Sosyo-Demografik Özellikler ile Cam Tavan Sendromu Arasındaki İlişki ve Farklılıkların İncelenmesi: Sağlık Çalışanları Örneği / The Research of Relationship and Differences Between Socio-Demographic Features and Glass Ceiling Syndrome Healthcare Professio

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 35, 0 - 0, 24.09.2016

Haydar Hoşgör , Derya Gündüz Hoşgör , Kalbiye Memiş

Öz

Cam tavan sendromu, genel olarak kadın çalışanların kurumlarında bekledikleri terfileri çeşitli nedenlerle alamamaları sonucunda doğan kadına özgü bir kariyer engeli olarak tanımlanmaktadır. Sağlık sektörünün giderek artan feminizasyon düzeyine paralel olarak kadınların son yıllarda çalışma hayatına artan oranda katıldıkları; ancak bu katılımın alt düzeylerde olup, üst düzey yönetim kadrolarında yeterince yer almadıkları görülmektedir. Bu çalışmada kamu hastanelerinde çalışan kadınların cam tavan sendromu ile sosyo-demografik özellikleri arasında ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Çalışma bulgularına neticesinde cam tavan sendromu alt boyutlarından olan “Kadınların Kişisel Tercih Algıları”nın en yüksek ortalamaya sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca kadınların yaş grupları değişkeni ile cam tavan sendromu alt boyutlarından “Çoklu Rol Üstlenme”, “Örgüt Kültürü ve Politikaları” ve “Basmakalıp Yargılar” değişkenleri arasında; mesleki deneyim süresi değişkeni ile “Çoklu Rol Üstlenme”, “Örgüt Kültürü ve Politikaları”, “İnformal İletişim Ağlarına Katılamama” ve “Basmakalıp Yargılar” değişkenleri arasında; öğrenim durumu değişkeni ile “Çoklu Rol Üstlenme”, “Kişisel Tercih Algıları”, “İnformal İletişim Ağlarına Katılamama” ve “Basmakalıp Yargılar” değişkenleri arasında anlamlı ilişkilerin varlığı saptanmıştır. Diğer taraftan medeni durum ve meslek değişkenleri ile hiçbir cam tavan sendromu alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. 

Kaynakça

• Aksu, A., Çek, F., ve Şenol, B. (2013). Kadınların müdür olmalarının önündeki cam tavan ve cam tavanı asma stratejilerine ilişkin ilköğretim okulu müdürlerinin görüşleri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25, 133-160.
• Atan, E. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan kadın okul yöneticilerinin cam tavana ilişkin algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, Ş., Özkul, E., Tandoğan, G. K., ve Şahin, N. (2007). Otel işletmelerinde kadınların üst ve tepe yönetime yükseltilmesinde cam tavan etkisiüzerine bir araştırma. XV. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, Sakarya Üniversitesi, 25-27 Mayıs.
• Aytaç, S. (1997). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması geliştirilmesi sorunları. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Büyükyaprak, F. (2015). Çalışan kadın personelin kariyer gelişimi engellerinden cam tavan sendromu: MEB merkez teşkilatı örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
• Comrey, A.L; Lee, H.L. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, New Jersey: Erlbaum.
• Çetin, A. (2011). Kadın yöneticilerin cam tavan algısının cam tavana aşma stratejilerine etkisi: bursa ili tekstil sektöründe bir alan araştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
• Çetin, M., ve Atan, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan kadın okul yöneticilerinin cam tavana ilişkin algılarının incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 125.
• Doğru, A. (2010). Kadın çalışanların cam tavan engelleri ve iş tatminine etkisi: afyon kocatepe üniversitesi tıp fakültesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya, Türkiye.
• Dreher, G. F. (2003). Breaking the glass ceiling: the effects of sex ratios and work-life programs on female leadership at the top. Human Relations, 542.
• Durmuş, B; Yurtkoru, E.S; ve Çinko, M. (2011). Sosyal bilimlerde spss’le veri analizi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Gözüm, S; ve Aksayan, S. (2003). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber ıı: psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 1, 3-14.
• Hillard, C. (2007). Moving beyond the glass ceiling: career paths of women in print journalism. Master Thesis, University of Kansas.
• Iraz, R. (2009). Çalışma yaşamında kadın ve erkek yöneticilerin cam tavan sendromuna ilişkin tutumlarının karşılaştırılması. 17. Ulusal Yönetim Organizasyon Kongresi Bildirileri, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 21-23 Mayıs.
• Karaca, A. (2007). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: cam tavan sendromu üzerine uygulamalı bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
• Karakuş, H. (2014). Kraliçe arı sendromu- pembe taciz. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 336.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, A. (2013). Bankacılık sektöründe cinsiyete dayalı kariyer farklılaşması: muğla ili örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6.
• Karcıoğlu, F., ve Leblebici, Y. (2014). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri: cam tavan sendromu üzerine bir uygulama. Ankara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28 (4), 1-20.
• Korkmaz, H. (2014). Yönetim kademelerinde kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığı ve cam tavan sendromu. Akademik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9.
• Mızrahi, R., ve Aracı, H. (2010). Kadın yöneticiler ve cam tavan sendromu üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 149.
• Örücü, E., Kılıç, R., ve Kılıç, T. (2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: balıkesir ili örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 118.
• Özan, B. M. (2009). Okul yöneticiliğinde cam tavan sendromununyaşanmadığı bir ada örneği: kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17.
• Öztürk, A. (2011). Kadın öğretim elemanlarının cam tavan sendromu üzerine bir araştırma: ankara üniversitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özyer, K., ve Orhan, U. (2012). Cam tavan sendromunun çalışanların korku düzeylerine etkisi var mıdır? eğitim sektörü üzerinde bir uygulama. The Journal of Academic Social Science Studies 5 (8), 971-987.
• Patterson, C. A. (2006). The glass ceiling effect: perspective of african american women. Phd Thesis, Capella University.
• Şen Tiryaki, H., ve Alan, H. (2014). Mentorluk sürecinin hemşirelik yönetimine etkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 1(2): 99-104.
• Taşkın, E., ve Çetin, A. (2012). Kadın yöneticilerin cam tavan algısının cam tavanı aşma stratejilerine etkisi: bursa örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 19-34.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Toraman, B. (2011). Eğitim örgütlerinde kadınların yönetsel konuma yükselmelerinde cam tavan etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, Türkiye.
• Tükeltürk, Ş. A., ve Perçin, N. Ş. (2008). Turizm sektöründe kadın çalışanların karşılaştıkları kariyer engelleri ve cam tavan sendromu: cam tavanı kırmaya yönelik stratejiler. Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 113-128.
• Wirth, L. (2004). Breaking through the glass ceiling women ın management. Geneva: International Labour Office.
• Yaylacı, G. Ö. (2004). Kadın yöneticiler için kariyer gelişmelerinde örgüt içi 'kişilerarası ilişki ağları'nı yönetmek. Kadın Çalışmalarında Disiplinler Arası Buluşma Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi İstanbul, Türkiye.
• Yılmaz, T. (2013). Kadın ve erkek eğitim yöneticilerinin cam tavan sendromuna ilişkin algıları: İstanbul ili örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Zel, U. (2002). İş arenasında kadın yöneticilerin algılanması ve kraliçe arı sendromu. Amme İdaresi Dergisi 35 (2), 39-48.
• Zeybek, E. (2010). Kariyer engelleri ve cam tavan: ankara’da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.