Manevi Kişisel Gelişimde Öznellikler ve Duygulanımsal Bilgelik: Allah De Ötesini Bırak

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1 - Pop İslam, 133 - 149, 15.06.2016

Gökçe Baydar

Öz

Bu makale, kişisel gelişim türü içinde anlamlandırılabilecek bir çok-satan kitabı (Allah De Ötesini Bırak) ele alarak, bunun hâkim sosyo-kültürel anlatı tarzı ile bağlantısı üzerine düşünüyor. Bu anlatı tarzının nasıl bir düzende geçerlik ve yaygınlık kazandığına ilişkin değerlendirmeden hareketle, metindeki evren tasarımını ve bu tasarımın aktarıldığı duygulanımların kaynaklarını inceliyor. Makale bu doğrultuda iki iddia üzerinden şekilleniyor: ilki, metinde birbiriyle çatışan/yarışan öznellik kurgularının neoliberalizmin birey kurgusundaki çelişkilerle benzerliğidir. İkincisi ise, yazarın duygulanımsal bir bilgelik olarak kurduğu otoritesinin, sağduyu ve anlam boşluklarına dayandığıdır. Bunun yanı sıra, metinde belli kavramlara atfedilen nitelikler ve kurulan dikotomiler, genel olarak muhafazakârlığın toplumsal cinsiyet rejimiyle de ilişkileniyor ve tecrübeyi değerli gören bir tavır alış olarak muhafazakârlıkla benzeşiyor.

Anahtar Kelimeler

manevi kişisel gelişim, öznellik, neoliberalizm, retorik, duygulanımsal bilgelik

Subjectivities and Affective Wisdom in Spiritual Self-Help: Allah De Ötesini Bırak

Öz

This article focuses on a best-seller that can be identified as a self-help book (Allah De Ötesini Bırak/ Say Allah Leave the Rest) and it considers its relationship with the dominant socio-cultural narrative style. Through analyzing in which milieu this narrative style is getting valid and popular, it analyses the universe design embedded to the text and the sources of the affect shaping this design. Accordingly, this article suggests two claims: first, conflicting/competing subjectivities in the text resembles the individuality design of neoliberalism. Second, author’s authority which is constituted as affective wisdom relies on commonsense and bullshit. In addition, qualities attached to certain concepts and dichotomies in the text engages with gender regime of conservatism and resembles the conservatism as attitude that sees experience valuable.

Anahtar Kelimeler

spiritual self-help, subjectivity, neoliberalism, rhetoric, affective wisdom

Kaynakça

• Ahmed, S. (2004). Affective Economies. Social Text, 79 (Volume 22, Number 2), Summer 2004, pp. 117-139.
• Chemers, M. M. (1997). Review: The Paradox of Pop Psychology. The American Journal of Psychology, Vol. 110, No. 2 (Summer, 1997), pp. 302-309.
• Demertzis, N. (2006). Emotions and Populism (Ed. Simon Clarke, Paul Hoggett, Simon Thompson) Emotion Politics and Society içinde (s.103-122). NY: Palgrave MacMillan.
• Dolby, S. K. (2008). Self-Help Books: Why Americans Keep Reading Them. Urbana ve Chicago: University of Illinois Press.
• Flatley, J. (2008). Affective Mapping: Melancholia and the Politics of Modernism. Harvard University Press.
• Fredal, J. (2011). Rhetoric and Bullshit. College English, Vol. 73, No. 3 (January 2011), pp. 243-259.
• Hürriyet. (6 Mayıs 2015) 'Allah De Ötesini Bırak' kitabının yazarı Uğur Koşar 1.7 milyon lira telif ücreti kazandı. http://www.hurriyet.com.tr/allah-de-otesini-birak-kitabinin-yazari-ugur-kosar-1-7-milyon-lira-telif-ucreti-kazandi-28930816 (Erişim : 03 Mart 2016).
• Illouz, E. (2003). Oprah Winfrey and the Glamour of Misery: An Essay on Popular Culture. New York: Columbia University Press.
• Illouz, E. (2011). Soğuk Yakınlıklar: Duygusal Kapitalizmin Şekillenmesi. İstanbul: İletişim.
• Koşar, U. (2016). Allah De Ötesini Bırak. 616-620. Baskı. İstanbul: Destek.
• McGee, M. (2005). Self-Help Inc. : Makeover Culture in American Life. Oxford ve New York: Oxford University Press.
• Öğün, S. S. (2003). Türk Muhafazakârlığının Kültürel Politik Kökleri, (Ed. Ahmet Çiğdem) Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Muhafazakârlık cildi içinde (s. 539-582). 1.baskı. İstanbul: İletişim.
• Pennycook, G., Cheyne, J.A., Barr, N., Koehler, D. J. ve Fugelsang , J. A. (2015). On the reception and detection of pseudo-profound bullshit. Judgment and Decision Making, Vol. 10, No. 6, November 2015, pp. 549–563.
• Philip, B. (2009). Analysing the politics of self-help books on depression. Journal of Sociology Volume 45(2): 151–168.
• Richard, A. ve Rudnyckyj, D. (2009). Affective Economies. The Journal of the Royal Anthropological Institute, Vol. 15, No. 1 (Mar., 2009), pp. 57- 77.
• Roof, W. C. (1999). Spiritual Marketplace: Baby Boomers and the Remaking of American Religion. Princeton University Press.
• Sennett, R. (2011) Yeni Kapitalizmin Kültürü. 2. basım. İstanbul: Ayrıntı.
• Sennett, R. (2010) Karakter Aşınması. 4. basım. İstanbul: Ayrıntı.
• Sennett, R. (2013). Kamusal İnsanın Çöküşü. 4. Basım. İstanbul: Ayrıntı.
• Sokal, A. (2010). Beyond The Hoax: Science, Philosophy and Culture. Oxford University Press.
• Sweeney, M. (2010). Reading Is My Window: Books and the Art of Reading in Women’s Prisons. University of North Carolina Press.
• Yazıcı Yakın, A. ve Balamir Bektaş, R. (2009). Liberalizmle Muhafazâkarlık Arasında Hipnoz: Kişisel Gelişim Fantezisi. Doğu Batı, sayı 48. s. 11-38.