HEGEMONİK ERKEKLİĞİN İNŞASI: İZMİR’DE ‘DAHA’ ERKEKLİK

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1 - Erkeklikler - 1, 47 - 65, 17.06.2021

Dilara Aydın , Selin Atalay

https://doi.org/10.17572/mj2021.1.4765

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada genel tanımıyla iktidarı elinde tutan erkeklik biçimi olan hegemonik erkeklik kavramsallaştırması temelinde, farklı erkeklik deneyimlerini ve erkekliğin İzmir’de hangi ön kabuller ve mekanizmalar aracılığıyla inşa edildiğini anlamlandırmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak yürütülen bu çalışmada kartopu örnekleme yoluyla 14 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. İzmir’de erkeklik kurgusuna ilişkin araştırma verileri, farklı illerde gerçekleştirilen çalışmalar ışığında analiz edilmiştir. Diğer çalışmalarda, erkekliğin kurulması yolunda geçilen aşamalardan biri olarak askerliğe yapılan vurgunun, İzmir ili için geçerli olmadığı fakat erkekliğin inşasında ailedeki diğer erkeklerin ve özellikle babanın başat rolünün İzmir ilinde erkeklik için de geçerli olduğu görülmüştür. İzmir’de erkekliğin, centilmenlik, kibarlık, eğitimli olma, kadınlara ‘saygı’ gösterme, zeki olma gibi özellikler üzerine kurulduğu belirlenmiştir. Farklı çalışmalarda hegemonik erkekliğin gelenekler ve milliyetçilik üzerine kurulmuş olduğu görülürken bu çalışmada ‘modernlik’ üzerine kurulduğu fakat yine de bir ‘ayrıcalık’ olarak deneyimlendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Erkekliğin İnşası, Erkeklik Çalışmaları, Erkeklikler, Hegemonik Erkeklik, İzmir'de Erkeklik, Toplumsal Cinsiyet Hiyerarşisi

Kaynakça

• Adaçay, F. (2014). Toplumsal Cinsiyet ve Kalkınma. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Adams, R., ve Savran, D. (2002). ''Introduction'' , The Masculinity Studies Reader. Oxford: Blackwell.
• Akay, E. (2006). Siyasal Toplumsallaşma, Siyasal Kültür Ve Siyasal Katılım Arasındaki İlişkinin Kavramsal Analizi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya .
• Akca, E., ve Ergül, S. (2014). “Televizyon Dizilerinde Erkeklik Temsili: Kuzey Güney Dizisinde Hegemonik Erkeklik ve Farklı Erkekliklerin Mücadelesi. Global Media Journal: TR Edition, 4 (8).
• Akca, E., ve Tönel, E. (2011). “Erkek(lik) Çalışmalarına Teorik Bir Çerçeve: Feminist Çalışmalardan Hegemonik Erkekliğe. İ. Erdoğan (Düz.), içinde, Medyada Hegemonik Erkek(lik) ve Temsil (s. 11-39) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Arık, E. (2016). Erkeklik Çalışmaları, Feryal Saygılıgil (Haz.), içinde, Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Ankara: Dipnot Yayınları.
• Atalay, S. (2020). Encountering New Risks in Educating Children in the Contemporary Society: The Risk of Cyberbullying. İçinde Sociological Perspectives on Educating Children in Contemporary Society . IGI Global., (s.32-61).
• Bansel, P., Davies, B., Laws, C., Linnell, S. (2009). Bullies, Bullying and Power In The Contexts of Schooling. British Journal of Sociology of Education, 30(1), 59–69. doi:10.1080/01425690802514391
• Barutçu, A. (2013). Türkiye'de Erkeklik İnşasının Bedensel ve Toplumsal Aşamaları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Berger, P., ve Thomas Luckmann. (2008). Gerçekliğin Sosyal İnşası. (Vefa Saygın Öğütle, Çev.). İstanbul: Paradigma.
• Bilgin, N. (2011). Sosyal Düşüncede Kent Kimliği. İdeal Kent., (3). s.20-47.
• Biricik, A. (2008). Erkek Adam Ezberini Bozmak Üzerine: Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Sisteminin Resmi Söylem Üzerinden Kurulması. Nil Mutluer (Der.), içinde, Cinsiyet Halleri: Türkiye'de Toplumsal Cinsiyetin Kesişim Sınırları (s. .232-246). Varlık Yayınları..
• Bozok, M. (2009). Erkeklik İncelemeleri Alanındaki Başlıca Kuram ve Yaklaşımların Sosyalist Feminist Eleştirisine Doğru. VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi.“Toplumsal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar” (s. 431-445). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
• Bozok, M. (2011). Soru ve Cevaplarla Erkeklikler. İstanbul: SOGEP.
• Bozok, M. (2019). Raewyn Connell ve Erkeklik Çalışmalarının Köşe Taşı Çalışması Olarak Erkeklikler. ViraVerita, 201-205.
• Brod, H. (1987). "The Making of Masculinities: The New Men's. Studies. Boston.
• Butler, J. (2016). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. İstanbul: Metin Yayınları ( Başak Ertür, Çev).
• Carrigan, T., Connell, B., ve Lee, J. (1985). Toward a new sociology of masculinity. Theory and society, 14(5), 551-604.
• Carrigan, T., Connell, B., ve Lee, J. (1992). ''Toward a New Sociology of Masculinity'', The Making of Masculinities The New Men's Studies, Harry Brod (Der.). Londra: Routledge.
• Clatterbaugh, K. (1998). 'What is Problematic About Masculinities?'. Men and Masculinities, 1(1), 24-45.
• Connell, R. (1995). Masculinities. California: University of California Press.
• Connell, R. (2002). On hegemonic masculinity and violence: Response to Jefferson and Hall. Theoretical Criminology. 6(1).
• Connell, R. W. (1987). Gender and Powder. Cambridge: Polity Press.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar; Toplum , Kişi ve Cinsel Politika. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Connell, R., ve Messerschmidt, J. (2005), Hegemonic Masculinity: Rethinking the Concept. Gender & Society, s.829-859, December , Vol.19 No.6.
• Çakır, H., Anıl Çoşkun, ve Gedik, E. (2020). Bir İnşaa Süreci Olarak Erkeklik : Yozgat Örneği. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1) , 84-95.
• Çalar, V., ve Şenol, D. (2018). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Batman'da Erkek Olmak. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (1) .
• Davidoff, L. (2009). Feminist Tarih Yazımında Sınıf ve Cinsiyet. (Ateşer, Z. ve Somuncuoğlu,S, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dijk, T. v. (2001). Critical Discourse Analysis. D. Schiffrin, D. Tannen ve H. E. Hamilton (Ed.).içinde, The Handbook of Discourse Analysis (352‐372). Oxford: Blackwell Publishers.
• Donaldson, M. (1993). What is Hegemonic Masculinity? Theory and Society, , 22(5), 643-657.
• Dökmen, Z. (2004). Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Sistem.
• Fairclough, N. (2003). Analysing discourse: Textual analysis for social research. London: Routledge.
• Fougeyrollas, D. S. (2009). 'Feminist Hareketler', (Gülnur Acar Savran, Çev.) ,Helena Hırata , Françoise Laborie , Helene Le Doare , Daniele Senotier. (Yay. Haz. ), içinde, Eleştirel Feminizm Sözlüğü. İstanbul: Dipnot Yayınları
• Gecas, V. (2000). Socialization. Encyclopaedia of Sociology ,Edgar F. Borgatta, R. J. V (Dü.). New York: Macmillan Reference 2855-2864.
• Giddens, A. (2013). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları Çev; Cemal Güzel.
• Gilmore, D. (2001). "The manhood puzzle.", içinde, Gender in cross-cultural perspective. (s. 207-220)
• Hearn, J. (2004). From Hegemonic Masculinity to Hegemony of Men. Feminist Theory (5:49), 49-72.
• Hıdır, N. (2015). Erkeklik Kimliğindeki Değişimlerin Sorgulanması. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Jenkins, R. (2008). Erving Goffman: A major theorist of power? Journal of Power, 1(2), 157–168. doi:10.1080/17540290802227577 .
• Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler,Bacılar,Yurttaşlar-Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Karadağ, A., ve Koçman, A. (2009). İzmirlilik Bilinci Üzerine Bir Alan Araştırması. İzmirli Olmak (s. 200-225). İzmir: İBB.
• Keller, E. F. (2016). Toplumsal Cinsiyet ve Bilim Üzerine Düşünceler. Metis Yayıncılık.
• Kepekçi, E. (2012). (Hegemonik) Erkeklik Eleştirisi ve Feminizm Birlikteliği Mümkün Mü? Kadın Araştırmaları Dergisi (KADEM), 2(11) , 59-86.
• Kimmel, M. (2008). The Perilous World Where Boys Become Men. New York: Harper.
• Kimmel, M. S. (1987). Changing men: New directions in research on men and masculinity. Inc: Sage Publications.
• Kimmel, M. S., ve Mesner, M. (2007). ''Introduction'', Men's Lives. Boston: Pearson.
• Kırılmaz, L. (2017). "Kentlilik Bilinci ve İzmir Tarihi." . İzmir: Ege Üniversitesi.
• Koyuncu, B., ve Onur, H. (2004). “’Hegemonik’ erkekliğin görünmeyen yüzü: Sosyalizasyon sürecinde erkeklik oluşumları ve krizleri üzerine düşünceler. Toplum ve Bilim., Güz 101, 31-50.
• Kümbetoğlu, B. (1996). Gizli İşçiler: Kadınlar ve Bir alan Araştırması. Necla Akgökçe ve Serpil Çakır (Der.), içinde, Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem. (s. 230-238). Sel Yayıncılık
• Lamberta, P. S. (2008). The Social Context of School Bullying: Evidence From a Survey of Children In South Wales. . Research Papers in Education, , 23(3), 269–291. doi:10.1080/02671520701809866 .
• Lamoureux, D. (2009). '' Kamusal/Özel'' , (Gülnur Acar Savran, Çev.), Helena Hırata , Françoise Laborie , Helene Le Doare, Daniele Senotier.( Yay. Haz.), içinde, Eleştirel Feminizm Sözlüğü. İstanbul: Dipnot Yayınları
• Maral, E. (2004). “İktidar, Erkeklik, Teknoloji”. Toplum ve Bilim: Erkeklik. İstanbul: Birikim Yayıncılık.
• Martino, W. (1999). “Cool Boys”, “Party Animals”, “Squids” and “Poofters”: Interrogating The Dynamics and Politics of Adolescent Masculinities In School. . British Journal of Sociology of Education, 20(2), 239–263. doi:10.1080/01425699995434 .
• Nagel, J. (1998). Masculinity and Nationalism: Gender and Sexuality in the Making of Nations. . Ethnic and Racial Studies, 21(2), s. (242-269).
• Neuman, W. L. (2013). Toplumsal Araştırma Yöntemleri- Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I. Ankara: YayınOdası.
• Ok, S. (2011). “Erkeklik Krizi ve İşsizlik”. Ankara Üniversitesi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Oktan, A. (2008). ''Türk Sinemasında Hegemonik Erkeklikten Erkeklik Krizine: Yazı-Tura ve Erkeklik Bunalımlarının Sınırları''. Selçuk İletişim cilt:5 , sayı:2 s,152-166.
• Özbay, C. (2010). Neoliberalizm ve Erkekliğin Halleri. Yeni sol, yeni sağ, 101-132.
• Özbay, C., ve Baliç, İ. (2004). Erkekliğin Ev Halleri. Toplum ve Bilim., (101) 89-103.
• Pascoe, C. J. (2007). Dude You’re a Fag: Masculinity and Sexuality in High School. Berkeley, CA: University of California Press.
• Pleck, J. H. (1981). The myth of masculinity. MIT Press (MA).
• Ros, M. S.(1999) Basic individual values, work values, and the meaning of work. Applied Psychology, 48(1), 49–71. https://doi.org/10.1080/026999499377664 .
• Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkansız İktidar Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Sarıçiçek, A. (2019). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Erkeklik ve Değişme İsteği. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi.
• Savran, G. A. (2009). Beden Emek Tarih Diyalektik Bir Feminizm İçin. (2.Baskı). İstanbul: Kanat Kitap.
• Schippers, M. (2007). Recovering the feminine other: Masculinity, femininity, and gender hegemony. Theory and Society, 36(1), 85–102. https://doi.org/10.1007/s11186-007-9022-4.
• Schwartz, S. H. (2006). A Theory of Cultural Value Orientations : Explication and Applications. . Comparative Sociology, 5(2–3), 137–182.
• Segal, L. (1990). Gelecek Kadın Mı? İstanbul : Alfa Yayınları (Suğra Öncü, Çev.).
• Selek, P. (2014 ). Sürüne Sürüne Erkek Olmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Snakenborg, J. V. (2011). Cyberbullying: Prevention and Intervention to Protect Our Children and Youth. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, , 55(2), 88–95. doi:10.1080/1045988X.2011.539454.
• Şenol, D. ve Erdem, S. (2017). Türk Toplumunda Hegemonik Erkekliğin İnşasında Toplumsal Süreçlerin Rolü. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 9 (33) s.291-298.
• Türk, H. B. (2015). "Şiddete meyyalim vallahi dertten’: Hegemonik erkeklik ve şiddet. Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri., 85-112.
• Vondello, J. A. (2008). Precarious Manhood. Journal of Personality and Social Psycohology (95), 1325-1339.
• Whitehead, S. M. (2002). Men and Masculinities. Cambridge: Polity Press.
• Wodak, R. (2007). Critical Discourse Analysis. G. &. Weiss (Der.) içinde, Critical discourse analysis. (s. 302-317). Newyork: Palgrave Macmillan.
• Wollstonecraft, M. (2007). Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi. (Deniz Hakyemez, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları
• Yavuz, Ş. (2014). İktidar Olma Sürecinde Erkeklerin Erkeklikle İmtihanı. Milli Folklor, (26). 104.
• Yücel, V. (2014). Kahramanın yolculuğu: mitik erkeklik ve suç draması. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.