Population dynamics, distribution and abundance of important leafhopper species (Hemiptera: Cicadellidae) in second crop maize cultivated areas in Mardin, Türkiye

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 3, 679 - 694

Abdulkadir Koçhan , Erdal Sertkaya , Çetin Mutlu

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1476848

Öz

This study was carried out to determine leafhopper species and to monitor the population dynamics of important species in second crop maize in during 2022-2023 in Mardin province, Türkiye. A total of 17 species cicadellid species were recorded in second crop maize cultivated areas and these species were Anaceratagallia ribauti (Ossiannilsson, 1938)), Agallia laevis (Ribaut, 1935), Aconurella prolixa (Lethierry,1885), Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932), Austroagallia sinuata (Mulsant et Rey,1855), Balclutha punctata (Fabricius, 1977) , Cicadulina bipunctella (Matsumura, 1908), Neoaliturus opacipennis (Lethierry, 1876), Doratura homophyla (Flor, 1871), Empoasca decipiens (Paoli, 1930), Mogangella straminea (Dlabola,1957), Euscelidus variegatus (Kirschbaum, 1858), Orosius orientalis (Matsumura, 1914), Paralimnus intricatus (Rey, 1981), Phlepsius intricatus (Hemich&Schaffer,1838), Psammotettix striatus (Linnaeus,1758) ve Zyginidia sohrab (Zachvatkin, 1947). The most abundant and common species were E. decipiens & A. decedens (56% in 2022, 67% in 2023 respectively), followed by Z. sohrab (40% in 2022, 30% in 2023 respectively) and P. striatus. Asymmetrasca. decedens & E. decipiens, along with Z. sohrab, began to appear from the seedling stage of second crop maize and reached their peak populations from the end of the generative stage to the beginning of the mature period of the plants.

Anahtar Kelimeler

Pest, Leafhopper, Yellow sticky trap, Prevalance, Density

Mardin ili ikinci ürün mısır ekim alanlarındaki önemli yaprakpiresi (Hemiptera: Cicadellidae) türlerinin popülasyon gelişimi, yaygınlığı ve yoğunluğu

Öz

Bu çalışma Mardin ili ikinci ürün mısırdaki yaprakpiresi türleri ile önemli türlerin popülasyon değişimlerinin izlenmesi amacıyla 2022-2023 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada ikinci ürün mısır alanlarında toplam 17 cicadellid türü belirlenmiş ve bunların Anaceratagallia ribauti (Ossiannilsson, 1938)), Agallia laevis (Ribaut, 1935), Aconurella prolixa (Lethierry,1885), Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932), Austroagallia sinuata (Mulsant et Rey,1855), Balclutha punctata (Fabricius, 1977), Cicadulina bipunctella (Matsumura, 1908), Neoaliturus opacipennis (Lethierry, 1876), Doratura homophyla (Flor, 1871), Empoasca decipiens (Paoli, 1930), Mogangella straminea (Dlabola,1957), Euscelidus variegatus (Kirschbaum, 1858), Orosius orientalis (Matsumura, 1914), Paralimnus intricatus (Rey, 1981), Phlepsius intricatus (Hemich&Schaffer,1838), Psammotettix striatus (Linnaeus,1758) ve Zyginidia sohrab (Zachvatkin, 1947) olduğu kaydedilmiştir. En yaygın ve yoğun türün E. decipiens & A. decedens olduğu (2022 yılı %56, 2023 yılı %67) bu türleri Z. sohrab (2022 yılı %40, 2023 yılı %30) ve P. striatus’un takip ettiği belirlenmiştir. A.decedens & E. decipiens ile Z. sohrab’ın ikinci ürün mısırın fide döneminden itibaren görülmeye başladığı ve bitkilerin generatif dönem sonu ile olgunlaşma dönemi başında popülasyonlarının en üst seviyeye ulaştığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zararlı, Yaprakpiresi, Sarı yapışkan tuzak, Yaygınlık, Yoğunluk

Teşekkür

Bu çalışma birinci yazarın yüksek lisans tezinin bir bölümüdür.

Kaynakça

• Akmeşe, V., & Sertkaya, E. (2021). Doğu Akdeniz Bölgesi’ndeki mısır alanlarında Cicadellidae (Hemiptera) türlerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26, 497-505. https://doi.org/10.37908/mkutbd.942002.
• Akkurt, E., & Demirbaş, N. (2021). Türkiye’de mısır üretiminde kendine yeterliliğin değerlendirilmesi. XV. IBANESS İktisat, İşletme ve Yönetim Bilimleri Kongreler Serisi, Bulgaristan, 29-30.
• Alaoğlu, Ö., Ercan, B., Soylu, S., Öztemiz, S., Palta, Ç., Güneş, A., Uysal, M., & Tezel, M. (2007). Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)’ın mısır (Zea mays L.) bitkisinde populasyon gelişimi ile yoğunluğunun verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Bitkisel Araştırma Dergisi, 1, 8-17. https://arastirma.tarimorman.gov.tr/bahridagdas/
• Altieri, M.A. (1999). The ecological role of biodiversity in agroecosystems. In Invertebrate biodiversity as bioindicators of sustainable landscapes (pp. 19-31). Elsevier.
• Andow, D.A. (1992). Population density of Empoasca fabae (Homoptera: Cicadellidae) in weedy beans. Journal of Economic Entomology, 85 (2), 379-383. https://doi.org/10.1093/jee/85.2.379
• Atmaca, A., Mamay, M., & Mutlu, Ç. (2021). Population dynamics and parasitism rate of leafhopper species (Hemiptera: Cicadellidae) in maize (Zea mays L.) crop. World Journal of Advanced Research and Reviews, 12, 448-457. https://doi.org/10.30574/wjarr.2021.12.2.0609.
• Baran Yazıcı, A., Mutlu, Ç., & Zeybekoğlu, Ü. (2023). Determination of leafhopper (Hem.: Cicadellidae) species and population dynamics of important species in second crop maize in Şırnak Province, Türkiye. Harran Journal of Agricultural and Food Sciences, 27, 372-386. https://doi.org/10.29050/harranziraat.1307776.
• Bushing, R.W., & Burton, V.F. (1974). Leafhopper damage to silage corn in Colifornia. Journal of Economic Entomology, 67, 656-658. https://doi.org/10.1093/jee/67.5.656
• Dent, D., & Binks, R. (2000). Insect pest management, (pp. 1-424). Cabi Publishing, Newyork, USA.
• Emelyanov, A.F. (1964). Suborder Cicadinea (Auchenorrhyncha). Keys to the Insects of the European USSR. Apterygota, Palaeoptera, Hemimetabola, Ga. Ya. Bei-Bienko (ed.). Vol. I. Academy of Sciences of the USSR, Zoological Keys to the Fauna of the USSR, 84: 421-551.
• Ercan, B. (2006). Konya ilinde mısırda zararlı Cicadellidae (Homoptera: Auchenorrhyncha) türleri üzerine tespiti ve popülasyon gelişimi üzerinde araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ersin, F., Yılmaz, E., Kaya, E., İlker, E., & Turanlı, F. (2017). Ege Bölgesinde ikinci ürün mısırda zararlı Zyginidia pullula (Boherman, 1845) Hemiptera: Cicadellidae)’nın neden olduğu ürün kaybı ve ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54 (3), 285-292. https://doi.org/10.20289/zfdergi.387889
• Göçmen, H., Güçlü, Ş., & Dağlı, Ş. (1996). Antalya’da pamukta zararlı Cicadellidae türleri ve populasyon dalgalanmaları. Türkiye III. Entomoloji Kongresi, Ankara, Türkiye, 23-28.
• Gözüaçık C., & Mart, C. (2005). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mısırda zararlı Lepidoptera türleri, yoğunlukları ve yayılışlarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (4), 11-16. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/56034
• Kaya, K., & Başpınar, H. (2019). Hatay ilinde ışık tuzağı ile belirlenen Cicadellidae familyası türleri ve popülasyon yoğunlukları. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (1), 31-36. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/72281
• Lodos, N. (1986). Türkiye entomolojisi (Genel, uygulamalı ve faunastik) Cilt II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
• Lodos, N., & Kalkandelen, A. (1987). Preliminary list of Auchenorrhyncha with notes on distribution ve importance of species in Turkey, XXV. Family Cicadellidae: Deltocephalinae: Paralimnini (Part I). Türkiye Entomoloji Dergisi, 11, 151-162. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/64303
• Marques, R.N., Teixeira, D.C., Yamamoto, P.T., & Lopes, J.R.S. (2012). Weedy hosts and prevalence of potential leafhopper vectors (Hemiptera: Cicadellidae) of a phytoplasma (16srix group) associated with huanglongbing symptoms in citrus groves. Journal of Economic Entomology, 105 (2), 329-337. https://doi.org/10.1603/EC11254
• Mutlu, Ç., Sertkaya, E., & Güçlü, Ş. (2008a). Diyarbakır ili ikinci ürün mısır alanlarında Cicadellidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli türlerin populasyon değişimleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32, 21-32. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/65029
• Mutlu, Ç., Sertkaya, E., & Güçlü, Ş. (2008b). Diyarbakır ili ikinci ürün mısır alanlarında bulunan Cicadellidae (Homoptera) türleri ve yayılış alanları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32, 281-301. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/65049
• Mutlu, Ç., & Sertkaya, E. (2015). Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)’ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni, 55, 15-30. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/713045
• Mutlu, Ç., Karaca, V., Tonğa, A., & Zeybekoğlu, Ü. (2023). Diversity of Cicadellidae (Hemiptera: Auchenorrhyncha) species in various field crops in Southeastern Anatolia, Turkey. Entomological News, 130 (5), 397-415. https://doi.org/10.3157/021.130.0501
• Nault, L.R. (1980). Maize bushy stunt ve corn stunt: A comparison of disease symptoms, pathogen host ranges, ve vectors. Phytopathology,70, 659-662. https://doi.org/10.1094/Phyto-70-659
• Nault, L.R., & Ammar, E.D. (1989) Leafhopper and Planthopper transmission of plant viruses. Annual Review of Entomology, 34, 503-529. https://doi.org/10.1146/annurev.en.34.010189.002443
• Novotný, V. (1994). Association of polyphagy in leafhoppers (Auchenorrhyncha, Hemiptera) with unpredictable environments. Oikos, 223-232. https://doi.org/10.2307/3545633
• Oloumi-Sadeghi, H., Zavaleta, L.R., Kapusta, G., Lamp, W.O., & Armbrust, E.J. (1989). Effects of potato leafhopper (Homoptera: Cicadellidae) and weed control on alfalfa yield and quality. Journal of Economic Entomology, 82 (3), 923-931. https://doi.org/10.1093/jee/82.3.923
• Southwood, T.R.E., & Way, M.J. (1970). Ecological background to pest management. p. 6-29. In R.L. and R.E. Guthrie (ed.) Concepts of pest management. Proceedings of a conference held at North Carolina State University, Raleigh, 272 p.
• Şimşek, Z. (1982). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde Mısır ve Darılarda Zararlı Olan Böcek Türleri, Tanınmaları, Yayılış Alanları ve Zararları Üzerinde Araştırmalar. Diyarbakır Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Yayını No: 6, 86 s.
• TÜİK. (2022). Bitkisel üretim istatisitikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=BitkiselUretimIstatistikl 2022-45504 (Erişim Tarihi: 31.03.2024).
• Walter, G.H. (2003). Insect pest management and ecological research, (pp. 386) Cambridge University Press, Cambridge, England.
• Yılmaz, E., & Karsavuran, Y. (2010). İzmir ili mısır tarlalarında Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932) ve Zyginidia pullula (Boheman, 1845) (Homoptera: Cicadellidae) türlerinin popülasyon değişimi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 34 (2), 241-250. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/65093
• Yılmaz, E., Karsavuran, Y., & Başpınar, H. (2007). Aydın, İzmir ve Manisa illeri mısır ekiliş alanlarında görülen Cicadellidae (Homoptera) familyasına bağlı türlerin saptanması üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44 (3), 43-58. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/59268