6, 7 VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN YAZILI ANLATIM BECERİLERİNİN SÖZVARLIĞI VE SÖZCÜK SIKLIĞI DAĞILIMI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 36, 0 - 0, 26.12.2016

Erkan Çer Hatice Turhan Ağrelim

Öz

Bu çalışma, öğrencilerin yazılı anlatım becerilerindeki
sözvarlığı ve sözcük sıklığı dağılımını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır.
Böylelikle, öğrencilerin hem temel sözcük dağarcıkları ortaya çıkartılabilir
hem de bu sözvarlığı ögelerinin yazılı anlatım becerilerine yansıma durumu
belirlenebilir. Bu durum, öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinde
sözvarlığının gelişmesine katkı sağlayabilir. Betimsel bir yöntemle gerçekleştirilen
bu çalışmaya, 6, 7 ve 8. sınıf düzeylerinde olmak üzere 60 öğrenci katılmıştır.
Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen açık uçlu bir
soruyla öğrencilerin yazdıkları kompozisyonlardan elde edilmiştir. Öğrencilerden
elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise, içerik çözümlemesi kullanılmıştır.
Bu çözümleme, Cibakaya 2.3 dizin programı aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, bu
çalışmada, 6, 7 ve 8. sınıf düzeylerindeki öğrencilerin yazılan anlatımlarındaki
sözvarlığı ve sözcük sıklıkları incelendiğinde, onların çeşit ve soyut
sözvarlığı bakımından yeterli düzeyde olmadığı belirlenmiştir. Bu durum,
öğrencilerin anlama ve anlatma becerilerinin niteliğinin olumsuz etkilenmesine, onların duygu ve düşüncelerini etkili bir biçimde
dile getirememelerine, iletişim ve etkileşim süreçlerinde olumsuzluklar
yaşamalarına yol açabilir. Bu bakımdan, hem farklı yaş ve
gelişim düzeylerinde bulunan öğrencilerden hem de alan uzmanları tarafından
belirlenmiş nitelikli yapıt, gazete, dergi ve ilgili kaynaklardan oluşturulacak
havuzdan en sık kullanılan sözcükler belirlenerek yaş gruplarına uygun bir
biçimde kazandırılması gereken sözcük listeleri belirlenebilir ve öğrencilerin
ilgi alanları ve alışkanlıkları da göz önüne alınarak elde edilen veriler
doğrultusunda öğretim programları ve ders araç gereçleri hazırlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, Yazılı Anlatım, Sözvarlığı, Sözcük Sıklığı, Sözcük Dağarcığı

Kaynakça

• Aksan, D. (2006). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınevi.
• Aksan, D. (2007). Her yönüyle dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Akyol, H. (2007). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Alperen, N. (1991). Türkçe (Güzel konuşma, okuma ve yazma) öğretim rehberi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Aslan, C. (2013). Çocuk edebiyatı yapıtlarının temel işlevleri. Eğitimci Öğretmen Dergisi, 17, 6-9.
• Aykaç, N. (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Baş, B. ve Demirci, S. (2015). 2. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerde çalışma kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 17-29.
• Başpınar, O. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin aktif kelime serveti üzerine bir araştırma (Manisa/Turgutlu ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Bayat, S. (2013). İlkokuma ve yazma öğretiminde anlatma becerileri. (Ed.: S. Çelenk). İlkokuma ve yazma programı ve öğretimi. Ankara: Eğiten-Kitap.
• Beyreli, L., Çetindağ Z. ve Celepoğlu A. (2006). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Binyazar, A. ve Özdemir, E. (2006). Yazma öğretimi/yazma sanatı, yaratıcı yazma dersleri. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
• Budak, Y. (2000). Sözcük öğretimi ve sözlüğün işlevi. Dil Dergisi, 92, 19-26.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Research methods in education (Sixth edition). London: Routledge.
• Coşkun, E. (2013). Yazma eğitiminde aşamalı gelişim. (Ed.: M. Özbay). Yazma eğitimi. Ankara: Pegem-A Yayıncılık. s. 49-86.
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
• Karatay, H. (2013). Süreç temelli yazma modelleri: 4+1 planlı yazma ve değerlendirme modeli. (Ed.: M. Özbay). Yazma eğitimi. Ankara: Pegem-A Yayıncılık. s. 21-40.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Hasırcı, S. (2016). Türkçe öğretimi, Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Keklik, S. (2011). Türkçede on bir yaşına kadar çocuklara öğretilmesi gereken birleşim gücü yüksek ilk bin kelime. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(4), 80-95.
• Kutlu, H. (2006). MEB İlköğretim 6, 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin sözvarlığı açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• MEB (2015). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Ankara: T. C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Memoğlu-Süleymanoğlu, H. (2006). Türkçenin ters sıklık sözlüğü. Ankara: Kurmak.
• Neuman, L. (2016). Toplumsal araştırma yöntemleri (Çev.: S. Özge). İstanbul: Yayın Odası Yayınları.
• Ölker, G. (2011). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü (1945-1950 arası). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Öz, F. ve Çelik, K. (2007). Uygulamalı ilkokuma yazma öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özbay M. (2005). Bir dil becerisi olarak dinleme eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Özbay, M, Büyükikiz, K. K. ve Uyar, Y. (2011). İlköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki kelime hazineleri üzerine bir inceleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 149-173.
• Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45.
• Öztekin, M. (2008). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin aktif kelime serveti üzerine bir araştırma (Düzce/Akçakoca ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Piaget, J. (2004). Çocukta zihinsel gelişim. (Çev. Hüsen Portakal). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Senemoğlu, N. (2011). Gelişim, öğrenme ve öğretim, kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem-A Akademi.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sever, S., Kaya, Z. ve Aslan, C. (2006). Etkinliklerle Türkçe öğretimi. İzmir: Tudem Yayınları.