Socio-demographic characteristics and marketing problems of tea growing farms in Rize province

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 2, 129 - 139, 27.08.2019

İlayda Özgümüş Bahri Karlı

Öz

Aims:
In this study, socio-economic
structure and marketing problems of tea growing farms in Rize province were
investigated.

Methods and Results:
Study were carried out in Merkez,
Fındıklı, Ardeşen and Çayeli districts of Rize Province where the tea
cultivation is intensive in 2017 production period. The sample farms were
determined according to the Neyman method and the data were obtained by face-to-face
interviews with 90 tea-growing farmers. According to the research results it
was determined that 8.79 decares of average farm land, average of 4.31 people
per house, average farmers old of 52.31 years, 32.16 years of experience in tea
cultivation of the farmers, the majority (84.13%) tea leaf producers preferring
marketingtheir product to ÇAYKUR and the main reason for this preference was
reliability of it, and 55.56% of the producers stating marketing and quota
limitation (58.06%) problems.

Conclusions:
It has been determined that the
education level of the producers and their experience in tea cultivation were
high, they have problems in the marketing of their products and they usually
sell the tea-leaf to ÇAYKUR.

Significance and Impact of
the Study: Rize
is ranked in the first place in the tea production in Turkey. Due to the
climate and land topography of Rize province, it is suitable for tea production
and there is no other alternative crop that can be substituted for tea.
Therefore, tea farming is the most important source of income for producers.

Anahtar Kelimeler

tea growing, socio-demographic characteristics, marketing, rize

Rize ilindeki çay işletmelerinin sosyo-demografik özellikleri ve pazarlama sorunları

Öz

Amaç: Bu araştırmada, Rize ilinde
çay yetiştiren işletmelerin sosyo-demografik yapısı ve pazarlama sorunları
incelenmiştir. 

Yöntem ve Bulgular: Çalışma, Rize ili; Merkez, Fındıklı, Ardeşen ve Çayeli ilçelerinde çay yetiştiriciliğinin
yoğun olarak yapıldığı köylerde 2017 üretim döneminde yürütülmüştür. Örnek işletmeler
Neyman yöntemine göre belirlenmiş ve veriler 90 çay
yetiştiren işletmeden yüz yüze görüşülerek anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ortalama işletme genişliği 8.79 dekar, ortalama hane
genişliği 4.31 kişi, işletmecilerin ortalama yaşı 52.31 yıl, işletmecilerin çay
yetiştiriciliğindeki deneyim süresi 32.16 yıl, üreticiler çay yaprağı satımında
çoğunlukla (%84.13) ÇAYKUR’u tercih ettikleri ve ÇAYKUR’u tercih etmelerinin en
önemli nedeni güven ve itimat olduğu, üreticilerin %55.56’sı pazarlamada sorun
yaşadıkları ve bu sorunun temel nedeni kota sınırlamasının (%58.06) olduğu
belirlenmiştir.

Genel Yorum: Üreticilerin
eğitim düzeylerinin ve çay yetiştiriciliğindeki deneyim sürelerinin yüksek
olduğu, yaş çay yaprağı pazarlamasında problemler yaşadığı ve yaş çay
yapraklarını genellikle ÇAYKUR’a sattıkları tespit edilmiştir.

Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Türkiye’de
çay üretiminde ilk sırada Rize ili yer almaktadır. Rize ili iklimi ve coğrafi
yapısı nedeniyle çay yetiştiriciliği için uygun olup, çaya alternatif olarak
yetiştirilebilecek başka bir ürün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, çay
yetiştiriciliği üreticiler için en önemli gelir kaynağı durumundadır.

Anahtar Kelimeler

Çay İşletmesi, Sosyo-Demografik Özellikler, Pazarlama, Rize

Kaynakça

• Acar M, Gül M (2015) Havuç yetiştiriciliğinin teknik yapısı ve değişimi: Konya ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1):43-53.
• Açıl AF (1977) Tarımsal ürün maliyetlerinin hesaplanması ve memleketimiz tarımsal ürün maliyetlerindeki gelişmeler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 76s.
• Anonim (2016) ÇAYKUR Yıllık Faaliyet Raporu http://www.caykur.gov.tr/CMS/Design/Sources/Dosya/Yayinlar/181.pdf (Erişim Tarihi: 8 Nisan 2019)
• Anonim (2018a) Yeditepe Sağlık Hizmetleri A.Ş-Çay Tarımı Arge Raporu.
• Anonim (2018b) Çay Sektör Raporu. http://www.caykur.gov.tr/CMS/Design/Sources/Dosya/Yayinlar/104.pdf (Erişim Tarihi: 15 Nisan 2019)
• Anonim (2018c) TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul (Erişim Tarihi: 25 Nisan 2019)
• Anonim (2019a) TÜİK Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi: 20 Nisan 2019)
• Anonim (2019b) TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019)
• Anonim (2019c) TÜİK Eğitim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=130&locale=tr (Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019)
• Bakırcı M (2005) Türkiye’de organik tarımın geleceği ve Türkiye-Avrupa Birliği (AB) tarım müzakerelerine etkisi. İstanbul Üniversitesi, Coğrafya Dergisi, 13(1):67-83.
• Başbuğ T, Gül M (2016) Analysis of cost and profitability for enterprises engaged in greenhouse cultivation in highland conditions: the case of Elmalı, Antalya. Scientific Papers. Series Management, Economic Engineering in Agriculture And Rural Development, 16(2):19-26.
• Dağ M (1996) Rize ili Kalkandere ilçesi çay işletmelerinde yaş çay yaprağı üretim fonksiyonu ve girdi kullanma etkinliği üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, 103s.
• Gül M, Demircan V, Yılmaz H, Yılmaz H (2016) Technical efficiency of goat farming in Turkey: a case study of Isparta province. Revista Brasileira de Zootecnia, 45(6):328-335.
• Gül M, Parlak H (2017) Input usage and problems in green bean production: a case of Burdur province, Turkey. AgroLife Scientific Journal, 6(1):133-140.
• Gül M, Bayraklı B, Karlı B, Akpınar MG (2018) Cost and profitabılıty of garlic production in Kastamonu province. Scientific Papers. Series Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 18(2):227-232.
• Karlı B, Gül M, Kadakoğlu B, Karadağ Gürsoy A (2018). Türkiye’de Tarımda Üretici Örgütlenmesinin Önemi ve Gelişimi. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı(1), 318-329.
• Mesci O, Karlı B (2018) Isparta ilinde arazi toplulaştırması yapılan alanlardaki tarım işletmelerinin sosyo-ekonomik analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(1):106-114.
• Özcan M, Yazıcıoğlu E (2013) Türkiye çay yetiştiriciliğinin sorunları ve öncelikleri. II. Rize Kalkınma Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, s64-77.
• Rehber E (1993) Tarımsal İşletmecilik ve Planlama. Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa. 179s.
• Resmi Gazete (1994) Çay Bahçesi Ruhsatlarının Yeniden Düzenlenmesinde Uygulanacak Esaslar Hakkında Yönetmelik. http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21823.pdf (Erişim Tarihi: 10 Mayıs 2019)
• Sarı F (2010) Çay İşlemede Teanin Miktarının Değişimi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, Ankara, 89s.
• Seyis F (2018) Rize ve Çevresinde Çay Üretimi ve Organik Tarım Çalışmaları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Yayınları No:25, Rize. 161s.
• Üstün Ç, Demirci N (2013) Çay Bitkisinin (Camellia SINENSIS L.) Tarihsel Gelişimi Ve Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 3(3):5-12.
• Yamane T, (2001) Temel Örnekleme Yöntemleri. Çevirenler. Esin, A., Bakır, M. A., Aydın, C., Gürbüzsel, E, Literatür Yayınları, İstanbul. 528s.
• Yazıcı M (1995) Rize İli Ardeşen İlçesi Pirinçlik ve Yukarıdurak Köyleri Çay İşletmelerinin Ekonomik Durumları ve Gelir Dağılımı. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Fen Bil. Ens., Tarım Ekonomisi ABD, Ankara, 96s.