Öğretim Tasarımı Dersinde Proje Tabanlı Öğrenmenin Bazı Değişkenlere Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 43, 60 - 82, 24.04.2019

Yunis Şahinkayası , Mustafa Tat

Öz

Bu
araştırmanın amacı, projeye tabanlı öğretim yöntemi uygulanan Öğretim Tasarımı dersinde,
öğrencilerin eğitim yazılımı geliştirmeye yönelik öz-yeterlik algıları,
akademik benlik algıları, üst-biliş farkındalık düzeyleri ve derse yönelik
tutumlarındaki değişimi ile bu değişkenler arasındaki ilişkileri incelemektir.
Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tek grup öntest – sontest yarı
deneysel model kullanılmıştır. Seçkisiz olmayan örnekleme türlerinden uygun
örnekleme ile katılımcılar belirlenmiştir. Çalışmanın örneklemini, Mustafa
Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Eğitimi bölümünün 49 ikinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada Öğretim
Tasarımı dersinin uygulama saatlerinde 12 hafta boyunca proje tabanlı öğretim
uygulanmıştır. Veri toplama araçları olarak Aşkar ve Dönmez (2004) tarafından geliştirilen eğitim yazılımı
geliştirme öz-yeterlik algısı (EYGÖYA) ölçeği, Senemoğlu (1989) tarafından
Türkçeye uyarlanan akademik benlik kavramı (ABK) ölçeği, Başbay (2008)
tarafından geliştirilen öğretim tasarımı dersine yönelik tutum (ÖTDYT) ölçeği
ve üst-biliş farkındalık düzeyi (ÜBFD) ölçeği kullanılmıştır. Veri çözümlemesinde
bağımlı gruplar t-testi ve korelasyon analizleri yapılmıştır. Çalışma
bulguları, öğrencilerin eğitim yazılımı geliştirme öz-yeterlik algılarının,
öğretim tasarımı dersine yönelik tutumlarının, akademik benlik kavramlarının ve
üst-biliş farkındalık düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde
geliştiğini göstermiştir. Öğrencilerin
öğretim tasarımı dersine yönelik tutumları ile akademik benlik kavramları ve
üst-biliş farkındalık düzeyleri arasında orta düzeyde anlamlı olumlu
ilişkilerin olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Proje Tabanlı Öğretim, Eğitim Yazılımı Geliştirme Öz-yeterlik Algısı, Akademik Benlik Algısı

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., Altun, A. ve Soylu, M. Y., (2008). Öğretim Tasarımı. Ankara: Maya Akademi.
• Aktürk, A. O., & Şahin, İ. (2011). Üstbiliş ve Bilgisayar Öğretimi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 383-407.
• Alkan T., Bilici A., Akdur E., Temizhan O. ve Çiçek H., (2011). Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (Fatih) Projesi, 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium, 22-24 September 2011, Fırat University, ELAZIĞ- TURKEY.
• Altun F. veYazıcı H., 2012. Üstün Yetenekli Öğrencilerin Benlik Kavramları ve Akademik Öz-Yeterlik İnançları: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 319 – 334.
• Aşkar, P. (1990). Okullarda bilgisayar uygulamaları. Ankara: BİTAV.
• Aşkar, P. ve Dönmez, O. (2004) Eğitim yazılımı geliştirme öz-yeterlik algısı ölçeği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 6(3), 259-274.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. NJ:Prentice-Hall.
• Basbay, M., (2008). Yenilenmiş Taksonomiye Göre Düzenlenmiş Öğretim Tasarımı Dersinde Projeye Dayalı Öğretimin Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başokçu, Ö. D., & Doğan, N. (2005). Akademik Benlik Kavramı Ölçeğinin Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme Ve Yerleştirme Sınavını Yordama Geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 53-62.
• Bloom, B.S. (1995). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. Öğretmen Kitapları Dizisi: (Durmuş Ali Özçelik, Çev.). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Civelekoğlu, M. Ş. ve Öztürk, Ş. (2010). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme (PTÖ) Yönteminin Uygulanması ile İlgili Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. İlköğretim Online, 9(3), 1189-1200.
• Çıbık, A. S. (2009). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 8(1),. 36-47
• Çubukçu, Z., & Girmen, P. (2007). Öğretmen Adaylarının Sosyal Öz-Yeterlik Algılarının Belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1).
• Demirel, Ö. (2003). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirhan, C., & Demirel, Ö. (2003). Program geliştirmede proje tabanlı öğrenme yaklaşımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Erdem, M., ve Akkoyunlu B. (2002). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Beşinci Sınıf Öğrencileriyle Yürütülen Ekiple Proje Tabanlı Öğrenme Üzerine Bir Çalışma. İlköğretim Online E-Dergisi, s. 2-11. http://ilkogretim-online.org.tr/vol1say1/v01s01a.htm (30.07.2016 tarihinde erişilmiştir.)
• Fer, S. (2009). Öğretim tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2003). The nature of quantitative research. How to design and evaluate research in education. NY: McGraw-Hill.
• Gustafson, K. L., ve Branch, R. M. (2002). What is instructional design. Trends and issues in instructional design and technology.
• Güler, Ç., (2010). Öğrenme Nesnesi Tasarım Ve Geliştirme Süreci: Bir Tasarım Tabanlı Araştırma Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gültekin, Mehmet. (2005). İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Proje Tabanlı Öğrenmenin Öğrenme Ürünlerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(2), 517-556.
• Gürcan, A. (2005). Bilgisayar Özyeterliği Algısı ile Bilişsel Öğrenme Stratejileri Arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19,179-193.
• Kalaycı, N. (2010). Yükseköğretimde proje tabanlı öğrenmeye ilişkin bir uygulama projeyi yöneten öğrenciler açısından analiz. Eğitim ve Bilim, 33(147), 85-105.
• Kenç, M. F., & Oktay, B. (2002). Akademik Benlik Kavramı ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim,27(124), 71-79.
• Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2001). Fen Eğitiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20, 193-200.
• Korkmaz, H., ve Kaptan, F. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenem yaklaşımının ilköğretim öğrencilerinin akademik başarı, akademik benlik kavramı ve çalışma sürelerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 91-97.
• Kurt, T. (2012). Öğretmenlerin Öz Yeterlik Ve Kolektif Yeterlik Algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,10(2), 195-227.
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri (2009). Multimedia Design And Development, http://ocw.metu.edu.tr/course/view.php?id=7 adresinden 7.02.2011 tarihinde erişilmiştir.
• Özcan, R. (2007). Alg biyoteknolojisinde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarıları, tutum ve gözrüşlerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özerkan E., (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları İle öğrencilerin sosyal bilgiler benlik Kavramları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Özsoy, G. (2008). Üstbiliş. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740.
• Saracaloğlu, A.S., Özyılmaz Akamca, G., ve Yeşildere, S. (2006). İlköğretimde proje tabanlı öğrenmenin yeri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 241-260.
• Seels, B., ve Glasgow, Z. (1998). Making Instructional Design Decisions. (SecondEdition). New Jersey: Prentice-Hall.
• Senemoğlu, N. (1989). Öğrenci giriş nitelikleri ile öğretme-öğrenme süreci özelliklerinin matematik derslerindeki öğrenme düzeyini yordama gücü (Araştırma Raporu). Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Gönül Yayıncılık.
• Simkins, M., Cole, K., Tavalin, F., ve Means, B. (2002). Increasing student learning through multimedia projects. Alexandria, Virginia: USA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Smith, P. L. ve Ragan, T. J. (1999). Instructional design (s. 2), New York: Wiley.
• Turgut, M.F.( 1978). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Nüve Matbaası, Ankara.