İLKÖĞRETİM ÖĞRETMEN ADAYLARININ KÜLTÜR ALGILARININ KÜLTÜR ALT BOYUTLARINA GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 33, 168 - 177, 14.04.2016

İhsan Ünlü Selçuk Ilgaz Hakan Örten

Öz

Bu araştırmada da ilköğretim öğretmen adaylarının kültür algıları bireyselci ve toplulukçu olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışma nicel araştırma yöntemi doğrultusunda betimsel olarak planlanmıştır. Bu araştırmada Wasti (2003) tarafından uyarlaması yapılan Bireyselcilik-Toplulukçuluk Ölçeği (BTÖ) kullanılmıştır. Bireyselcilik ve Toplulukçuluk ölçeği iç tutarlılık katsayısı .82, alt faktörlere ait iç tutarlılık katsayıları ise; yatay toplulukçuluk için .68, yatay bireyselcilik için .72, dikey toplulukçuluk için .64, dikey bireyselcilik için .70 olarak tespit edilmiştir. Bu araştırmanın örneklemini Erzincan Üniversitesi, İlköğretim Bölümünde öğrenim görmekte olan Sosyal Bilgiler, Sınıf, Fen Bilgisi ve Matematik Öğretmenliği ABD’lerinde öğrenim görmekte olan 303 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmen adayları her sınıf düzeyinden tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılarak seçilmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda öğretmen adaylarının dikey toplulukçu ve yatay bireyselci puanlarının yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Literatür incelendiğinde Türkiye’nin dikey toplulukçu bir kültüre sahip olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara bağlı olarak Türkiye’nin gelenekselci kültür anlayışından bireyselci kültür anlayışına doğru bir değişimin içinde olduğu söylenebilir. Bu tarz değişimlerin ise genel olarak kültürün karmaşıklaştığı ülkelerde görüldüğü belirtilebilir. Buna göre, kültürün karmaşıklık düzeyi arttıkça bireyselci eğilimin de arttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kültür, Öğretmen, Bireyselcilik, Toplulukçuluk

Kaynakça

• Kaynakça
• Alkan, N. (2007). Beş faktör kişilik ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Yayınlanmamış Araştırma, Ankara.
• Arslantaş, Halis Adnan (2008) Kültür – kişilik ve kimlik, İnönü Üniversitesi, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. 7 (1), 105-112.
• Barker, C. (2000). Cultural Studies: Theory and Practice. London: Sage.
• Bontempo, R., Lobel, S., & Triandis, H.C. (1990). Compliance and value internalization in brazil and the u.s.: Effects of allocentrism and anonymity. Journal of Cross-Cultural Psychology, 21, 200-213.
• Chick, G. (1997). Cultural complexity: The concept and its measurement. Cross-Cultural Research, 31, 275-307.
• Church, A. T., & Lonner, W. J. (1998). The cross-cultural perspective in the study of personality: Rationale and current research. Journal of Cross Cultural Psychology, 29, 32-62.
• Engin, İ. (1990). Kültür-kişilik ilişkisi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Dergisi, 33 (1 – 2), 171-176.
• Guilford, J.P. (1959). Personality. Mcgraw-Hill, New York.
• Gümüş, D. Özlem, (2009) Kültür değerler, kişilik ve siyasal ideoloji arasındaki ilişkiler: kültürlerarası bir karşılaştırma (Türkiye ve ABD), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Psikoloji ABD, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Hofstede, G. (1980). Culture’s consequences: International differences in work-related values. Beverly Hills, CA: Sage.
• Kluckhohn, K. (1954). Culture and behavior. (Ed.: In G. Lindzey.), Handbook of Social Psychology. Cambridge, MA: Addison-Wesley: 2, s. 921-976.
• Linton, R. (1945). The cultural background of personality. New York.
• Mills, J., & Clark, M. S. (1982). Exchange and communal relationships. (Ed.: L. Wheeler), Review of Personality and Social Psychology, Beverly Hills, CA: 3, s. 121-144.
• Realo, A., Allik, J., & Vadi, M. (1997). The hierarchical structure of collectivism. Journal of Research in Personality. 31, 93-116.
• Singelis, T. M., Triandis, H. C., Bhawuk, D. S., & Gelfand, M. (1995). Horizontal and vertical dimensions of individualism and collecitivism: A theoretical and measurement refinement. Cross-Cultural Research, 29, 240-275.
• Triandis, H. C. (1994). Culture and social behavior, New York: McGraw- Hill.
• Triandis, H. C. (1995). Individualism and collectivism, Boulder, CO: Westview.
• Triandis, H.C. (2001). Individualism-collecitivism and personality. Journal of Personality, 69(9) 907-924.
• Triandis, H.C., Bontempo, R., Villareal, M.J., Asai, M., & Lucca, N. (1988). Individualism and collectivism: Cross-cultural perspectives on self-in group relationships. Journal of Personality And Social Psychology, 54, 323-338.
• Wasti S. A. & Erdil, S. E. (2007). Bireycilik ve toplulukçuluk değerlerinin ölçülmesi: SCS ve INDCOL ölçeklerinin Türkçe geçerlemesi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7, 39-66.