Hatay ilinde üreticilerin biyoyakıt, tarımsal atık ve çevre hakkındaki düşüncelerinin değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 413 - 423, 01.12.2022

Aybüke Kaya , Dilek Bostan Budak

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1109445

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Hatay ilinde tarımsal faaliyetlerde bulunan işletmelerin sosyo-ekonomik özelliklerinin belirlenmesi, tarım ve enerji ilişkisi incelenerek üreticilerin biyokütle ve atıkların değerlendirilmesine yönelik düşüncelerini ortaya koymaktır.

Yöntem ve Bulgular: Araştırmanın ana materyalini Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Hatay iline bağlı, gayeli olarak belirlenen ilçelerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Enerji üretiminde kullanılabilecek tarımsal ürünleri yetiştiren işletmelerden toplanan birincil veriler (anket ve araştırıcı gözlemleri) ve konu ile ilgili ikincil veriler kullanılmıştır. Araştırmada Hatay ilinde 120 üretici ile yüz-yüze anket çalışması yürütülmüştür. Elde edilen verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Kolmogorov-Smirnov testi ile analiz edilmiş olup, veriler Kruskal-Wallis testi ve Mann-Whitney U testi kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara yönelik üreticiler arasında önemli farklılıklar olduğu görülmüştür. Bu kapsamda işletmelere ait atık durumu, üreticilerin biyokütle üretimine yönelik düşüncelerinin tarım ile ilişkisi incelenmiştir.

Genel Yorum: Birden fazla enerji kaynağı kullanan üreticiler üzerinde, farklı bölgede tarımsal üretimde bulunması ve bölge koşulları enerji kaynağı seçimini etkilemektedir. Ayrıca enerji girdisinin yanı sıra tarımsal faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılan işgücünün de sıkıntılı olduğu, bu sebeple atık toplamanın zor ve maliyetli olduğu da tespit edilmiştir. İşbirliği ve örgütlenmenin yetersiz oluşu, girdi maliyetlerinin yüksekliği, pazar ve pazarlama sorunu, atık toplama merkezi ve kullanım alanının olmaması, ekonomik getirisinin olmadığı düşüncesi, bilgi ve atık toplama önündeki diğer engeller arasındadır.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Üreticilerin çoğu yenilenebilir enerjinin tarımda kullanımını desteklemektedir. Ancak, tarımsal ürünlerin beslenme amacıyla kullanılması gerektiğini düşünen üreticilerin sayısı da azımsanmayacak düzeydedir.

Anahtar Kelimeler

Biyokütle, enerji, atık, çevre, sürdürülebilirlik

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü

Proje Numarası

FDK-2019-11849

Teşekkür

Bu çalışma Çukurova Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir.

An assesment of farmers’ opinions on biomass, agricultural waste, and environment in Hatay province

Öz

Aims: The aim of this study is to determine the socio-economic characteristics of the enterprises engaged in agricultural activities in Hatay province. In addition, by examining the relationship between agriculture and energy, it is to investigate the thoughts of farmers on the evaluation of biomass and waste.

Methods and Results: The main material of the research is the data obtained from the provinces of Hatay, which is located in the Eastern Mediterranean Region, and which are determined as purposeful. In the research, primary data (survey and researcher observations) and secondary data related to the subject were used, collected from businesses that grow agricultural products that can be used in energy production. A face-to-face survey was conducted with 120 farmers in Hatay. The Kolmogorov-Smirnov test was used to analyze whether the numerical variables fit the normal distribution or not. Kruskal-Wallis test was used for nonparametric data. The variables found to be significant in the Kruskal-Wallis test were interpreted by using the Mann-Whitney U test. It has been observed that there are significant differences among the farmers regarding the findings obtained as a result of the research. In this context, the relationship between the waste situation of the enterprises and the thoughts of the farmers on biomass production with agriculture has been examined.

Conclusions: Different regional conditions affect the farmers’ choice of energy source use in agricultural production. In addition to the energy input, it has been determined that the labor force used in the execution of agricultural activities is also troublesome, so that, waste collection is difficult and costly. Also, inadequate cooperation and organization, high input costs, market and marketing problems, lack of a waste collection center and usage area, the thought that there is no economic return, are among the other obstacles to information and waste collection.

Significance and Impact of the Study: Most of the farmers support the use of renewable energy in agriculture. However, the number of farmers who think that agricultural products should be used for nutritional purposes is at a considerable level.

Anahtar Kelimeler

Biomass, energy, waste, environment, sustainability

Proje Numarası

FDK-2019-11849

Kaynakça

• Acaroğlu M (2008) Türkiye’de biyokütle-biyoetanol ve biyomotorin kaynakları ve biyoyakıt enerjisinin geleceği. VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES’2008, 17-19 Aralık 2008, İstanbul, 351-362,
• Alkan H, Korkmaz M, Eker M (2014) Hasat artıklarının biyoenerji üretimi amaçlı kullanımına yönelik yerel algılar: Bucak Karacaören Baraj Havzası Orman Köyleri örneği. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, “Akdeniz ormanlarının geleceği: Sürdürülebilir toplum ve çevre” Ekim 22-24-Isparta.
• Andersson L (2007) Bioenergi-från jordbruket: en växande resurs [Bioenergy from agriculture a growing resource]. SOU 2007:36.
• Can EM (2010) Enerji politikaları bağlamında Avrupa Birliği’nin Türkiye ve Rusya ile ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
• Carrosio G (2013) Energy production from biogas in the Italian countryside: Policies and organizational modes. Energy Policy 63:3–9.
• Çiçek A, Erkan O (1996) Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12, Tokat.
• Demir B, Kuş ZA, İrik HA, Çetin N (2015) Mersin ili tarımsal biyokütle enerji eşdeğer potansiyeli, Alınteri 29 (B), 12-18. Demirtaş B, Kaya A, Alşan F (2018) Yenilenebilir enerji kaynaklarının tarımda kullanımı: Mersin ili örneği, XIII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 12-14 Eylül UTEK’18 Abstract presentation, Kahramanmaraş.
• El Bassam N (1998) Energy plant species, their use and ımpact on environment and development. James and James (Science Publisher) Ltd. London, UK.
• Eryaşar A, Koçar G (2009) Biyogaz üretiminde basıncın etkisi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15 (2), 181-186.
• Fredga K, Danell K, Frank H, Hedberg D, Kullander S (2008). Bioenergy, opportunities and constraints. Energy Committee Report, June. Royal Swedish Academy of Sciences, Stockholm, Sweden.
• Gizlenci Ş, Acar M (2008) Enerji Bitkileri ve Biyoyakıtlar Sektörel Rapor, Enerji Bitkileri Tarımı ve Biyoyakıtlar (Biyomotorin, Biyoetanol, Biyomas), T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Samsun.
• Gökcöl C, Dursun B, Alboyaci B, Sunan E (2009) Importance of biomass energy as alternative to other sources in Turkey. Energy Policy 37(2):424-431.
• Güneş T, Arıkan R (1988) Tarım Ekonomisi İstatistiği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1049, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Halder P, Prokop P, Chang CY, Uşak M, Pietarinen J, Nuutinen SH, Pelkonen P, Çakır M (2012) International survey on bioenergy knowledge, perceptions,and attitudes among young citizens, Bioenerg. Res. 5:247-261.
• Horuz A, Korkmaz A, Akınoğlu G (2015) Biyoyakıt bitkileri ve teknolojisi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi 3 (2) 69-81. Kalaycı (2016) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 7. Baskı, Syf: yenilenebilir enerji kaynakların değerlendirilmesi, Tarım Ekonomisi Dergisi 2013, 19(1): 1-11.
• Kantola IB, Masters MD, DeLucia EH (2017) Soil particulate organic matter increases under perennial bioenergy crop agriculture. Soil Biology & Biochemistry 113, 184-191.
• Karaca C (2013) Türkiye’de Sürdürülebilir Tarım Politikaları: Tarım Sektöründe Atıl ve Yenilenebilir Enerji Kaynakların Değerlendirilmesi, Tarım Ekonomisi Dergisi 2013,19(1): 1-11.
• Karacan AR (2007) Çevre Ekonomisi ve Politikası, Ekonomi Politika, Uluslararası ve Ulusal Çerçeve Koruma Girişimleri, Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayın No: 6, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir.
• Kaya D, Eyıdoğan M, Demirer GN, Zorba S, Zorba HE (2011) Sürdürülebilir ve çevre dostu hayvancılık işletmeciliği: Hayvansal atıklardan biyoenerji ve biyoürün eldesi, Mühendis ve Makine Dergisi, Sayı 622, sayfa 73-79.
• Khan S, Paliwal V, Pandey VV, Kumar V (2015) Biomass as renewable energy, National Conference on Renewable Energy and Environment, Vol. 2, Special Issue 1, May 2015, Ghaziabad, ISSN (Online) 2393-8021, 301-304.
• Kendirli B, Çakmak B (2010) Yenilenebilir enerji kaynaklarının sera ısıtmasında kullanımı, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 95-103, https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000029
• Korkmaz Y, Aykanat S, Çil A (2012) Organik atıklardan biyogaz ve enerji üretimi, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi Sayı 1, 489-497.
• Mangoyana RB, Smith TF (2011) Decentralised bioenergy systems: A review of opportunities and threats. Energy Policy 39:1286-95.
• Masters MD, Black CK, Kantola IB, Woli KP, Voigt T, David MB, DeLucia EH (2016) Soil nutrient removal by four potential bioenergy crops: Zea mays, Panicum virgatum, Miscanthus x giganteus, and prairie. Agriculture, Ecosystems, and Environment 216, 51-60.
• Mazı F, İzci F (2004) Küresel ısınmayla mücadele yenilenebilir enerji kaynakları, EKEV Akademi Dergisi, y. 8, s. 20, 35-44.
• Navickas K, Venslauskas K, Župerka V, Nekrošius A, Kulikauskas T (2011) Environmental and energetic evaluation of biogas production from plant biomass, engineering and environment of biosystems, International Scientific Conference: Rural Development is Property of Lithuanian University of Agriculture, s.399-404, Litvanya.
• Oğuz C, Karakayacı Z (2017) Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Metodolojisi, 1. Basım, Nisan 2017, Atlas Akademi, Konya. Ontl TA, Cambardella CA, Schulte LA, Kolka RK (2015) Factors influencing soil aggregation and particulate organic matter responses to bioenergy crops across a topographic gradient. Geoderma 255-256, 1-11.
• Özsabuncuoğlu İH, Uğur A (2005) Doğal Kaynaklar Ekonomi, Yönetim ve Politika, İmaj Yayınevi, Ankara.
• Panwar NL, Kaushik SC, Kothari K (2011) Role of renewable energy sources in environmental protection: A review, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 1513-1524.
• Söderberg C (2011) Environmental policy integration in bioenergy. Policy learning across sectors and levels. Department of Political Science, Research Report 2011: 1, Umeå University, Umeå, Sweden.
• Şahinöz A, Çağatay S, Teoman Ö (2007) Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikası Aracı Olarak Fark Ödeme Sistemi’nin Uygulanabilirliğinin Tartışılması ve Sistemin İktisadi Analizi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara.
• Toklu E (2017) Biomass energy potential and utilization in Turkey. Renewable Energy, 107, 235-244. Topal, M., Arslan, E.I 2008. Biyokütle enerjisi ve Türkiye, VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES’2008 17-19 Aralık, İstanbul.
• Uğurlu Ö (2009) Çevresel Güvenlik ve Türkiye’de Enerji Politikaları, Örgün Yayınevi: İstanbul.
• Üçgül D, Akgül G (2010) Biyokutle Teknolojisi, YEKARUM Dergi 1(1): 3-11.
• Waldenström C, Ferguson R, Sundberg C, Tidåker P, Westholm E, Åkerskog A (2016) Bioenergy from agriculture: challenges for the rural development program in Sweden, Society & Natural Resources, 29 (12), 1467-1482.
• Westholm E, Lindahl KB (2012) The Nordic welfare model providing energy transition? A political geography approach to the EU RES Directive. Energy Policy 50:328-35.
• Voytenko Y, Peck P (2012) Organisational frameworks for straw-based energy systems in Sweden and Denmark. Biomass and Bioenergy 38:34-48.
• Yılmaz M (2012) Türkiye’nin enerji potansiyeli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi üretimi açısından önemi, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 4(2), 33-54.
• Yılmaz O, Hotunluoğlu H (2016) Yenilenebilir enerjiye yönelik teşvikler ve Türkiye, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2, 74-97.
• Yürük F, Erdoğmuş P (2015) Düzce ilinin hayvansal atıklardan üretilebilecek biyogaz potansiyeli ve K-Means Kümeleme ile optimum tesis konumunun belirlenmesi, İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, 4 (1), 47-56.