Meslek yüksekokulu öğrencilerinin ve akademisyenlerin radyasyon bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 47, 391 - 398, 15.12.2022

Turan Şahmaran , Sümeyye Akçoban

https://doi.org/10.17944/mkutfd.1100586

Öz

Amaç: Bu çalışma bir üniversitenin meslek yüksekokulunda sağlık programlarında öğrenim gören öğrenciler ile bu üniversiteye bağlı meslek yüksekokullarında çalışan akademisyenlerin radyasyon bilgi düzeylerini değerlendirme amacıyla yapıldı.

Yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan araştırma Şubat 2022- Mart 2022 tarihleri arasında, 163 öğrenci ve 100 akademisyen ile tamamlandı. Veri toplama formu olarak “Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Akademisyen Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Radyasyon Tutum Ölçeği” kullanıldı. Veriler elektronik ortamda (Google Formlar) online olarak toplandı. Veri analizi SPSS 25.0 paket programında yapıldı. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 değeri kabul edildi.

Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 20.87 yıl, %67.5’i kadın ve %75.5’i Akdeniz Bölgesinde yaşamaktaydı ve Radyasyon Tutum Ölçeğinden almış oldukları toplam puan 120.98±14.75 olarak bulundu. Akademisyenlerin ise yaş ortalaması 34.68 yıl, %60’ı erkek ,%63’ünün en uzun süre yaşadığı bölge Akdeniz ve Radyasyon Tutum Ölçeği toplam puanları 123.92±13.26 olarak belirlendi.

Sonuç: Öğrenci ve akademisyenlerin radyasyon bilgi düzeylerinin orta seviyede olduğu sonucuna ulaşıldı.

Anahtar Kelimeler

radyasyondan korunma, sağlık eğitimi, öğrenci

Evaluation of radiation knowledge levels of vocational school students and academician

Öz

Objective: This study was carried out to evaluate the radiation knowledge levels of students studying in health programs in a vocational school of a university and academicians working in vocational schools affiliated to this university.

Method: The descriptive study was performed between February 2022 and March 2022 with 163 students and 100 academicians. “Student Descriptive Information Form”, “Academician Introductory Information Form” and “Radiation Attitude Scale” were used as data collection forms. Data were collected online in electronic form (Google Forms). Data analysis was done in SPSS 25.0 package program.

Results: The p-value≤0.05 was considered statistically significant. The mean age of the students was 20.87 years, 67.5% were women and 75.5% were living in the Mediterranean Region, and the total score they got from the Radiation Attitude Scale was found to be 120.98±14.75. The mean age of the academicians was 34.68 years, 60% of them were male, 63% of them lived the longest in the Mediterranean region, and the Radiation Attitude Scale total scores were determined as 123.92±13.26.

Conclusion: It was concluded that the radiation knowledge level of the students and academicians was at a moderate level.

Anahtar Kelimeler

Student, health education, radiation protection

Kaynakça

• Paolicchi F, Miniati F, Bastiani L, Faggioni L, Ciaramella A, Creonti I, et al. Assessment of radiation protection awareness and knowledge about radiological examination doses among Italian radiographers. Insights Imaging. 2016; 7: 233-242. https://doi.org/10.1007/s13244-015-0445-6.
• Berrington de Gonzalez A, Mahesh M, Kim KP, Bhargavan M, Lewis R, Mettler F. Projected cancer risks from conducted tomographic scans performed in the United States in 2007. Archives of Internal Medicine. 2009; 169(22): 2071-77. https://doi.org/10.1001/archinternmed.2009.440.
• Ujah FO, Akaagerger NB, Agba, EH, Iortile JT. A comparative study of patients radiation levels with standard diagnostic reference levels in federal medical center and bishop murray hospitals in Makurdi. Archives of Applied Science Research. 2012;4(2): 800-802.
• Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019. SB-SAGEM- 2019/4Ankara.
• Griffey RT, Sodickson A. Cumulative Radiation exposure and cancer risk estimates in emergency department patients undergoing repeat or multiple CT. American Journal of Roentgenology. 2009;192(4): 887-892. https://doi.org/10.2214/AJR.08.1351.
• Gothoskar S, Anand S, Walvekar P. Comparison of physicians’ knowledge regarding radiation exposure and risks in common radiological investigations - A crosssectional study. International Journal of Medical Science and Public Health. 2018;7(4): 305-310. https://doi.org/10.5455/ijmsph.2018.1233803022018.
• Güney A, Kaya B. Nükleer enerji ve çevresel etkilerine yönelik tutum ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü] http://acikerisim.erbakan.edu.tr/xmlui/ handle/20.500.12452/3429, (2018).
• Torun M, Yalçin P, Yalçin SA. Study of developing a scale of attitude towards radiation. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2011;15:918-921. https://doi.org/10.1016/J. SBSPRO.2011.03.212.
• Tabachnick B, Fidell LS. Using Multivariate Statistics (Sixth Edition ed., Vol. 6). Boston, Amerika, USA: Pearson Education, Inc. (2013).
• Koçyiğit A, Kaya F, Çetin T, Kurban I, Erbaş T, Ergin A, et al. Radyolojik tetkikler sırasında maruz kalınan radyasyon hakkında sağlık personelinin bilgi düzeyleri. Pam Med J, 2014;7(2):137-142.
• Dallı A, Ayık SÖ, Üge FA, Kına EB, Topal B, İnkaya Y. Knowledge of the doctors about exposed ıonizing radiation dose during radiological examination of thorax. Göğüs Hast Yoğun Bak Derg., 2015;2(1):12-16.
• Gündoğdu E, Kebapçı M. 5.Sınıf Tıp fakültesi öğrencilerinde radyasyon farkındalığı. Kocatepe Medical Journal. 2019;20:250-254. https://doi.org/10.18229/kocatepetip.476553.
• Çapuk M. Adıyaman Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin radyasyonun zararlı etkileri hakkında farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (2016).
• Kim O, Kim MS, Jang HJ, Lee H, Kang Y, Pang Y, et al. Radiation safety education and compliance with safety procedures-The Korea Nurses’ Health Study. Journal of Clinical Nursing. 2018;27(13-14):2650-2660. https://doi.org/10.1111/jocn.14338.
• Güdük Ö, Kılıç CH. Güdük Ö. Radyasyonun zararlı etkileri hakkında hastaların bilgi düzeyinin değerlendirilmesi: Bir hastane örneği. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;4(2):874-889. https://doi.org/10.30569/adiyamansaglik.430175.
• Yalçın P, Karenoğulları T, Yalçın SM. Öğretmenlerin radyasyon kavramına karşı tutum ve bilgilerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim. 2018: 43 (194);245-260.
• O’Sullivan J, O’Connor OJ, O’Regan K, Clarke B, Burgoyne LN, Ryan MF, et al. An assessment of medical students’ awareness of radiation exposure associated with diagnostic imaging investigations. Insights Imaging. 2010; 1(2):86-92. https://doi.org/10.1007/s13244-010-0009-8.
• Türkkan A, Çerezci O, Kartal Z, Pala K. Elektromanyetik alan ve sağlık etkileri. Nilüfer, Bursa: F. Özsan Matbaacılık, 2012:11-21.
• Shabani F, Hasanzadeh H, Emadi A, Mirmohammadkhani M, Bitarafan-Rajabi A, Abedelahi A, et al. Radiation protection knowledge, attitude, and practice (KAP) in interventional radiology. Oman medical journal. 2018; 33(2):141. https://doi.org/10.5001/omj.2018.26.
• Schuster AL, Forman HP, Strassle PD, Laura MT, Scott VC, Christoph IL. Awareness of radiation risks from CT scans among patients and providers and obstacles for informed decision-making. Emergency Radiology. 2018;25(1): 41-49. https://doi.org/10.1007/s10140-017-1557-8.
• Prabhat M, Sudhakar S, Kumar BP, Ramaraju D. Knowledge. Attitude and perception (KAP) of dental undergraduates and interns on radiographic protection- A questionnaire based cross-sectional study. Journal of Advanced Oral Research. 2011; 2(3): 45-49. https://doi.org/10.1177/2229411220110321.
• Başaran M, Bozdemir E. Diş hekimliği öğrencileri ve uzmanlık öğrencilerinin radyasyondan korunma ve radyasyonun biyolojik etkileri hakkındaki farkındalığının değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021;11(2):165-170. https://dx.doi.org/10.33631/duzcesbed.757715.
• Turğut A, Sural V, & Adnan, K. A. N. Lise öğrencilerinin antrenörlük mesleğine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi. 2018;16(2):96-110. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000358