıştır. Kelime sayıları sürekli veri kabul edilemeyeceği için veri analizinde non-parametrik testlerden Kruskall Wallis ve Mann Whitney-U testi kullanılmıştır. Araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: Türkçe öğretmeni adaylarının kelime hazineleri, cinsiyet, boş zamanlarda kitap okuma ve süreli yayın takip etme değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken; öğretim türü, sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Kelime hazinesi, kelime bilgisi, kelime sıklığı, Türkçe eğitimi.

Abstract

Turkish teachers have a responsibility for teaching words. As a role model, in other words, by sharing their own vocabulary they contribute to enrichment of students' vocabulary. Because of this, the aim of this study is to investigate pre-service Turkish teachers' vocabulary according to some variables. In this respect, it is investigated that whether pre-service Turkish teachers' vocabulary differ significantly depending on gender, grade level, types of education, reading in spare time, and follow at least one periodical.  In this research, the pre-service Turkish teachers were asked to write a composition about a topic that they want and an autobiography. Vocabulary that was used in their written compositions has been investigated. Data gathered from 156 pre-service Turkish teachers. SCP 4.07 and SPSS 15.0 were used for analyzing the data. Because number of words is not continuous data, Mann Whitney-U as a non-parametric test was performed. Findings of this research assert that students' vocabulary doesn't show statistically significant difference in terms of sex, reading in spare time, follow at least one periodical; shows statistically significant difference in terms of grade level and types of education.

Key Words: Vocabulary, word knowledge, word frequency, Turkish education

Anahtar Kelimeler

Kelime hazinesi, kelime bilgisi, kelime sıklığı, Türkçe eğitimi

Kaynakça

• Aksan, D. (2002). Anadilimizin Söz Denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Anderson, R. C., & Freebody, P. (1981). “Vocabulary Knowledge.” In (Ed.: J. T. Guthrie) Comprehension and Teaching: Research Reviews. Newark, DE:International Reading Association, pp.77-117.
• Baş, B. (2006). 1985-2005 Yılları Arasında Çocuk Edebiyatı Sahasında Yazılmış Tahkiyeli Metinlerin Söz Varlığı Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Baş, B. ve Karadağ, Ö. (2012). “Söz Varlığı Üzerine Yurt Dışında ve Türkiye'de Yapılan Temel Araştırmalar.” Millî Eğitim, 41(193), 81-105
• Biemiller, A. (2003). “Vocabulary: Needed if More Children are to Read Well.” Reading Psychology, 24, 323–335.
• Blachowicz, C. & Fisher, P. (2000). “Vocabulary instruction.” In (Eds.: M. Kamil, P. Mosenthal, P. D. Pearson & R. Barr), Handbook of Reading Research (Vol. 3), Mahwah, NJ: Erlbaum, pp. 503-523.
• Cesur, O. (2005). (Kastamonu İlinde Bir İnceleme) Pansiyonlu İlköğretim Okulu Öğrencileri Üzerinde Kelime Serveti Araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Culham, R. (2003). 6+1 Traits of Writing: The Complete Guide Grades 3 and up. USA: Scholastic Professional Books.
• Ergin, M. (1998). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Ewers, C. A. & Brownson, S. M. (1999). “Kindergarteners' Vocabulary Acquisition as a Function of Active vs. Passive Storybook Reading, Prior Vocabulary, and Working Memory.” Reading Psychology, 20 (1), 11-20. DOI:10.1080/027027199278484
• Fraenkel, J.R., Wallen N.E., & Hyun, H.H. (2011). How to design and evaluate research in education (8'th Ed.). New York: McGraw-Hill.
• Gambrell, L. (2007). “Promoting Pleasure Reading: The Role of Models, Mentors, and Motivators.” Reading Today 25 (1), 16
• Hutchinson, E. (2005). Expository writing. Irvin, CA: Saddleback Educational Publishing.
• Irvin, J. L. (1990). Vocabulary Knowledge: Guidelines for Instruction. What Reserch Says to the Teacher. Washington DC: National Education Association. (Veri tabanı: Eric / ED 319001)
• İnce, H. G. (2007). “İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Taşıdıkları Sosyo-Kültürel Özellikler İle Kelime Hazinelerinin İlişkisi”. III. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. (18-20 Haziran Adana)
• Joshi, R. M. (2005). “Vocabulary: A Critical Component of Comprehension.” Reading & Writing Quarterly, 21, 209–219.
• Karaalioğlu, S. K. (1987). Yazmak ve Konuşmak Sanatı Kompozisyon. İstanbul: İnkılap Kitabevi
• Karadağ, Ö. (2005). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Kelime Hazinesi Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Korkmaz, Z.(2003) Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Laufer, B. & Paribakht, T. S. (1998). “The Relationship Between Passive and Active Vocabularies: Effects of Language Learning Context.” Language Learning, 48 (3), 365-391.
• Lodico, M.G., Spaulding, D. T., & Voegtle, K. H. (2006). Methods in educational research : From theory to practice. San Francisco: Jossey-Bass.
• Naggy, W. E.; Herman, P. A. (1984). Limitations of Vocabulary Instruction. Tecnical Report No 326 Urbana III., Center for the Study of Reading.
• Nelson, J.R.; Stage S. A. (2007). “Fostering the Development of Vocabulary Knowledge and Reading Comprehension Though Contextually-Based Multiple Meaning Vocabulary Instruction.” Education and Treatment of Children, 30 (1).
• Özbay M. (2005). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi, Ankara: Akçağ Yayınları
• Özbay, M. (2007). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri II, Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). “Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi.” Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1),.30-45.
• Özbay, M., Büyükikiz, K. K. ve Uyar, Y. (2011). “İlköğretim Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarındaki Kelime Hazineleri Üzerine Bir İnceleme.” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 149-173.
• Robinson, M. (2005). “Examining the Relationship Between Vocabulary Knowledge, Oral Reading Fluency, and Reading Comprehension. Unpublished Doctoral Thesis, University of Oregon, Oregon.
• Roskos, K. & Burstein, K. (2011). “Assessment of the Design Efficacy of a Preschool Vocabulary Instruction Technique.” Journal of Research in Childhood Education, 25, 268–287.
• Tosunoğlu, M. (1999). “Kelime Servetinin Eğitim Öğretimdeki Yeri ve Önemi”, Millî Eğitim, 144, s. 71-73.
• Ünsal, H. (2005) Afyon (Merkez) İlköğretim 5., 8. ve Ortaöğretim 11. sınıf öğrencilerinin Konuşma Becerisinde Geçen Aktif Kelimelerin Tespiti. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Verhoeven, L., van Leeuwe J. & Vermeer, A. (2011). “Vocabulary Growth and Reading Development Across the Elementary School Years.” Scientific Studies of Reading, 15(1), 8-25, DOI:10.1080/10888438.2011.536125.
• Yopp, H. K., Yopp, R. H. & Bishop, A. (2009). Vocabulary instruction for academic success. Huntington Beach, CA: Shell Education.