THE ROLE OF UNEMPLOYMENT ANXIETY IN THE EFFECT OF PROFESSIONAL MOTİVATİON TO THE CAREER DECISION; EXAMPLE OF HEALTH SERVICES VOCATIONAL SCHOOL

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 151 - 175, 30.10.2020

Vacide Ancın , Serhat Ulucan

Öz

Yükseköğrenim kurumlarında öğrenim görmekte olan öğrenciler, belirli bir meslek alanına güdülenmiş ve meslek seçimlerini gerçekleştirmişlerdir. Belirli bir meslek güdüleriyle eğitime başlayan öğrenciler çeşitli faktörlerden etkilenerek geleceklerine yönelik kariyer kararlarında değişiklik yapmak zorunda kalabilmektedirler. Bu doğrultuda araştırmanın amacı sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda eğitimi devam etmekte olan öğrencilerin, bu meslek alandaki mesleki güdülenmelerinin kariyer kararlarındaki etkisini incelemek ve bu etkideki işsizlik kaygısının rolünü ortaya koymaktır. 2019-2020 eğitim öğretim döneminde sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim görmekte olan 169 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma verileri mesleki güdülenme ölçeği, kariyer kararı ölçeği, işsizlik kaygısı ölçeği olmak üzere üç ölçekten yararlanılarak oluşturulan anket yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin mesleki güdülenmeleri ile kariyer kararları ve işsizlik kaygısı arasında; ayrıca işsizlik kaygısı ile kariyer kararları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin mesleki güdülenme ile işsizlik kaygısının, öğrencilerin kariyer kararlarını etkilediği; mesleki güdülenmenin, öğrencilerin kariyer kararında ki ilişkisinde işsizlik kaygısı aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

MESLEKİ GÜDÜLENME, KARİYER KARARI, İŞSİZLİK KAYGISI, YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI

MESLEKİ GÜDÜLENMENİN KARİYER KARARINA ETKİSİNDE İŞSİZLİK KAYGISININ ROLÜ; SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ

Öz

Yükseköğrenim kurumlarında öğrenim görmekte olan öğrenciler, belirli bir meslek alanına güdülenmiş ve meslek seçimlerini gerçekleştirmişlerdir. Belirli bir meslek güdüleriyle eğitime başlayan öğrenciler çeşitli faktörlerden etkilenerek geleceklerine yönelik kariyer kararlarında değişiklik yapmak zorunda kalabilmektedirler. Bu doğrultuda araştırmanın amacı sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda eğitimi devam etmekte olan öğrencilerin, bu meslek alandaki mesleki güdülenmelerinin kariyer kararlarındaki etkisini incelemek ve bu etkideki işsizlik kaygısının rolünü ortaya koymaktır. 2019-2020 eğitim öğretim döneminde sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim görmekte olan 169 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma verileri mesleki güdülenme ölçeği, kariyer kararı ölçeği, işsizlik kaygısı ölçeği olmak üzere üç ölçekten yararlanılarak oluşturulan anket yöntemi ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin mesleki güdülenmeleri ile kariyer kararları ve işsizlik kaygısı arasında; ayrıca işsizlik kaygısı ile kariyer kararları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin mesleki güdülenme ile işsizlik kaygısının, öğrencilerin kariyer kararlarını etkilediği; mesleki güdülenmenin, öğrencilerin kariyer kararında ki ilişkisinde işsizlik kaygısı aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

MESLEKİ GÜDÜLENME, KARİYER KARARI, İŞSİZLİK KAYGISI, YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI

Kaynakça

• Acat, M.B. & Köşgeroğlu, N. (2006). Güdülenme Kaynakları ve Sorunları Ölçeği, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7, 204-210.
• Arık, N. & Seyhan, B. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Planlamasında Teknoloji Bilgisi ve Gelecek Beklentilerinin Rolü, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 2218-2231.
• Aydın, A. &Tiryaki, S. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerini Etkileyen Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma (KTÜ Örneği), Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 17 (4), 715-722.
• Bright, J. E. H., Pryor, R. G. L., Wilkenfeld, S., & Earl, J. (2005). The Role Of Social Context And Serendipitous Events İn Career Decision Making. International Journal of Educational and Vocational Guidance, 5, 19–36.
• Civci, H. & Şener, E. (2012). Hemşire Adaylarının Mesleki Güdülenme Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, DEUHYO ED Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 5 (4), 142-149.
• Çağlıköse, A. (2015). Yükseköğretim Kurumlarındaki Kariyer Yönetimi Uygulama Sürecinde Karşılaşılan Sorunların Tespit Edilmesi (Kayseri İli Örneği), Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Çimen, L.K. (2016). A Study on the Prediction of the Teaching Profession Attitudes by Communication Skills and Professional Motivation, Journal of Education and Training Studies, 4(11),
• Daglar, G., Bilgic, D., Evcili, F. & Bolat, O. (2018). The Relationship between Self-Efficacy-Sufficiency and Professional Motivation of the Midwifery Students, International Journal of Caring Sciences, 11(2), 1238-1246.
• Damar, M., Dereli, Y. &Dicle, Z. (2015). deuKariyeriM: Üniversiteler İçin Bir Kariyer Yönetim Sistemi, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(2), 89- 98.
• Doğan, S. &Yıldırım, D. (2019). Bir Hemşirelik Fakültesinde İntörnlerin Mesleki Güdülenmeleri ve Stres Kaynakları İlişkisi, Sted Dergisi, 28(6), 418-429.
• Dönmezoğulları, C. (2020). Kariyer Yapılandırma Kuramına Dayalı Psikoeğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Kararı ve Güçlü Yönler Öz Yeterlilik Düzeylerine Etkisi, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dursun, S. & Aytaç, S. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İşsizlik Kaygısı, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 71-84.
• Duru, H. (2019). Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunlukları, Kariyer Kararı Verme Güçlükleri ve Kariyer Kararı Verme Öz Yetkinlikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Bursa.
• Etçi, H., Çiçek, H. &Kılıç, İ. (2019). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İşsizlik Kaygısı Üzerine Bir Araştırma, IV. Internatıonal Entrepreneurshıp, Employment And Career Congress, Muğla.
• Gadassi, R., Gati, I.& Wagman- Rolnick, H. (2013). The Adaptability of Career Decision-Making Profiles: Associations With Self-Efficacy, Emotional Difficulties, and Decision Status, Journal of Career Development, 40(6), 490-507.
• Gayef, A. & Sarıkaya, Ö. (2012). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinde Mesleki Güdülenme, Tıp Eğitimi Dünyası Dergisi, 33, 9-18.
• Gerçek, M. (2018). Mesleki Kaygı ve Kariyer Uyumluluğu Arasındaki İlişkiler: Öğretmen Adayları Açısından Bir İnceleme, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 297-312.
• Gizir, C.A. (2005). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Problemleri Üzerine Bir Çalışma, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1(2), 196-213.
• Güney, S. (2017). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Gürbüz Sait, Bayık Mehmet Emin (2018). Aracılık Modellerinin Analizinde Modern Yaklaşım: Baron ve Kenny Yöntemi Artık Terk edilmeli mi? 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 2-3 Kasım 2018/Isparta.
• Hayes, A., (2018). Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach. New York, NY: The Guilford Press.
• Kıcır, B. (2017). Eğitimli Genç İşsizliği Üzerinden İşsizlik Kaygısına Bir Bakış, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3, 1369-1396.
• Klever, D.M. (1983). The Career Decision, Dissertations and Theses, Master Of Scıence İn Educatıon, Portland State University.
• Koç, M.& Polat, Ü. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Ruh Sağlığı, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 2-22.
• Kutlu, Ş. Ş., Çetinbakış, M. &Kutlu, M. (2019). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinde İşsizlik Kaygısı: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama, EKEV Akademi Dergisi, 23(78), 511-522.
• Mucur, M. (2018). Kariyer Planlaması ve Kariyer Yaşam Aşamalarının İşyerindeki Etkileri: Bir Çalışma Konusu Türk Vakıf Üniversiteleri, Yüksek Lisans Tezi İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tayfun, A. N. & Korkmaz, A. (2016). Üniversite Öğrencilerinde İşsizlik Kaygısı: Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (17), 534-558.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite Mezunlarının Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı, 243-253.
• Tsahaeva A.A., Gasanova P.G., Daudova D.M., Aminova J.K., & Kabieva R.A, (2016). Professıonal Motıvatıon Of The Doctrıne As Subject Of Scıentıfıc Research, Psychological Sciences, European Journal Of Natural Hıstory, 5, 125:128.
• Turaç, İ.S. & Donar, G.B. (2017). Sağlık Yönetimi Öğrencilerinin İşsizlik Kaygılarını ve Yaşam Doyumlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 119- 127.
• Ulaş, Ö. & Yıldırım, İ. (2016). Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Ölçeği’nin Geliştirilmesi, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(45), 77-90.
• Ulaş, Ö. (2018). Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Kariyer Kararı Verme Yetkinliği Düzeylerini Etkileyen Değişkenler, Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 248-275.
• Yusupu, R. (2015). Üniversite Öğrencilerinde Kariyer Kararları ile Mükemmeliyetçilik, Öğrenme Motivasyonu ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 25/05/2020).
• www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 25/05/2020).