Düzeltme: TÜRKİYE’DE K-POP KARŞITI SÖYLEM ve K-POP HAYRANLARININ TAKTİKSEL MÜCADELESİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2 - Gündelik Milliyetçilik, 613 - 613, 31.12.2022

Alptekin Keskin Mutlu Binark

Bu makalenin ilk hali 17 Haziran 2021 tarihinde yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/moment/issue/62871/884779

Düzeltme Notu

Sayfa 154'te bir cümle düzeltildi: Bu bağlamda Asa ''Türkiye’deki Hallyu eleştirilerine genel olarak bakıldığında, kültür endüstrisi tarafından üretilen K-pop idollerinin sevgi dilini kullanarak Müslüman gençleri köleleştirip kendi çıkarları doğrultusunda kullandıklarına yönelik vurguların daha çok sosyal medya üzerinden devam ettiği görülmektedir'' (2019, s.80) tespitinde bulunmaktadır. Bu içeriklerde başvurulan söylemsel stratejiler K-pop’un hegemonik erkeklik, toplumsal normlar, hâkim dini inanç ve pratikler üzerindeki olumsuz etkilerini kanıtlayacak, toplumda korku ve kaygıyı meşrulaştırıcı örneklerin sunulması üzerinde temellenmektedir.

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de Kore Dalgası ve K-pop karşıtlığının geleneksel medya metinlerinde ve Twitter ortamında dolaşıma sokulan #kpopyasaklansın ve #kpopyasaklansin etiketlerinde ne tür söylemsel mekanizmalar aracılığıyla şekillendiğini incelemektedir. Geleneksel medya metinlerinde, K-pop’a yönelik ahlaki paniğin, günah keçisi gösterme, korku yaratma, damgalama ve etiketleme gibi söylem mekanizmaları kullanılarak üretildiği; ‘salgın’ olarak K-pop, hegemonik erkeklik temsiline karşı tehdit ve yeni din olmak üzere üç alt temada bu karşıtlığın kurgulandığı örnekler üzerinden tartışılmaktadır. Bu kapsamda çalışmada Twitter Türkiye ortamından Nvivo12 ile 17-21 Haziran 2020 tarihleri arasında derlenen #kpopyasaklansın ve #kpopyasaklansin etiketleri altında dolaşıma sokulan gönderilere tematik içerik analizi uygulanmıştır. Gerek geleneksel medya metinlerinde gerekse Twitter’da yapılan kampanyada K-pop karşıtı söylemin, kültürel özcülükten, İslam dinini tektipleştirici bir şekilde yorumlamaktan, homofobi ile transfobiden beslendiği görülmüştür. Çalışmanın bir diğer bulgusu, Türkiye’deki K-pop hayranlarının #kpopyasaklansın etiketini, katılımcı kültürün bir özelliğini yaşama geçirerek trolledikleri gözlemidir. K-pop karşıtlığını yayan bir etiketin, hayranlar tarafından trollenmesi K-pop aktivizminin Türkiye’deki başarılı örneklerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

K-pop karşıtlığı, ahlaki panik, günah keçisi gösterme, korku yaratma, damgalama

Kaynakça

• Akyıldız, T. (30 Mart 2014). Sosyal Medya Günah Keçisi. Milliyet. Erişim: 09 Temmuz 2020, https://www.milliyet.com.tr/cadde/tolga-akyildiz/sosyal-medya-gunah-kecisi-1859543
• Albayrak, H. (9 Mart 2017). Kore Dizileri, K-Pop ve Güney Kore Müslümanları. Karar. Erişim: 21 Haziran 2020, www.karar.com/yazarlar/hakan-albayrak/kore- dizileri-k-pop-ve-guney-kore-muslumanlari-3497
• Aydın, A. O. (29 Ocak 2019). Eşcinsel ordular geliyor. Erişim: 22 Haziran 2020, Yeni Akit: www.yeniakit.com.tr/yazarlar/ail-osman-aydin/escinsel-ordular-geliyor-27310.html.
• Altheide, D. L. (2006). Terrorism and the Politics of Fear. Oxford: AltaMira.
• Altheide, D. L. (2013). Media Logic, Social Control, and Fear. Communication Theory, 23, 223-238.
• Altheide, D. L. (2016). Media Culture and the Politics of Fear. Cultural Studies ↔ Critical Methodologies, 19 (1), 3-4.
• Asa, S. (2019). Güney Kore Popüler Kültürü'nün (Hallyu) İmam Hatip Lisesi Öğrencilerine Etkisi Üzerine Bir Alan Araştırması. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ata, Y. (2019). Popüler Müzikte Bir "Ötekileştirme" Örneği: Heavy Metal'e Yönelik Olumsuz Yargıların Estetik, Toplumsal ve Ahlaki Boyutları, Etnomüzikoloji Dergisi, 2 (2), 179- 200.
• Ayten, A. (2020). Farklı Etik Yaklaşımlar: İnternetteki Her Şey Kamusal mı?, Mutlu Binark ve Ergin Şafak Dikmen (Ed.), içinde, Yeni Medya Araştırmalarında Etik Bakış Açısı ve Uygulamalar (s. 9-33), Ankara: Alternatif Bilişim Derneği, Erişim: https://ekitap.alternatifbilisim.org/yeni-medya-arastirmalarinda-etik/
• Becker, H. S. (1966). Outsiders: Studies in the Sociology of Deviance. New York: The Free Press.
• Binark, M., Karataş, Ş., Çomu, T. ve Koca, E. (2015). Türkiye'de Twitter'da Trol Kültürü. Toplum ve Bilim, Sayı: 135, 124-157.
• Binark, M. (2019). Kültürel Diplomasi ve Kore Dalgası “Hallyu”: Güney Kore’de Sinema Endüstrisi, K-Dramalar ve K-pop. Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Binark ve Karataş-Özaydın, Ş. (2020). Kurgulanmış K-Erkeklik İmgesi: Güney Kore Yaratıcı İçerik Endüstrisi ve Âşık Olunacak Hallyu Yıldızları. Mutlu Binark (Ed.), içinde, Asya’da Popüler Kültür ve Medya. (s. 141-168). Ankara: UMAG Yayınları.
• Binark, M. (2020). Arttırılmış Eğlence Olarak K-pop ve BTS’in Çekim Gücü. Mutlu Binark (Ed.), içinde, Asya’da Popüler Kültür ve Medya (s. 189-226). Ankara: UMAG Yayınları.
• Bishop, J. (2014). Dealing with Internet Trolling in Political Online Communities: Towards the This Is Why We Can’t Have Nice Things Scale. International Journal of E- Politics, 5(4), 1-20. Doi: 10.4018/ijep.2014100101
• Braun, V. ve Clarke V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology. 3(2),77-101.
• Bulut, E. ve Yörük, E. (2017). Digital Populism: Trolls and Political Polarization of Twitter in Turkey. International Journal of Communication, 11, 4093–4117.
• Campbell, C. (2013). Günah Keçisi: Başkalarını Suçlamanın Tarihi. (G. Kastamonulu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cohen, S. (2011). Folk Devils and Moral Panics. Oxon ve New York: Routledge.
• Çelik, F. (20 Haziran 2020). K-Pop’ta tehlike büyüyor: Art arda gelen dört ölüm. Yeni Şafak.
• Erişim: 20 Haziran 2020, www.yenisafak.com/video-galeri/hayat/k-popta-tehlike-buyuyor-art-arda-gelen-dort-olum/2205811
• Coscarelli, J. (22 Haziran 2020). Why Obsessive K-Pop Fans Are Turning Toward Political Activism. The New York Times. Erişim: 04 Kasım 2020, https://www.nytimes.com/2020/06/22/arts/music/k-pop-fans-trump-politics.html
• Culliford, E. (21 Haziran 2020). TikTok Users, K-Pop Fans Say They Helped Sabotage Trump Rally With False Registrations. Reuters. Erişim: 24 Haziran 2020. https://reuters.com/article/us-usa-election-trump-tiktok-idUSKBN23SOL6
• Çomu, T. ve Halaiqa, İ. (2014). Web İçeriklerinin Metin Temeli Çözümlemesi. Mutlu Binark (Ed.), içinde, Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri (s. 31-92). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Dhawan, R.J. (2017). Korea’a Cultural Diplomacy: An Analysis of the Hallyu in India. Strategic Analysis, 41 (6), 559-570.
• Dirini, İ. ve Özsu, G. (2020). Covid-19 Pandemi Sürecinde Sosyal Medyada Nefret Söylemi Raporu. Z. Özarslan (Ed.) Ankara: Alternatif Bilişim Derneği. Erişim: https://ekitap.alternatifbilisim.org/covid19-nefret-soylemi-raporu/
• Doré, P. ve Pugsley, P.C. (2019). Genre conventions in K-pop: BTS’s ‘Dope’ music video. Continuum, 33 (5), 580-589.
• Ece, A. (2009). Michel Foucault Düşüncesinde Söylem, Düzen ve Hakikat. İstabul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ercan. S. (17 Haziran 2020a). Ülkem adına bir kez daha umutlandım….Erişim: 18 Aralık 2020. https://twitter.com/saidercan/status/1273340208000520199
• Ercan. S. (17 Haziran 2020b). Sadece bir kez #kpopyasaklansın yazsanız…Erişim: 18 Aralık 2020. https://twitter.com/saidercan/status/1273275977200807938
• Ganghariya, G. ve Kanozia, R. (2020). Proliferation of Hallyu Wave and Korean Popular Culture Across the World: A Systematic Literature Review From 2000-2019, Journal of Content, Community & Communication, 11 (6), 177-207.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. (C. Güzel, Yay. Haz.). Ankara: Kırmızı Yayınları. Girard, R. (2005). Günah Keçisi. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Kanat Kitap.
• Goffman, E. (2014). Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. (Ş. Geniş, L. Ünsaldı, S.N. Ağırnaslı., Çev). Ankara: Heretik Yayınları.
• Goffman, E. (2018). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Güngör Kırçıl, A. (2009). Türkiye'de Medya, Suç ve Ahlaki Panik İlişkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Hebdige, D. (2004). Altkültür: Tarzın Anlamı. (S. Nişancı, Çev.). İstanbul: Babil Yayınları.
• Herman, T. (22 Haziran 2020). Digitally-savvy and passionate, K-pop fans’ Trump activism should come as no surprise. The Guardian. Erişim: 25 Haziran 2020. www.theguardian.com/commentisfree/2020/jun/22/digitally-savvy-and-passionate-k-pop-fans-trump-activism--should-come-as-no-surprise
• Holmes, D. (23 Kasım 2020). The Boundless Optimism of BTS. Esquire. Erişim: 23 Kasım 2020. https://www.esquire.com/entertainment/music/a34654383/bts-members-be-album-interview-2020/
• Jewkes, Y. (2004). Media & Crime.Londra: Sage Publications.
• Kang, H. (24 Haziran 2020). K-Pop’s Digital ‘Army’ Musters To Meet The Moment, Baggage In Tow, NPR. Erişim: 25 Haziran 2020. https://www.npr.org/2020/06/24/882867577/k-pops-digital-army-musters-to-meet-the-moment-baggage-in-tow
• Karabağ, Ç. (2020). Metinsel Konumdan Sosyal Öznelere Kadın Sinema İzleyicileri. Özsoy Aydan (Ed.) içinde, Sinema Seyir ve Seyirci (s.53-76). Konya: Literatürk.
• Karaosmanoğlu, K. (2019). Komplo Teorileri: Disiplinlerarası Bir Giriş. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karataş, Ş. ve Binark, M. (2016). Yeni Medyada Yaratıcı Kültür: Troller ve Ürünleri 'Caps'ler. TRT Akademi, Cilt 1, Sayı 2, 426-448.
• Kayış, H. H. (2020). Fabrication/Yeniden Üretim Gereği. Mutlu Binark ve Elif Şafak Dikmen (Ed.), içinde Yeni Medya Araştırmalarında Etik Bakış Açısı ve Uygulamalar (s. 58-88).Ankara: Alternatif Bilişim Derneği. Erişim: https://ekitap.alternatifbilisim.org/yeni-medya-arastirmalarinda-etik/
• Keskin, A. (20 Temmuz 2020). K-Pop’tan K-Aktivizme Sosyal Medyanın Yeni ‘K’ Güçleri. Erişim: 21 Kasım 2020. https://yenimedya.wordpress.com/2020/07/20/k-poptan-k-aktivizme-sosyal-medyanin-yeni-k-gucleri/.
• Keten, E. T. (3 Kasım 2019). Sosyal medya çağının günah keçisi: Tiktok. T24Erişim: 9 Temmuz 2020. https://t24.com.tr/yazarlar/emre-tansu-keten-sosyal-medya/sosyal-medya-caginin-gunah-kecisi-tiktok,24340
• Kılıçarslan, İ. (12 Şubat 2019). K-Pop, BTS, army ve Z kuşağının halleri. Yeni Şafak. Erişim: 22 Haziran 2020. www.yenisafak.com/yazarlar/ismailkilicarslan/k-pop-bts-army-v e-z-kusaginin-halleri-2049263
• Kim, J.O. (2016). The Korean Wave As A Localizing Process: Nation As A Global Actor in Cultural Production. (Doktora Tezi). Temple University.
• K-pop’ta tehlike büyüyor: Art arda gelen dört ölüm (20 Haziran 2020). Yeni Şafak. www.yenisafak.com/video-galeri/hayat/k-popta-tehlike-buyuyor-art-arda-gelen-dort-olum/2205811
• Lee, A. (8 Haziran 2020). K-pop fans are taking over ‘White Lives Matter’ and other anti- Black hashtags with memes and fancams of their favorite stars. CNN. Erişim: 27 Haziran 2020 https://edition.cnn.com/2020/06/04/us/kpop-bts-blackpink-fans-black-lives-matter-trnd/index.html
• Lorenz, T., Browning, K., Frenkel, S. (21 Haziran 2020). TikTok Teens and K-Pop Stans Say They Sank Trump Rally. The New York Times. Erişim: 24 Haziran 2020, https://nytimes.com/2020/06/21/style/tiktok-trump-rally-tulsa.html
• Maliangkay, R. ve Song, G. (2015). A sound wave of effeminacy: K-pop and male beauty ideal in China, JunBong Choi ve Roald Maliangkay (Ed.). K-pop -The International Rise of the Korean Music Industry. (s. 164-177). London: Routledge.
• Macit, M. (2018). Kore Dalgası: Küresel Popüler Kültür Fenomeni HALLYU/Kore Dizileri. İstanbul: Bir Yayıncılık.
• McCurry, J. (24 Haziran 2020). How US K-pop fans became a political force to be reckoned with. The Guardian. Erişim: 25 Haziran 2020. https://www.theguardian.com/music/2020/jun/24/how-us-k-pop-fans-became-a-political-force-to-be-reckoned-with-blm-donald-trump
• Mills, S. (2005). Mıchel Foucault. London ve New York: Routledge.
• Moffitt, B. (2020). Popülizmin Küresel Yükselişi: Performans, Siyasi Üslup ve Temsil. O. Özgür (çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Morimoto, L. ve Chin, B. (2017). Reimagining the Imagined Community: Online Media Fandoms in the Age of Global Convergence. J. Gray, C. Sandvoss, & C. L. Harrington (Eds.), Fandom: Identities and Communities in a Mediated World. (p. 174-188). NY: New York University Press.
• Mutlu, E. (1995). İletişim Sözlüğü. Ankara: Ark Yayınevi.
• Nugroho, S. A. (2013). (Anti) K-pop, Religious and Nationalism. Erişim: 26.11.2020. https://www.academia.edu/19547216/_Anti_K_Pop_Religious_Norms_and_Nationalism
• Önel, M. A. (23 Ocak 2019). Erişim: 22 Haziran 2020. www.twitter.com/Mehmet _Ali_ONEL/status/1087861716459892736
• Önel, M.A. (20 Haziran 2020). Kpop tehlikesi büyüyor. Erişim: 21 Haziran 2020. www.youtube.com/watch?v=QAr6NSk96VE
• Özay, M. (16 Şubat 2019). Ucube gençlik projesi: BTS. Türkiye Gazetesi. Erişim: 25.06.2020. www.turkiyegazetesi.com.tr/egitim
• Özbudun, S. (2017). Bir İktidar Aracı Olarak Korku. Toplum ve Hekim, Cilt: 32 Sayı: 2, 113-118. Özçetin, B. (2019). Kitle İletişim Kuramları: Kavramlar, Okullar, Modeller. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özkazanç, A. (2020). Bir Musibet: Yeni Türkiye’de Erillik, Şiddet ve Feminist Siyaset. İstanbul: Dipnot Yayınları.
• Özmen, S., ve Erdem, R. (2018). Damgalamanın Kavramsal Çerçevesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23:1, 185-208.
• Özkaya, P. (2020). Z Kuşağı ile İletişimde Popüler Kültür Ögeleri: K-Pop Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özturhan, F. (2019). İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Güney Kore Dizileri İzleme Durumları ve Dizilerin Etkileri. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Paksoy, M. (25 Şubat 2019). K-Pop’ta mesele sadece müzik değil. Anadolu Ajansı. Erişim: 22 Haziran 2020.www.aa.com.tr/tr/yasam/k-popta-mesele-sadece-muzik-degil/1402068
• Paksoy, M. (14 Şubat 2019b). Uzak Doğu’dan yayılan ‘K-Pop tehlikesi. Anadolu Ajansı. Erişim: 22 Haziran 2020. www.aa.com.tr/tr/tryasam/uzak-dogudan-yayilan-k-pop-tehlikesi/1392110
• Ritzer, G. (2011). Küresel Dünya. (M. Pekdemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Purvis, T. ve Hunt, A. (2014). Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji, Söylem, İdeoloji…(S. Coşar, Çev.). Moment Dergi, 1(1), 9-36.
• Saeji, C. B. (24 Haziran 2020). The K-pop revolution and what it means for American Politics. The Washington Post. 4 Kasım 2020. https://www.washingtonpost.com/outlook/2020/06/24/what-is-k-pop-how--did-its-fans-humiliate-president-trump/
• Semerci, P. U. ve Erdoğan, E. (2019). Siyasetteki Gölge: Korku. İstanbul: İthaki Yayınları
• Slattery, M. (2017). Sosyolojide Temel Fikirler. Ü. Tatlıcan ve (G. Demiriz, Çev.). Ankara: Sentez Yayınları.
• Şenol, M. (11 Şubat 2019). Gençlerimiz Saldırı Altında. Doğru Haber. Erişim: 22.06.2020. https://dogruhaber.com.tr/haber/433939-genclerimiz-saldiri-altinda/
• Tangün, Y. A. ve Parlak, İ. (2020). Politik Söylemin ‘Komplo Teorisi Formu’na Özdeş Sınırları: Kanaat Teknisyeni, Habitus ve İktidar Stratejileri. Mülkiye Dergisi, 44 (2), 287-320.
• Tombul, I. (2020). Netnografik Analizle Türkiye'de YouTuberlar ve Değişen Ahlaki Panik Fenomeni. Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 789-811.
• Trzcinska, J. (2018). Polish K-Pop Fandom: Phenomenon, Structure & Communication. Wroclaw: Trickster.
• TXT Turkey (23 Ocak 2019). Beyaz TV 3. Cinsiyet konusu tartışılıyor <BTS üzerinden gösteriliyor> REZİLLİK. Erişim: 21 Haziran 2020. https://www.youtube.com/watch?v=d7FYGKmTNLk&t=1s
• TVNET (18 Haziran 2020). Bu KPop denilen şey çok vahşi! Bütün dünyaya cinsel kimliksizlik yayıyor. Erişim: 07 Aralık 2020. https://www.youtube.com/watch?v=Izux1_gnkiw&t=25s
• Üçler, N. ve Yıldız, E. (2019). Homofobi odaklı Nefret Söylemlerinin Çevrimiçi Gazete Yorumlarında Yeniden Üretilmesi. Z. Burcu Şahin (Ed.) İletişim Etiği: Kavramlar, Olgular ve Tartışmalar. (99-133). Konya: Literatürk.
• Vaismoradi, M., Turunen, H. ve Terese, B. (2013). Content Analysis and Thematic Analysis: Implications for Conducting a Qualitative Descriptive Study, Nursing and Health Sciences, 15, 398-405.
• We Stage The World (5 Ekim 2016). Habertürk Ana Haber Bülteni. Erişim: 21 Haziran 2020. https://www.youtube.com/watch?v=wYvZ-fQA5DA&t=3s-
• Yıldırım, E. (6 Mart 2019). Transkültür ve transcinsiyet tehdidi karşısında gençlerimiz. Yeni Şafak. Erişim: 22 Haziran 2020.www.yenisafak.com/yazarlar/ergunyildirim/transkultur-ve-transcinsiyet-tehdidi-karsisinda-genclerimiz-2049543
• Yoon, T. J. ve Jin, D. Y. (2017). Introduction. The Korean Wave: Twenty Years, Retrospect and Prospect. Tae-Jin Yoon ve Dal Yong Jin.(Ed). The Korean Wave: Evolution, Fandom, and Transnationality.(s. xi-xix). Londra: Lexington Books.
• Yoon, K. (2019). Transnational fandom in the making: K-pop fans in Vancouver. The International Communication Gazette, 81(2), 176-192.
• Young, J. (1971). The Drug Takers: The Social Meaning of Drug Taking. London: Paladin.