Örgüt Kültürünün Çalışan Motivasyonu Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 25 - 10, 17.07.2022

Fatma Özden

Öz

Motivasyon gerek işgören gerekse işveren tarafından, çalışma hayatı içerisinde ihtiyaç duyulan başlıca kaynaklar arasında yer almaktadır. Ayrıca, motivasyonu etkileyen birçok faktör bulunması ile beraber, araştırma kapsamında örgüt kültürü esas alınmaktadır. Yapılan bu çalışmada, örgüt kültürünün (kuralcılık, açıklık, hiyerarşi, klan, destekleyici, gelişme), çalışan motivasyonu (içsel motivasyon ve dışsal motivasyon) üzerindeki etkilerini incelemek amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda Merkez/ÇANAKKALE bölgesinde faaliyet gösteren, otomotiv firması çalışanları örneklem olarak seçilmektedir. Araştırma yöntemi olarak “nicel yöntem” kullanılmaktadır. Ayrıca 104 katılımcı araştırmaya dahil edilmiş olup toplam 50 sorudan oluşan anket ölçeği uygulanmaktadır. Elde edilen tüm veriler “IBM SPSS Statistics 26.0” programı kullanılarak değerlendirilmektedir. Program dahilinde elde edilen sonuçları incelediğimizde, değişkenler arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ayrıca kuralcılık, açıklık, hiyerarşi, klan, destekleyici ve gelişme eğiliminin içsel motivasyon üzerinde hiçbir etkisi bulunmamaktadır. Dışsal motivasyon üzerinde ise yalnızca hiyerarşi (,005) ile gelişme eğilimi (,000) anlamlı bir etkiye sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt kültürü, motivasyon, içsel motivasyon, dışsal motivasyon

Kaynakça

• Akar, N. (2017). Kişilik Profilinin Ve Örgüt Kültürünün Bireysel Yenilikçilik Üzerine Etkisi: Kobi'ler Üzerinde Bir Alan Araştırması. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 53. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü .
• Aktan, E., & Aydıntan, B. (2016). Cameron Freeman Örgüt Kültürü Türleri Ekseninde Örgüt Kültürü ve Bilgi Güvenliği Algısı İlişkisi: Devlet Üniversitesinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 324-344.
• Alayoğlu, N., & Doğan, E. A. (2015). Örgüt Kültürünün Çalışan Motivasyonuna Etkileri: Belediyecilik Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış ticaret Enstitüsü Working Paper Series, 2.
• Avcılar, A. (2009). İşletmelerde Bilgi Güvenliği ve Örgüt Kültürü. Bilecik Üniversitesi Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1, 27.
• Aydıntan, B., & Göksel, A. (2012). Cameron Freeman - Quin Örgüt Kültürü Tipolojileri Ekseninde Örgüt Kültürü Farklılaşma Dinamikleri. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(5), 53-62.
• Balay, R., Kaya, A., & Cülha, A. (2013). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Sinizm. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 125.
• Bilegth, E. (2012). Örgüt Kültürü ve Çalışan Motivasyonu Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma. 3.
• Buyruk, Z. (2007). Çalışanların Örgüt Kültürü Algılamalarında Bölgesel Farklılıklar Üzerine Bir Araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 77. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, C., & Koşar, A. (2015). Örgüt Kültürü ve İşyerinde Dışlanma Arasındaki İlişki Mersin Üniversitesi Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 52.
• Çetin, F., Şeşen, H., & Basım, H. N. (2012). Örgüt Kültürünün Rol Ötesi Olumlu Davranışlara Olan Etkisi: Örgütsel Bağlılığın Aracı Değişken Rolü. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), 197-211.
• Danışman, A., & Özgen, H. (2008). Örgütsel Alt Kültürler ve Kaynakları: Bir Sanayi Firmasında Görgül Bir Araştırma. ODTÜ Gelişme Dergisi, 51(2), 281.
• Demir, N. (2005). Hastanelerde Örgüt Kültürü ve Hastane Yöneticilerinin Örgüt Kültürü Oluşumundaki Yeterlilik Derecesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 14.
• Doğan, S., & Aslan, M. (2018). Psikolojik Sermaya, İçsel Motivasyon ve İş Tatmini İlişkisi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 112-125.
• Erdal, M. (2010). Kooperatifİşletmelerde Örgüt Kültürü: Kooperatif ve Özel Sektör İşletmelerinde Örgüt Kültürünün Karşılaştırmalı Analizi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 15. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eroğlu, Y. (2020). Geert Hofstede'nin Örgüt Kültürü Modelinin Dört Temel Boyutunun Gelişmiş (Belçika ve ABD) ve Geri Kalmış (Bangladeş ve Pakistan) ülkeler Açısından Değerlendirilmesi. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 84-102.
• Eryılmaz, İ., & Altın Gülova, A. (2019). Örgüt Kültürü ve Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkide Temel Motivasyon Kaynaklarının Biçimleyici Rolü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(2), 496.
• Eryılmaz, İ., & Altın Gülova, A. (2019). Örgüt Kültürü ve Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkide Temel Motivasyon Kaynaklarının Biçimleyici Rolü. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(2).
• Güzel, F. Ö. (2010). Turizm Öğrencilerinin Staj Döneminde Edindikleri Motivasyonun Herzberg Teorisine Göre Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma . Journal of Yaşar University, 20(5), 3415-3429.
• Işığıçok, Ö. (2018). Çalışma Yaşamının Kalitesinin Arttırılmasında İnsana Yakışır İş. Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6, 302-311.
• Nişancı, Z. N. (2012). Toplumsal Kültür Örgüt Kültürü İlişkisi ve Yönetim Üzerine Yansımaları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1, 1282.
• Öğüt, A., Akgemci, T., & Demirsel, M. T. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Örgütlerde İşgören Motivasyonu Süreci. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(12), 285.
• Ölçer, F. (2005). Departmanlı Mağazalarda Motivasyon Üzerine Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(25), 2.
• Öncül, M. S., Deniz, M., & İnce, A. R. (2016). Hofsted'nin Örgüt Kültürü Modelinin Potansiyel Girişimcilerin Yetiştiği Çevresel Özellikler Kapsamında Değerlendirilmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 260.
• Özdaşlı, K., & Akman, H. (2012). İçsel ve Dışsal Motivasyonda Cinsiyet ve Örgütsel Statü Farklılaşması: Türk Telekomünikasyon A.Ş. Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(7), 73-81.
• Paylı, M. (2017). Örgüt Kültürü ve Stratejik Planlama Süreci: Karaman Belediyesinde Bir Uygulama. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 33. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Polat, M., & Meyda, C. H. (2011). Örgüt Kültürü Bağlamında Güç Eğilimi ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 156.
• Samen, S. (2008). İşletmelerde Yaratıcılığın Rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 363-378.
• Sayılar, Y., Sözen, H. C., & Basım, H. N. (2020). Örgüt Kuramları. İstanbul: BETA Yayınları.
• Saylık, A. (2019). Hofstede'nin Kültür Boyutları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Dergisi, 8(3), 1860-1881.
• Sözer, Z. (2006). Örgüt Kültürünün İşgören Motivasyonu İle İlişkisi ve Bir Uygulama. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 47. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahinyan, M. (2011). Örgüt Kültürünün Örgütsel Başarıya Etkisi ve Bir Araştırma. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 28. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şeşen, H. (2011). Örgütte Kuralcılık ve Hiyerarşi Eğiliminin Liderden Duyulan Tatmine Etkisinde Adalet Algısının Aracılık Rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1), 105-120.
• Şimşek, A. (2014). Örgüt Kültürü: Kuramsal Bir Bakış. Çağdaş Yönetim Dergisi, 1(1), 18.
• Töker, A. (2018). Hemşirelerin Örgüt Kültürüne Uyumu ve Örgüt Kültürünün Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 12. İstanbul: Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tufan, G. (2019). Örgüt Kültürü ve Kariyer Doyumu İlişkisi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 54. İzmir: Dokuzeylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tunçer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay Dergisi, 1(88), 93.
• Türker, N., & Karadağ , D. (2020). Kültürel Farklılıklar: Hofstede'nin Kültürel Boyutları Üzerine Trabzon ve Şanlıurfa İllerinde Bir Uygulama . Ekonomi Toplum ve Kültür Dergisi, 271-295.
• Uğurlu, F., & Yeşil, S. (2020). Halkla İlişkiler Uygulamalarında Kullanılan Modellerin Hofstede'nin Kültür Boyutları İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma . Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 5(1), 39-55.
• Yetgin, M. A. (2016). Örgütsel Psikolojik Sermaye ve Destekleyici Örgüt Kültürünün Otantik Liderlikteki Rolü: Görgül Bir Araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 51(2), 128-156.
• Yıldız, S. (2004). Örgüt Kültürü ve Kafkas Üniversitesi Akademik Personeli Arasında Paylaşılan Değerler. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 68. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Yılmaz, A. (2021). Okullardaki Örgüt Kültürü ile Politik Taktikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], 41-44. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Eğitim Bilimleri.
• Yüksel, H., & Ören, K. (2012). Geçmişten Günümüze Çalışma Hayatı. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 36.