ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN YAZILI METİNLERİNDE DÜŞÜNCE ALT YAPISI

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 43, 18 - 45, 24.04.2019

Mehmet TEMİZKAN Merve ERDEVİR

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul kademesinde öğrenim gören 5., 6., 7. ve
8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin yazılı metinlerindeki düşünce alt yapısını
değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda yazılı metinlerde yer alan kelime,
cümle ve paragraf düzeyindeki temel düşünceler, destekleyici düşünceler,
destekleme yönü ve düşüncelerin metin içindeki düzenlenişi incelenmiştir. Araştırma
hâlihazırdaki olguları ortaya çıkarmayı amaçlayan betimsel nitelikte bir
çalışmadır. Araştırmanın evrenini ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır.
Araştırmanın örneklemi ise Hatay ili Antakya ve Defne merkez ilçelerindeki
ortaokullar içinden random yöntemiyle belirlenen 4 ortaokulda öğrenim gören 439
öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; “Bilgilendirici
Metinlerde Düşünce Alt Yapısına İlişkin Dereceli Puanlama Anahtarı”, ”Dil
Birimlerine Göre Düşüncelerin Dağılımına İlişkin Değerlendirme Formu” ve “Düşüncelerin
Metin İçindeki Organizasyonuna İlişkin Değerlendirme Formu” kullanılmıştır.
Elde edilen bulgulara göre ortaokul kademesindeki öğrencilerin yazılı
metinlerinde temel ve destekleyici düşünceler dengeli bir dağılım
göstermemekte; temel düşünceler, destekleme yönü ve destekleyici düşüncelerin
kullanımı eksik kalmakta; düşüncelerin düzenlenişiyle ilgili sorunlar
yaşanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Dersi, Yazılı Anlatım, Düşünme

Kaynakça

• Akbayır, S. (2006). Yazılı Anlatım Biçimlerinin Yazma Becerisi Edinimindeki İşlevleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun. Aksan, D. (2009). Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi. Alkan, N. Z. (2007). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Hataları. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.Arıcı, A. F. ve Ungan, S. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Çalışmalarının Bazı Yönlerden Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 317-328.Arıcı, A. F. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Hataları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 209-220.Cüceloğlu, D. (10.Baskı). İyi Düşün Doğru Karar Ver: Etkili Yaşamın Temel Boyutları Üzerine Yakup Bey'le Söyleşiler. İstanbul: Sistem Yayıncılık.Çağlayan, N. (2009). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Dinleyerek Anladıklarını Yazılı Anlatıma Aktarma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa. Çelikpazu E. Esra. ( 2006). Erzurum Merkez İlçe İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.Creswell, J. W. (2013). Qualitative Inquiry & Research Design: Choosing among Five Approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.Deniz, K. (2000). Yazılı Anlatım Becerileri Bakımından Köy ve Kent Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Durumu. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.Eğilmez, N. (2010). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığının İlköğretim Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarına Aktarımı. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa. Erbilen, M. (2014). Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımda Planlama Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay. Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım.Gedizli, M. (2006). Söyleyebilmek: Sözlü Anlatıma Giriş. İstanbul: Marka Yayınları.Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretimi: Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Huber, E. (2008). Dilbilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.Karasar, Niyazi. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.Kartal, E. ve Çalar Özteke, H. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Okuduklarını Anlama ve Anlatma Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3, (11), 372-380. Kırbaş, A. (2006). İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı, Erzurum.Ross, D. (2002). Aritoteles. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.Selvikavak, E. (2006). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde İleri Düzeydeki Öğrencilerin Paragraf Yazma Becerisini Geliştirme Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.Şahin, C. (2004). İlköğretim II. Kademe Yazılı Anlatım Becerisinin Etkin Öğrenme Yöntemleriyle Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.Temizkan, M. (2003). Yazılı Anlatım Etkinliği Çerçevesinde Türkçe Öğretmenlerinin Çalışmalarına İlişkin Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.Temizkan, M. (2009). Metin Türlerine Göre Okuma Eğitimi. Ankara: Nobel Basımevi.Türk Dil Kurumu. (2009). Türkçe Sözlük (10. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.