Çukurova Koşullarında Kısıntılı Sulama Uygulamalarının Royal Sofralık Üzüm Çeşidinin Su-Verim İlişkileri Üzerine Etkileri

Yıl 2019, Cilt 24 Özel Sayı: 1st Int. Congress on Biosystems Engineering 2019, 163 - 171, 27.12.2019

Yeşim Bozkurt Çolak Atilla Yazar Serpil Tangolar Gülşen Duraktekin Engin Gönen

Öz

Amaç: Bu araştırma Çukurova koşullarında damla sulama yöntemiyle uygulanan farklı kısıntılı sulama rejimlerinin Royal sofralık üzüm çeşidinde su-verim ilişkilerine etklerini saptamak amacıyla 2012 yılında Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Bağcılık Araştırma alanında yürütülmüştür.
Yöntemler ve Bulgular: Çalışmada, altı farklı sulama konusu (TS: bir haftalık sulama aralığında 80 cm’lik toprak profilindeki eksik nemin tarla kapasitesine getirildiği tam sulama konusu; KS75: TS konusuna uygulanan suyun %75’inin verildiği kısıntılı sulama konusu; KS50: TS konusuna uygulanan suyun yarısının verildiği kısıntılı sulama konusu; PRD50: TS konusuna verilen suyun %50’sinin alternatif olarak bir lateralden uygulandığı yarı ıslatmalı sulama konusu; PRD75: TS konusuna verilen suyun %75’inin alternatif olarak bir lateralden uygulandığı yarı ıslatmalı sulama konusı; RF: Yağışa dayalı sulama konusu) ele alınmıştır. Sulama aralığı 7 gün olarak alınmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre üç yinelemeli olarak yürütülmüştür. Sulama düzeylerinin omca verimi üzerine etkileri istatistiksel olarak %1 düzeyinde önemli bulunurken en yüksek verim TS konusunda 33.4 t ha-1, en düşük verim sulanmayan tanık konuda 17.9 t ha-1 olarak belirlenmiştir. En yüksek mevsimlik bitki su tüketimi (ET) TS konusunda 837 mm, en düşük mevsimlik su tüketimi RF konusunda 293 mm olarak hesaplanmıştır. Omca verimi (Y) ile sulama suyu (I) arasında Y= -0.016I2+34.53I+17798 (r2= 0.980**) ve omca verimi ile ET arasında Y= -0.025ET2+57.43ET+3140 (r2= 0.978**) ikinci dereceden önemli ilişkiler belirlenmiştir. En yüksek su kullanım randımanı (WUE) RF konusunda 6.11 kg m-3, en düşük WUE ise TS konusunda 3.99 kg m-3 hesaplanmıştır.
Genel Yorum: Royal sofralık üzüm çeşidinde PRD uygulamalarının tam sulamaya göre su tasarrufu sağladığı bağ sulamasında uygun bir sulama stratejisi olabileceği tespit edilmiştir.
Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Akdeniz Bölgesinde bağ yetiştiriciliğinde “sulama yapmadan” uygulanan yetiştirme alışkanlıklarından üreticilerin vazgeçmeleri sürdürülebilir tarım açısından son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Asma, damla sulama, su kullanım randımanı, su verim ilişkisi

Destekleyen Kurum

TAGEM

Proje Numarası

BB090201C2

Teşekkür

Yazarlar adına TAGEM-BB090201C2 nolu proje için sağladığı finansal destek için Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğüne (TAGEM) teşekkür ederim.

Kaynakça

• Açıkgöz N, Aktaş ME, Mokhaddam AF, Özcan K (1994) Tarist An Agrostatistical package programme for personel computer. E.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Kongresi, 1994, İzmir, 25-29. Ağar S (2010) Çukurova koşullarında kısmi kök kuruluğu ve kısıntılı damla sulama programlarının kıngs ruby sofralık üzüm çeşidinin verimi, kalite ve su kullanım randımanına etkileri. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana, 85 Sayfa. Balo B, Misik S, Szilagyi Z (2005) Frost hardiness of irrigated and fertiged chardonnay grapevines. In: Williams LE (eds.), Prooceedings of the Seventh International Symposium on Grapevine Physiology and Biotechnology, Acta Hort., 689: 167-175. Bozkurt Çolak Y (2010) Akdeniz Bölgesinde Flame Seedless ve Italia sofralık üzüm çeşitlerinde yaprak su potansiyeline göre sulama programlarının oluşturulması.Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı Doktora Tezi, Adana. 165 Sayfa. Bozkurt Çolak Y, Yazar A (2017) Evaluation of crop water stress index on royal table grape variety under partial root drying and conventional deficit irrigation regimes in the Mediterranean region. Scientia Horticulturae. 224:384-394. Chaves MM, Santos T, Souza CR, Ortu˜no MF, Rodrigues ML, Lopes C, Maroco J, Pereira JS (2007) Deficit Irrigation in grapevine improves water-use efficiency while controlling vigour and production quality. Ann. Appl. Biol. 150, 237–252. doi: 10.1111/j.1744-7348.2006.00123.x. Christensen P (1975) Vineyard irrigation timing and scheduling. Agricultural extension bulletin. The Univ. of California, USA, 4 s. Coşkun Z, Gülcü M, Candar S (2018) Michele Palieri üzüm çeşidinde kismi kök kuruluğu (KKBKS) ve kısıtlı sulama stratejilerinin (KS) tane rengi üzerine etkisinin belirlenmesi. Bahçe 47 (Özel sayı 1: Türkiye 9. Bağcılık ve Teknojileri Sempozyumu): 63-650 ISSN 1300-8943. Davies W, Zhang J (1991) Root signals and the regulation of growth and development of plants in drying soil. Annual Rew. Plant Physiol. Plant Mol. Biol. 42: 55-76. Doorenbos J, Kassam AH (1979) Yield response to water. FAO irrigation and drainage paper no: 33, Rome. Dry PR, Loveys BR, McCarthy MG, Stoll M (2001) Strategic irrigation management in Australian vineyards. J. Int. Sci. Vinge Vin. 35, 129-139. Duraktekin G, Bozkurt Çolak Y, Kuşvuran K, Akça H, Altındişli Atağ G, Çeliktopuz E (2017) Farklı sulama seviyelerinin yüzeyaltıdamla sulama ile sulanan Yalova İncisi sofralık üzüm çeşidinde verim ve su kullanım randımanına etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi. 34:67-72 Fereres E, Soriano MA (2007) Deficit irrigation for reducing agricultural water use. J Exp Bot 58: 147–159. Grimes DW, Williams LE (1990) Irrigation Effects on Plant Water Relations and Productivity of Thompson Seed1ess Grapevines, Crop Sci, 30:255-260. Gündüz A (2007) Tekirdağ koşullarında sulamanın Razaki ve Semillon üzüm çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı Doktora Tezi, Tekirdağ 119 sayfa. Howell TA, Musıck JT, Tolk JA (1986) Canopy temperature of irrigated winter wheat. Transactions of the ASAE, Vol. 29(6):1692-1699. Kang SZ, Zhang J (2004) Controlled alternate partial root-zone irrigation: Its Physiological Consequences and Impact on Water Use Efficiency. Journal of Experimental Botany 55(407): 2437-2446. Özbek H, Dinç U, Kapur S (1974) Çukurova Üniversitesi yerleşim sahası topraklarının detaylı etüt ve haritası. Ç.Ü. Zir. Fak. Yay. Adana, 23 (8):149. Pudney S, McCarthy MG (2004) Water use efficiency of field grown chardonnay grapevines subjected to partial rootzone drying and deficit irrigation. Acta Hort. 664:567-573. Romero P, Fernandez-Fernandez JI, Martinez-Cutillas A (2010) Physiological thresholds for efficient regulated deficit-irrigation management in wine grapes grown under semiarid conditions. Am. J. Enol. Vitic. 61: 300-312. Şener S, İlhan İ (1992) Aşağı gediz havzasında yuvarlak çekirdeksiz üzümün su tüketimi ile sulamanın verim ve kaliteye etkileri. Menemen Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları Genel Yayın No: 182, rapor serisi no: 121,Menemen. Sofo A, Nuzzo V, Tataranni G, Manfra M, De Nisco M, Scopa A (2012) Berry morphology and composition in irrigated and non-irrigated grapevine (Vitis vinifera L.). J. of Plant Physiology, 169: 1023–1031. Stoll M, Loveys B, Dry P (2000) Hormonal changes induced by partial rootzone drying of irrigated grapevine. J. Exp. Bot. 51, 1627- 1634. Tangolar S, Tangolar S, Tarım G, Ada M (2018) Pozantı koşullarında yetiştirilen Semillon ve Carignane üzüm çeşitlerinde kısıntılı sulamanın verim, kalite ve taç gelişimi üzerine etkilerinin belirlenmesi. YYÜ TAR BİL DERGİ, 28(1):92-102. Tangolar S, Tangolar S, Topçu S (2015) Effects of different bud loads and irrigations applied at different leaf water potential levels on Kalecik Karası grape variety. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 39: 887-897. Tardieu F, Zhang J, Davies W (1992) What Information is conveyed by an ABA signal from maize roots in drying soils? Plant Cell. Enviro. 15: 185-191. Terry DB, Kurtural K (2011) Achieving vine balance of Syrah with mechanical canopy management and regulated deficit irrigation. Am. J. Enol. Vitic., 62(4): 426-437. Topuz T, Dağdelen N (2017) Damla sulama ile sulanan bağda farklı sulama uygulamalarının verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi. ADÜ ZİRAAT DERG, 14(1):23-28. Ünal A (2008) Damla sulama yöntemiyle sulanan bağda A sınıfı buharlaşma kabından yararlanarak uygulanacak sulama suyu miktarının belirlenmesi ve sulama programının oluşturulması. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın. Yazar A, Tangolar S, Sezen SM, Bozkurt Çolak Y, Bilir H, Gençel B, Sabır A (2010) Yaprak su potansiyeli kullanılarak çukurova koşullarında yüksek kaliteli verim için optimum sulama zamanının belirlenmesi. TÜBİTAK 106O747 Nolu Proje Sonuç Raporu, 110s. Zhang H, Wang X, You M, Liu C (1999) Water-yield relations and water-use efficiency of winter wheat in the North China Plain. Irric. Sci. 19, 37-45. Zhang J, Davies W (1990) Changes in the concentration of ABA in xylem sap as a function of changing water status can account for changes in leaf conductance and growth. Plant Cell. Enviro. 13: 277- 285