Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazma Becerisine Yönelik Metaforik Algıları / Turkish Teacher Candidates’ Metaphorical Perceptions Related to Writing Skills

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 33, 18 - 27, 14.04.2016

Esra Tiryaki , Aygül Demir

Öz

Bu çalışmanın amacı,  Türkçe öğretmenliğinde okuyan öğrencilerin yazma eğitimindeki metaforlarını belirlemektir. Araştırmanın modelini,  nitel araştırma yöntemine uygun araştırma desenlerinden olgu bilim  (fenomenoloji) kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü’nde öğrenim gören 98 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmuştur.  Araştırma verilerini toplamak amacıyla öğrencilerin metaforlarını yazabilmeleri ve kendilerini açıkça ifade edebilmeleri için bir form geliştirilmiştir.  Bu form,  “Yazı yazmak ……. gibidir, çünkü ……..” şeklinde bir cümleyle oluşturulmuştur. Öğretmen adaylarından konuyla ilgili tek bir metafor üzerine yoğunlaşıp gerekçesini açık bir biçimde ifade etmeleri beklenmiştir. Araştırmanın verileri içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin analizi, Kodlama ve Ayıklama, Örnek Metafor Derleme, Kategori Geliştirme, Geçerlilik ve Güvenilirlik ve Verilerin Bilgisayar Ortamına Aktarılması aşamalarından oluşmaktadır. Sonuç olarak, 5 kavramsal kategori (Aktarım, Yaşam, Sanat, Özgürlük, Sonsuzluk) ve 72 metafor belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin en fazla metafor geliştirdiği kategori   “aktarım” (%41.6)   iken öğrencilerin en az metafor geliştirdiği kategori ise   “sonsuzluk” (%8.3) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:  Metafor, Yazma becerisi, Dil eğitimi, Türkçe eğitimi.

Anahtar Kelimeler

Metafor, Yazma becerisi, Dil eğitimi, Türkçe eğitimi

Kaynakça

• Kaynakça
• Aksan D.(2009). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
• Ağca, H. (2001). Yazılı anlatım. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 26, s. 25-44.
• Aldağ, H. (2006). Toulmin tartışma modeli. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 13-34.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Coşkun, E. (2009). Yazma eğitimi. (Ed: A. Kırkkılıç ve H. Akyol). İlköğretimde Türkçe öğretimi, Ankara: Pegem Akademi, s.49-90.
• Erdoğan, T. ve Erdoğan, Ö. (2013). A metaphor analysis of the fifth grade students’ perceptions about writing, Asia-Pacific Edu Res, 22(4), p.347–355 (Erişim Tarihi: 23 Ekim 2012)
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors, Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
• Karatay, H. (2013). Süreç temelli yazma modelleri 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modeli. (Ed: M. Özbay). Yazma Eğitimi, Ankara: Pegem Akademi, s.21-40
• Kıran, Z. ve Kıran, A. (2006). Dil Bilime giriş. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. (Ed. J. O’Brien), The production of reality: Essays readings on social interaction, Chicago, IL: The University Of Chicago Press, pp.103-115.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6., 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Miller, S.I., (1987). Some comments on the utility of methaphorsfor educational theory and practicee, Educational Theory, 37 (3) 219-227.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Onan, B.(2013). Dil eğitiminin temel kavramları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Onan, B. (2011). Anlama sürecinde Türkçenin yapısal işlevleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Özbay, M. (2007).Özel öğretim yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitap.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, ss: 459-496.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Susar Kırmızı F. ve Çelik, D. (2015). İlkokul öğrencilerinin ilk okuma yazma öğrenme sürecine ilişkin metafor algıları, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(10), p. 793-816.
• Türk Dil Kurumu (2011). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Ünal Topçuoğlu, F. ve Tekin, T. (2013). Eleştirel yazmaya ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının metaforik algıları, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(13), p. 1595-1606.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yörük, Y. (1989). Güzel konuşma – yazma kılavuzu. Ankara: Eğitim Yayınları.