Türkiyeli Göçmenler ve İsveçliler Arasında Bir Çatışma Nedeni Olarak Namus: Uppsala ve Stockholm Örneği

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2 - Dijital Anlatılar, 476 - 497, 15.12.2017

Ayşe Nevin Yıldız

Öz

Namus cinayetleri birbirinden farklı ataerkil yapılara sahip olan Türkiye ve Avrupa ülkelerinde varlık göstermektedir. Dahası çeşitli Avrupa ülkelerinde yaşayan göçmenlerin işledikleri namus cinayetleri Batı ve Doğu kültürleri arasındaki duvarı yükseltmekte ve cinsiyet rejimlerindeki farklılıklardan beslenen etnosentrik söylemi besleyerek desteklemektedir. Namusu ve namus cinayetlerini tartışan feminist literatürün gözden geçirilmesine,  çokkültürlülük  ve kültürlerarası iletişimi toplumsal cinsiyet çerçevesinde ele alan kuramsal tartışmalara, Stockholm ve Uppsala’da yaşayan 30 Türkiyeli göçmenle yapılan derinlemesine görüşmelere dayanan bu çalışmada, namus kavramının kültürlerarası iletişime etkisi konu edilmektedir. Araştırmada, göç ve çokkültürlülük  gibi etkenlerin namusun dile getirilişinde ve işlevsel özelliklerinde bazı açılardan dönüşüme neden olduğu ancak, Türkiyeli göçmenlerin namusa atfettikleri değer ve önemin kendini koruduğu savunulmaktadır.  Dahası elde edilen veriler ile bu değer ve önemin Türkiyeli göçmenler ile İsveçliler arasındaki iletişimi olumsuz yönde etkilediği ortaya konulmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

toplumsal cinsiyet, namus, göç, çokkültürlülük, kültürlerarası iletişim

Honor as A Cause of Antagonism Between the Turkish Immigrants And Swedes: The Examples of Uppsala and Stockholm

Öz

The concept of honor and honor killings continue to exist and be readapted to diverse patriarchal structures both in Turkey and other European countries. The practice of honor killings and the norm of honor erect walls between Western and Eastern cultures and support the ethnocentric discourse nourished by differences in gender regimes. This study is based on a review of feminist literature on honor and honor killings, a theoretical discussion on multiculturalism and intercultural communication,and 30 in-depth interviews conducted in Stockholm and Uppsala. This study claims that Turkish immigrants living in Sweden protect their perception of honor and that this perception has undesirable effects on communication between these immigrants and Swedes, despite the semantic and functional transformation of honor as a result of migration and multiculturalism. 

Anahtar Kelimeler

gender, honor, migration, multiculturalism, intercultural communication

Kaynakça

• Abu-Odeh, Lama. “Arap Toplumlarında Namus Cinayeti ve Toplumsal Cinsiyetin İnşası.” In Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, edited by Pınar İlkkaracan, 191-243. İstanbul: İletişim, 2003.
• Abu-Lughod, Lila. Peçeli Duygular. Transladet by Suat Ertüzün, İstanbul: Epsilion, 2004.
• Adelman, Madelaine at al. “Policing Violence Against Minority Womenin Multicultural Societies: “Community” and the Politics of Exclusion.” Police & Society 7 (2003):105-133.
• Baumann, Gerd. Çokkültürlülük Bilmecesi: Ulusal, Etnik ve Dinsel Kimlikleri Yeniden Düşünmek. Transladet by Işıl Demirakın, İstanbul: Dost, 2006.
• Benhabib, Seyla. The Claims of Culture. USA:Princeton University Press, 2002.
• Bourdieu, Pierre. “The Sentiment of Honour in Kabyle Society.” In Honour And Shame The Values of Mediterranean Society, edited by Jean G. Peristiany, 191-243. Chicago: The University of Chicago Press, 1966.
• Chatterjee, Partha. Ulus ve Parçaları. Transladet by İsmail Çekmen, İstanbul: İletişim, 2002.
• Çağlayan, Savaş.“Göç Kuramları, Göç ve Göçmen İlişkisi.” Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17 (2006): 67-91.
• Çakmak, Sermin. “Değişen Hayatların Görünmez Sahipleri: Göçmen Kadınlar.” Fe Dergisi 2 (2010):50-64.
• Danışman, Jülide. “Namus Cinayeti Aileyi Parçaladı.” Deutsche Welle Türkçe, July 27, 2011. Accessed February 12, 2015. http://www.dw.de/namus-cinayeti-aileyi-parçaladı.
• Davis, Nira Y.“Gender and Nation.” In Women, Etnicity and Nationalism, edited by Robert W. Miller, 23-36. London: Routledge,1998.
• Delaney, Carol. Tohum ve Toprak. Transladet by Aksu Bora and Selda Somuncuoğlu, İstanbul: İletişim, 2001.
• Depeli, Gülsüm. “Almanyalı Türklerde Evlilik Törenlerinin Dönüşümü: Kültürel Bellek, Aidiyet ve Kimlik.” PhD diss., Ankara University, 2009
• Erman, Tahire.“Rural Migrants and Patriarchy in Turkish Cities.” International Journal of Urban and Regional Research 25 (2001): 118-133
• Güleç Sevcan and Sancak, Hatice Ö. “Göç, Kimlik ve Aidiyet: Almanya’da Yaşayan Türkiye Kökenli Gençler Açısından Bir Analiz.” 2. International Davraz Congress open site. (2009). Accessed January 22 2012, http://idc.sdu.edu.tr/tammetinler/goc/goc9.pdf.
• Hall, Stuart. “The West and the Rest: Discourse and Power.” In Formations of Modernity, edited by Stuart Hall and Bram Gieben, 275-320. Cambridge: Polity,1992.
• Hazır, Mesut. “Contemporary Contributions to Multicultural Theory and Discussing Multiculturalism within the Scope of Individual Rights-Group Rights.” Journal of Academic Inquiries 7/1 (2012):2-28.
• Hildebrandt, Johanne. “Honour' killing in Sweden silences courageous voice on ethnic integration.” Guardian, January 31, 2002. Accessed February 28, 2010. http://www.theguardian.com/.
• İlkkaracan, Pınar. “Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik.” In Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, edited by 11-33.İstanbul: İletişim, 2003.
• Lara, Lengel and Scott, Martin C. ‘Situating Gender in Critical Intercultural Communication Studies.’ In The Handbook of Critical Intercultural Communication, edited by Thomas K. Nakayama and Rona Tamiko Halualani, 335-347. UK: Blackwell, 2011.
• Kadıoğlu, Ayşe. “Cinselliğin İnkarı: Büyük Toplumsal Projelerin Nesnesi Olarak Türk Kadınları.” In 75 Yılda Kadınlar Ve Erkekler, edited by Ayşe B. Hacımirazoğlu, 89-101. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları,1998.
• Kandiyoti,Deniz. Cariyeler Bacılar Yurttaşlar Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. Transladet by Aksu Bora, İstanbul: Metis, 1997.
• Kartarı, Asker. Farklılıklarla Yaşamak: Kültürlerarası İletişim. Ürün:Ankara, 2008.
• Kaya, Ayhan and Kentel, Ferhat. Euro-Türkler: Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Köprü mü Engel mi? Almanya-Türkleri ve Fransa-Türkleri üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Göç Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi, 2005.
• Knoblauch, Hubert. “Communication, Contexts and Culture: A communicative constructivist approach to intercultural communication.” In Culture in Communication: Analyses of Intercultural Situations, edited by Aldo Di Luzio at al,3-34. Amsterdam :John Benjamins Publising Company, 2001.
• Kymlicka, Will. Çokkültürlü Yurttaşlık: Azınlık Haklarının Liberal Teorisi. Transladet by Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı, 1998.
• Peristiany, Jean G. "Introduction." In Honour and Shame the Values of Mediterranean Society, edited by Jean G. Peristiany,1-9. Chicago: The University of Chicago Press, 1965.
• Pitt-Rivers, Julia. “Honour and Social Status.” In Honour and Shame the Values of Mediterranean Society, edited by Jean G. Peristiany, 19-77Chicago: The University of Chicago Press, 1965.
• Ponzanesi, Sandra. “Feminist theory and multiculturalism.” Feminist Theory 8/1 (2007): 91–94.
• Sarıkaya; Shirvan N. “İsveçte Hükümetle Belediyelerin Namus Krizi.” Bianet. July 13, 2006. Accessed February 17 2015. http://bianet.org/bianet/bianet/82156-isvecte-hukumetle-belediyelerin-namus-krizi.
• Scollor, Ron and Scollen, Suszanne Wong. Interculturel Communication. Oxford: Blacwell Publishing, 2001.
• Sirman, Nükhet. “Akrabalık, Siyaset ve Sevgi:Sömürge Sonrası Koşullarda Namus-Türkiye Örneği.” In Namus Adına Şiddet: Kuramsal ve Siyasal Yaklaşımlar, edited by Shahrazad. M. Abdo, 43-63. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
• Song, Sarah.“Majority Norms, Multiculturalism, and Gender Equality.” American Political Science Review 99/4(2005): 473-483.
• Şahin, Cengiz. “Yurt Dışı Göçün Bireyin Psikolojik Sağlığı Üzerindeki Etkisine İlişkin Kuramsal Bir İnceleme.” G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2 (2001):57-67.
• Şahin, İlkay. “Eşikte Yaşamak -Bir Kadın Tecrübesi Olarak Göç ve Ritüel.” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turki 4/8 (2009): 2056-2081.
• Tahincioğlu Yıldız, A. Nevin. Namusun Halleri. İstanbul: Postiga, 2011.
• Tillion, Germiane. Harem ve Kuzenler. Transladet by Nükhet Sirman and Şirin Tekeli, İstanbul: Metis, 2006.
• Toksöz, Gülay. “Almanya’daki Türkiyeli Kadınlar, ‘Kızkardeşleri’ ve Etnomerkezcilik” Birikim 50 (1993):35-42.
• Okin, Suzan M. “Mistresses of Their Own Destiny: Group Rights, Gender and Realistic Rights of Exit.” Ethic112/ ( 2002): 205-230.
• -------------------. “Feminism and Multiculturalism: Some Tensions.” Ethic108/4 (1998):661-684.
• -------------------. “Is Multiculturalism Bad for Women?.” In Multiculturalism Bad for Women?, edited by Suzan M. Okin at al, 9-12; New Jersey: Princeton University Press, 1999.
• Volpp, Leti. ‘Feminism versus Multiculturalism.” Columbia Law Review 101/5 (2001) 1181-1218.
• --------------. “Blaming Culture for Bad Behavior.” Yale Journal of Law and the Humanities 12/1(2000): 89-116.
• --------------. “Talking “Culture: Gender, Race, Nation, and the Politics of Multiculturalism.” Columbia Law Review 96(1996):1573-1617.
• Wikan, Unni. Fadime’nin Onuruna: Cinayet ve Utanç. Transladet by Füsun Özlen. İstanbul:Paloma, 2014.