Lise Öğretmenlerinin İş Doyumları ve Bireysel Performansları Arasındaki İlişki

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 36, 0 - 0, 26.12.2016

Aydan Ordu

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin iş doyum düzeyleri ve bireysel performanslarına yönelik algıları ve iş

doyumu ile bireysel performansları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Denizli ili

Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde 2014-2015 eğitim-öğretim yılında resmi liselerde görev yapan

öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise oranlı küme örnekleme yöntemi ile seçilen

370 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Weiss, Davis, England ve Lofguist (1967) tarafından

geliştirilen ve Baycan (1985) tarafından Türkçeye uyarlanan “Minnesota İş Doyumu Ölçeği” ve Staples,

Hulland ve Higgings (1999) tarafından geliştirilen, Rego ve Cunha (2008) tarafından yeniden düzenlenen

ve Dönmez (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan “Kişisel Beyana Dayalı Bireysel Performans Ölçeği” ile

toplanmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, t testi, tek yönlü varyans analizi, pearson

korelasyon ve basit doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Analizler sonucunda öğretmenlerin

içsel ve genel doyuma ilişkin maddeleri “memnunum”, dışsal doyuma ilişkin maddeleri “kararsızım”;

bireysel performansa yönelik maddeleri ise “katılıyorum” düzeyinde yanıtladıkları görülmüştür. İş

doyumu ile bireysel performans arasında pozitif yönde, düşük düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca,

öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin bireysel performanslarına yönelik algılarını anlamlı olarak yordadığı

görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İş Doyumu, İçsel Doyum, Dışsal Doyum, Bireysel Performans

Kaynakça

• Akal, Z. (1992). İşletmelerde performans ölçüm ve denetimi. Ankara: MPM Yayınları.
• Akbulut, B. (2015). Orta öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel imaj algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe üniversitesi, Ankara.
• Akçamete, G., Kaner, S., & Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Aktaş, H., & Gürkan, G. Ç. (2015). İş-aile ve aile-iş çatışması ile bireysel performans etkileşiminde meslekî bağlılığın aracı rolü: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Dogus University Journal, 16(2), 139-154.
• Akyol, H. (2014). The measuring effect of employee satisfaction of academic staff to employee performance. Journal of Social and Administrative Sciences, 1(1), 18-33.
• Altaş, S. S., & Kuzu, A. (2013). Örgütsel etik, örgütsel güven ve bireysel iş performansı arasındaki ilişki: okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim Ve Araştırma Dergisi (EJOİR), 1(2), 29-41.
• Ayanoğlu Şişman, F. (2007). İşletmelerde yeniden yapılanma süreci ve bunun çalışanların iş tatmini ve örgüte bağlılıkları üzerindeki etkisi (Bir kamu kuruluşunda uygulama). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aydın, A., Özmen, M., & Tekin, Ö. A. (2014). İş tatmini ve demografik özellikler arasındaki ilişkiler: Su ürünleri işletmeleri çalışanları üzerinde bir inceleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 57-72.
• Babin, B. J., & Boles, J. S. (1998). Employee behavior in a service environment: A model and test of potential differences between men and women. The Journal of Marketing, 62 (2), 77-91.
• Balcı, A. (1985). Eğitim yöneticisinin iş doyumu. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Barutçugil, İ. (2004).Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Başaran, İ. E. (1991). Örgütsel davranış: İnsanın üretim gücü. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Baycan, F. A. (1985). An analysis of the several aspects of job satisfaction between different occupational groups. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Bhagat, R. S. (1982). Conditions under which stronger job performance–job satisfaction relationships may be observed: A closer look at two situational contingencies. Academy of Management Journal, 25(4), 772-789.
• Bilgiç, R. (1998). The relationship between job satisfaction and personal caharacteristics of Turkish workers. Journal of Psychology, 132 (5), 549-558.
• Büte, M. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 171-192.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Cochran, W. (1962). Sampling techniques. New York: John Wiley Sons Inc.
• Cotton, K. (1996). School size, school climate, and student performance. Close-up #20. Portland, OR: Northwest Regional Educational Laboratory.
• Deadrick, D. L., & Gardner, D. G. (1999). Performance distributions: measuring employee performance using total quality management principles. Journal of Quality Management, 4(2), 225-241.
• Dinham, S., & Scott, C. (1998). An international comparative study of teacher satisfaction, motivation, and health: Australia, England, and New Zealand. (Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association). San Diego, CA.
• Diri, M. S., & Kıral, E. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin iş doyumlarının mesleki tükenmişlik düzeylerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(39), 125-149
• Dönmez, B. (2014). Pozitif psikolojik sermaye ile işe ilişkin duyuşsal iyilik algısı, iş doyumu, işgören performansı ve yaşam doyumu ilişkilerinin seyahat acentası çalışanları örnekleminde incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Dunham, R.B., & Pierce, J.L. (1989). Management. Glenview: Scott, Foresman and Company.
• Eğinli, A. T. (2009). Çalışanlarda iş doyumu: Kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 35-52.
• Gay, L.R. (1996). Educational research: Competencies for analysis and application (5th ed.). Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall Inc.
• Gençtürk, A., & Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin özyeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
• Grady, T. L. (1984). The relationship between job satisfaction and teacher performance of vocational agriculture teachers in Louisiana. Doktora tezi, The Louisiana State University and Agricultural and Mechanical Col. UMI number: 8511752
• Greenberg, J., & Baron, R. A. (1995). Behaviour in organizations: Understanding and managing the human side of work. Canada: Prentice Hall.
• Günbayı, İ., & Toprak, D. (2010). İlköğretim okulu sınıf ve özel sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(1), 150-169.
• Gürüz, D., & Gürel, E. (2009). Yönetim ve organizasyon: Bireyden örgüte, fikirden eyleme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Herzberg, F. I. (1966). Work and the nature of man. Jian, Z., Wei, Z., & Deci, E. L. (2012). Basic Psychological Needs and Job Satisfaction: Which is the Better to Predict Work Performance?. Management Review, 6, 014.
• Judge, T. A., Thoresen, C. J., Bono, J. E., & Patton, G. K. (2001). The job satisfaction–job performance relationship: A qualitative and quantitative review. Psychological Bulletin, 127(3), 376-407.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70 -97.
• Karademir, N. (2016). Coğrafya öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 6(2), 108-122.
• Petty, M. M., McGee, G. W., & Cavender, J. W. (1984). A meta-analysis of the relationships between individual job satisfaction and individual performance. Academy of Management Review, 9(4), 712-721.
• Rego, A., & Cunha, M. P. (2008). Perceptions of authentizotic climates and employee happiness: Pathways to individual performance? Journal of Business Research, 61, 739-752.
• Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G., & Osborn, R. N. (2002). Organizational behavior (7th edition). USA: Wiley.
• Sergiovanni, T. (1967). Factors which affect satisfaction and dissatisfaction of teachers. Journal of Educational Administration, 5(1), 66-82.
• Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: Application, assessment, causes, and consequences. Sage.https://books.google.com.tr. Accessed 21 January 2014.
• Staples, D. S., Hulland, J. S., & Higgins, C. A. (1999). A self-efficacy theory explanation for the management of remote workers in virtual organizations. Organization Science, 10(6), 758-776.
• Şahin, H., & Dursun, A. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumları: Burdur örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 160-179.
• Toker, B. (2007). Demografik değişkenlerin iş tatminine etkileri: İzmir'deki beş ve dört yıldızlı otellere yönelik bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 92-107.
• Tuncer, A. İ., & Tuncer, M. U. (2015). Örgüt içi iletişimde iş tatmini etkileyen boyutların analizi: Çok uluslu ve ulusal ölçekli örgütler üzerinden karşılaştırmalı bir değerlendirme. Journal of Yaşar University, 10(38), 6488-6498.
• Tutar, H., & Altınöz, M. (2010). Örgütsel iklimin işgören performansı üzerine etkisi: Ostim imalat işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(02), 196-218.
• Uslu, T. (2014). The gradual effects of perceived organizational support on performance by mediating effect of competence and psychological capital across nations and cultures. Research Journal of Business and Management,1(1), 54-68.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W., & Lofquist, L. H. (1967). Manual for the minnesota satisfaction questionnaire. Minneapolis Industrial Center, University of Minnesota.
• Vroom, V. (1964). Work and motivation. San Francisco: Wiley and Sons Inc.
• Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde iş tatmini ve işgören performansı ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması. Bilig, 55, 243-264.
• Yelboğa, A. (2012). Örgütsel Adalet ile iş doyumu ilişkisi: Ampirik bir çalışma. Ege Akademik Bakış, 12(2), 171-182.