İLKÖĞRETİM 1-5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERİN TÜR VE TEMA AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 36, 0 - 0, 26.12.2016

Muamber Yılmaz , Canan Korkmaz

Öz

Araştırmanın amacı 1-5.
sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinleri tür ve tema açısından incelemektir.
Araştırma 2012-2013 yılları arasında yapılmış olup betimsel nitelikli bir
çalışmadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi
kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Talim Terbiye Kurulu tarafından kabul
edilen 1-5. sınıf tüm Türkçe Ders kitapları, örneklemini ise yansız atama
yoluyla 11 yayınevine ait 15 Türkçe ders kitabı içerisinden seçilen 492 metin
oluşturmaktadır. Araştırma kapmasına alınan yayınevlerinin isimleri
şifrelendirilmiştir. Verilerin elde edilmesinde metin türü ölçütü ve tema
ölçütü kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde ve aritmetik
ortalamadan yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; 15 ders kitabında bulunan
metinlerin 131’i bilgilendirici, 213’ü öyküleyici ve 148’inin şiir türünde olduğu
ve 15 farklı temaya yer verildiği tespit edilmiştir. 1. sınıf E, O ve L
yayınevindeki tüm temalarda, 2. sınıf V yayınevine ait 2 temada, 3. sınıf E
yayınevine ait 5 temada, 3. sınıf K yayınevine ait 3 temada, 4. sınıf M
yayınevine ait 2 temada ve 5. sınıf E yayınevine ait 2 temada bilgilendirici
metine, 5. sınıf E yayınevine ait 3 temada, V yayınevine ait 1 temada ve R
yayınevine ait 2 temada öyküleyici metine yer verilmediği belirlenmiştir. 15
Türkçe ders kitabının zorunlu ve seçmeli temalara uygun olarak hazırlandığı
sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Metin, tür, tema, 1-5. sınıf Türkçe ders kitabı, ölçüt

Kaynakça

• Akyol, H. (2008). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Baş, B. (2003). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metin Türleri Üzerine Bir İnceleme, 13, 257-265.
• Çeçen, M. A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 173, 39-49. Erkul, R. (2007). Cümle Metin Bilgisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güneş, F. (2000). Okuma – Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayıncılık.
• Kaya, G. (2005). 2003- 2004 Eğitim- Öğretim Yılında İlköğretim 7. Sınıflarda Okutulacak Türkçe Ders Kitaplarındaki Hazırlık Çalışmaları ve Metni Anlama Sorularının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kolaç, E. (2003). İlköğretim Dördüncü Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 105-137.
• Kolaç, E. (2009). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (1), 594-626.
• MEB. (2005). İlköğretim Türkçe Dersi (1-5. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• Mert, E. L. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerin Çocuk Yazınının Temel İlkeleri Bağlamında İncelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 73-93.
• Onan, B. (2012). Dil Eğitiminin Temel Kavramları. Ankara: Nobel Yayınları.
• Özbay, M. ve Çeçen, M. A. (2012). Türkçe Ders Kitaplarında (6-8. Sınıflar) Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1), 67-76.
• Solak, M. ve Yaylı, D. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarının Türler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(9), 444-453.
• Şen, Ü. (2008). Altıncı Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin İlettiği Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763-779. Şişman, M. (2006). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• TDK. (1994). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tan, Ş. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. (Ed.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ünalan, Ş. (2001). Türkçe Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yakıcı, A., Yücel, M., Doğan, M. ve Yelok, S. (2005). Türkçe-1 Yazılı Anlatım. Ankara: Bilge Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zorbaz, K. Z. (2007). Türkçe Ders Kitaplarındaki Masalların Kelime – Cümle Uzunlukları ve Okunabilirlik Düzeyleri Üzerine Bir Değerlendirme. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi. 3 (1). 87-101.