Analysis of marketing structure in almond production in Adıyaman province

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 2, 409 - 424, 12.08.2024

İbrahim Emre , Nuran Tapkı

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1438518

Öz

In this study, it was aimed to determine the marketing situation, marketing channels, marketing organization, marketing margins and marketing problems in almond production and to offer solutions. In Adıyaman province located in the Southeastern Anatolia Region of Turkey. The main material of the research consists of almond producers, intermediaries and processing plants in Adıyaman province. The number of producers to be surveyed was determined using the "Simple Random Sampling Method". The research was conducted in Kâhta, Besni, Merkez, Gölbaşı districts of Adıyaman province in 2020. The classification process is carried out in crates and sacked. Tractors and trucks are used for the transportation of almonds. Producer, trader and retailer prices were taken into account in the calculation of marketing margin for in-shell almonds. Producer price is 12 TL, trader price is 18 TL and retailer price is 25 TL. The absolute marketing margin is 6 TL for the trader and 7 TL for the retailer and the total margin is 13 TL. The producer share in retail prices was found to be 48%. Merchant relative margin was 33% and retailer relative margin was 28%. Enterprise owners stated that there were marketing problems such as low prices, insufficient storage facilities, high transportation costs, low number of intermediaries, lack of organization, and lack of processing facilities. It can be said that if the problems in almond marketing are solved, there may be an increase in production areas, and if the prices are at a reasonable level at the producer level, producer incomes will increase.

Anahtar Kelimeler

Adıyaman province, almond, marketing, price, organizing

Adıyaman ili badem üretiminde pazarlama yapısının analizi

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Adıyaman ilinde badem üretiminde pazarlama durumunu, pazarlama kanallarını, pazarlama marjlarını ve pazarlama sorunlarını belirlemek ve çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Araştırmanın ana materyalini Adıyaman ilinde badem üreticiliği yapan üreticiler, aracılar ve işleme tesisleri oluşturmaktadır. Anket yapılacak üretici sayısı “Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemi” kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma 2020 yılında Adıyaman ilinin Kâhta, Besni, Merkez, Gölbaşı ilçelerinde yapılmıştır. İncelenen işletmelerin hepsinde badem sınıflandırılmasının renk ve büyüklüğüne göre yapılmakta olduğu görülmüştür. Sınıflandırma işlemi işletmede kasalarda yapılıp çuvallanmaktadır. Bademin işletmeden taşınmasında traktör ve kamyon kullanılmaktadır. Kabuklu badem için pazarlama marjı hesabında üretici, tüccar, perakendeci fiyatları dikkate alınmıştır. Üretici fiyatı 12 TL, tüccar fiyatı 18 TL, Perakendeci fiyatı ise 25 TL’dir. Mutlak pazarlama marjı tüccar için 6TL, Perakendeci için 7 TL olup toplam marj ise 13TL’dir. Perakende fiyat içinde üretici payı %48 olarak bulunmuştur. Tüccar nispi marjı %33, perakendeci nispi marjı ise %28 bulunmuştur. İşletme sahipleri fiyatların düşüklüğü, depolama imkânlarının yetersizliği, taşıma maliyetlerinin yüksekliği, aracı sayısının azlığı, örgütlenme yetersizliği, işleme tesislerinin azlığı gibi pazarlama sorunlarının olduğunu belirtmişlerdir. Badem pazarlamada yaşanan sorunların çözülmesi durumunda üretim alanlarında artışlar olabileceği, fiyatların üretici düzeyinde makul düzeyde olması durumunda üretici gelirlerinin artacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Adıyaman ili, badem, pazarlama, fiyat, örgütlenme

Etik Beyan

"Bu çalışma için etik onay ve izin Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu'ndan alınmıştır. Toplantı tarihi 07.03.2022, toplantı sayısı 03, karar no: 10,sayfa no: 2/5.

Teşekkür

Bu çalışma birinci yazarın yüksek lisans tezinin bir bölümüdür.

Kaynakça

• Abdul Khaliq, A.J., & Boz, İ. (2021). Marketing structure and opportunities of almonds products in Samangan and Balkh Provinces, Afghanistan. ISPEC Journal of Social Sciences & Humanities, 5 (2), 144-164.
• Acar, M., & Gül, M. (2015). Havuç yetiştiriciliğinin teknik yapısı e değişimi: Konya ili örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (1), 43-53.
• Atlı, H.S. (2008). Badem yetiştiriciliğinde tozlanma. Yayınlanmamış Ders Notları, Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Gaziantep.
• Aydoğdu, M.H., & Şahin, Z. (2020).Türkiye badem üretimi: Son dönemlerdeki değişimlerin genel analizi. Euroasia Journal of Mathematics-Engineering Natural & Medical Sciences, 8, 63-72.
• Doğantimur, E. (2018). Adana ilinde nar pazarlama yapısı ve geliştirilme olanakları. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 11 s.
• Emeksiz, F. (1994). Adana ilinde yerfıstığı pazarlama organizasyonu ve etkinliğinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (1), 195-210.
• Işgın, T., & Ak, B.E. (2009). An economic overview of Turkish almond sector. V International Symposium on Pistachios and Almonds, 843-853. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2011.912.127
• İnan, İ.H. (2006). Tarım ekonomisi ve işletmeciliği. ISBN.975: 93281-0-0, Avcı Ofset, İstanbul.
• İnan, İ.H. (2016). Tarım ekonomisi ve işletmeciliği. İdeal Kültür Yayıncılık, 1. Baskı, ISBN 978-605-5729-67-7, İstanbul.
• Karabey, C.N. (2021). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.
• Karaat, Ş., İslamoğlu, M., Çağlar, Ö., & Atay, M. (2021). Adıyaman ili badem bahçelerinde saptanan zararlı türler. ADYÜTAYAM, 9 (1) 47-60.
• OGM. (2013). Orman Genel Müdürlüğü, Badem Eylem Planı 2013-2017. https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Yayinlar/Badem%20Eylem%20Plan%C4%B1.pdf (Erişim Tarihi: 24.12.2019).
• Şimşek, M., & Gülsoy, E. (2017). Güneydoğu Anadolu Bölgesinin badem (Prunus amygdalus L.) potansiyeline genel bir bakış. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7 (3), 19-29.
• Tekin, M., & Çiçek, E. (2005). İşletmelerde rekabet üstünlüğü sağlamada farklı bir yaklaşım: değer temelli pazarlama. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sayfa:63-68, 25-27 Kasım 2005.
• Tursun, M., Tursun, A., & Kılıç, M. (2022). Adıyaman ilinde badem üretiminin maliyet ve karlılık analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51, 305-315.
• TÜİK. (2019). Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim Veri Tabanı. http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi 20.10.2020).
• TÜİK. (2023). Türkiye İstatistik Kurumu. Bitkisel Üretim Veri Tabanı. http://www.tuik.gov.tr. (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
• Ukav, İ., Yazar, F., Seçer, A., & Emeksiz, F. (2021). Adıyaman ilinde üreticilerin badem yetiştiriciliği kararını etkileyen unsurlar. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (3), 700-708.
• Yazar, F. (2018). Doğu Akdeniz bölgesi’nde badem üretimi ve pazarlama yapısı. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 85 s.
• Yurdakul, O. (2014). Tarım ürünleri pazarlaması. Çukurova Üniversitesi Yayınları 6.Baskı No. 164, Genel Yayın No: 127.