Mekân ve Kolektif Bellek: Sivas Katliamı ve Madımak Oteli

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1 - Etnografi, 237 - 257, 15.06.2017

Ozan Çavdar

Öz

Hatırlamak, mekânların ve nesnelerin de dâhil olduğu bir süreçtir. Mekânın, hatırlama açısından önemi, travmatik olaylarda özellikle belirginleşir. Bu noktadan yola çıkarak bu makalede, mekân ve kolektif bellek arasındaki ilişki, Sivas Katliamı’nda yakınları öldürülen kişilerin Madımak Oteli’ne dair deneyimlerini temel alarak incelenmektedir. Bu amaçla, on kişiyle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve Madımak Oteli önündeki bir anmada katılımlı gözlem yapılmıştır. Makalede, bu görüşmelerden ve gözlemlerden hareketle, ilk olarak, tüm grubun mekânla (Madımak Oteli) kurduğu ilişki ele alınmıştır. Sonraki kısımda da, grup içerisindeki farklı bellek çerçeveleri, bir travma mekânı olarak Madımak Oteli ile olan ilişki bağlamında değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

kolektif bellek, mekân, Sivas Katliamı, travma, ritüel

Place and Collective Memory: Sivas Massacre and Madımak Hotel

Öz

Remembering is a process which involves places and objects. The importance of place for remembering becomes evident especially on traumatic cases. In this regard, this article examines the relationship between place and collective memory based on the experiences of individuals who lost their family members in Sivas Massacre at Madımak Hotel. To that end, in-depth interviews with ten people were conducted and commemoration on the anniversary of the massacre in front of the Madımak Hotel were participately observed. First of all, the relationship of the whole group with the place (Madımak  Hotel) was analysed through these interviews and observations. Then, different memory frames among the group was evaluated in the context of the relationship with Madımak hotel as a trauma site.

Anahtar Kelimeler

collective memory, place, Sivas massacre, trauma, ritual

Kaynakça

• Alexander, J. C. (2012). Trauma: A Social Theory, Cambridge: Polity Press
• Allen, M. J. ve Brown, S. D. (2011). Embodiment and living memorials: The affective labour of remembering the 2005 London bombings. Memory Studies, 4(3), 312-327.
• Assmann, J. (2001). Kültürel Bellek (A. Tekin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Caruth, C. (1996). Unclaimed Experience: Trauma, Narrative and History, Baltimore: The John Hopkins University Press.
• Connerton, P. (1999). Toplumlar Nasıl Anımsar? (A. Şenel, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Crane, S. A. (1997). Memory, Distortion, and History in the Museum. History&Theory. 36(4), 44-63
• Çaylı, E. (2014). Architectural Memorialization at Turkey’s Witness Sites: The Case of the Madimak Hotel. Kristina Kamp, Ayhan Kaya, E. Fuat Keyman, Özge Onursal Beşgül (Der.), Contemporary Turkey at a Glance içinde (s. 13-24). Springer Fachmedien Wiesbaden.
• Ersoy, D. (2012). “Madımak Oteli Müze Olsun” Talebi Çerçevesinde Bir Kimlik Siyaseti Olarak Alevilik. Pınar Melis Yelsalı Parmaksız (Der.), Neye Yarar Hatıralar? Bellek ve Siyaset Çalışmaları içinde (s. 221-253). Ankara: Phoenix.
• Feuchtwang S. (2010). Ritual and Memory. Susannah Radstone ve Bill Schwarz (Der.), içinde, Memory: Histories, Theories, Debates, New York: Fordham University Press.
• Halbwachs, M. (1992). On Collective Memory (L. A. Coser, Çev.). Chicago: University of Chicago Press.
• Halbwachs, M. (1980). The Collective Memory (F. J. Ditter ve V. Y. Ditter, Çev.). New York: Harper Colophon.
• Halbwachs, M. (2016). Hafızanın Toplumsal Çerçeveleri (B. Uçar, Çev.). Ankara: Heretik.
• Hoelscher S. ve Alderman D.H. (2004). Memory and place: geographies of a critical relationship. Social&Cultural Geography, 5(3), 347-355
• Misztal, B. (2003). Theories of Social Remembering. UK: McGraw-Hill Education
• Nora, P. (1989). Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire. Representations. (26), 7-24
• Nora, P. (2006). Hafıza Mekânları (M. E. Özcan, Çev.). Ankara: Dost.
• Olick, J. K. ve Robbins, J. (1998). Social memory studies: From “collective memory” to the historical sociology of mnemonic practices. Annual Review of Sociology, 24(1), 105-140.
• Olick, J. K. (2014). Kolektif Bellek: İki Farklı Kültür (M. Güneşdoğmuş, Çev.). Moment Dergi, 1(2), 175-211.
• Schwartz, B. (1996). Introduction: The Expanding Past. Qualitative Sociolgy, 19(3), 275-282.
• Till K. E. (2003). Places of Memory. John Agnew, Katheryne Mitchell ve Gerard Toal (Der.), içinde, A Companion to Political Geography, UK: Blackwell.
• Violi, P. (2012). Trauma Site Museums and Politics of Memory: Tuol Sleng,Villa Grimaldi and the Bologna Ustica Museum. Theory, Culture and Society, 29(1), 36-75.
• Wertsch, J. V. (2015). Kolektif Bellek. Pascal Boyer ve James V. Wertsch (Der.), içinde, Zihinde ve Kültürde Bellek, İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Winter, J. (2008). Sites of Memory and the Shadow of War. Astrid Erll ve Ansgar Nünning (Der.), içinde, Cultural Memory Studies: An International and Interdisciplinary Handbook, Berlin: Walter de Gruyter.
• Winter, J. (2009). Tarihçiler ve Bellek Mekânları. Pascal Boyer ve James V. Wertsch (Der.), içinde, Zihinde ve Kültürde Bellek, İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• İnternet Kaynakları
• Madımak’taki İğrendiren Kebapçı Taşındı. Erişim: 4 Nisan 2017, http://www.radikal.com.tr/turkiye/madimaktaki-igrendiren-kebapci-tasindi-921500/
• Madımak Oteli Bilim ve Kültür Merkezi Oldu. Erişim: 4 Nisan 2017
• http://www.milliyet.com.tr/madimak-oteli-bilim-ve-kultur-merkezi-oldu/gundem/gundemdetay/30.06.2011/1408705/default.htm
• http://sivasbilimmerkezi.gov.tr/ Erişim: 1 Mart 2016