Dijital Demokrasi ve E-Demokrasi Üzerine Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 72 - 95, 31.12.2024

Alper Özkök

https://doi.org/10.57082/mpsr.1536206

Öz

Bu makalede, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi ile daha şeffaf ve katılımcı bir demokratik yapıyı öngören dijital demokrasi ve e-demokrasi alanlarında yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi yapılmıştır. Genel olarak katılımcı ve müzakereci demokrasi modelleri doğrultusunda şekillenen dijital demokrasi ve e-demokrasi kavramları, bilgi ve iletişim teknolojilerinin demokratik süreçlerde kullanılmasını ifade eden kavramlardır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin demokratik süreçlerde kullanılmasıyla interaktif bir demokrasi anlayışına yönelik olarak gelişen dijital demokrasi ve e-demokrasi; dijital ve mobil teknolojiler vasıtasıyla vatandaşların karar alma süreçlerini destekleyecek, temsili demokrasinin eksiklerini tamamlayacak niteliklere sahiptir. Dijital demokrasi ve e-demokrasi kavramları aynı anlamı ihtiva ettiği için hem e-demokrasi başlığı kullanılarak yapılan çalışmalar hem de dijital demokrasi başlığı kullanılarak yapılan çalışmalar araştırmaya dahil edilmiştir. Yapılan bu çalışma araştırmacılar için bir rehber niteliğinde olup, Web of Science üzerinden ilgili konuları içeren tarama sonrasında ulaşılan verilerin analizi ve bu verilerin VOSviewer programı kullanılarak haritalandırılması şeklindedir. 12.08.2024 tarihinde Web of Science üzerinden yapılan alan aramasında 1184 dokümana ulaşılmış, bu dokümanlardan 781 makale veri analizinde kullanılmıştır. Bu arama sonucunda Türkiye’den 11 makaleye, 3 bildiriye ve 2 kitap bölümüne ulaşılmıştır. Web of Science üzerinden yapılan tarama sonucu ulaşılan tüm çalışmaların incelenmesine ek olarak Türkiye etiketli çalışmalar da ayrıca incelenmiştir. Böylece dijital demokrasi ve e-demokrasi alanlarında çalışma yapmak isteyen araştırmacılara yapılan analizleri inceleme olanağı sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital demokrasi, e-demokrasi, bibliyometri, demokrasi, e-katılım

Kaynakça

• Akdağ, H. & ve Şiraz, F. (2021). Dijital Vatandaşlığa Dönüşüm (Türkiye Özelinde): Literatür Taraması. TÜRKAV Kamu Yönetimi Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 77-97.
• Arslan, E. (2022). Sosyal bilim araştırmalarında VOSviewer ile bibliyometrik haritalama ve örnek bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 33-56.
• Bingham, L. B., Nabatchi & O'Leary, R. (2005). The New Governance: Practices and Processes for Stakeholder and Citizen Participation in the Work of Government, Public Administration Review, 65(5), 547-558, Doi: 10.1111/j.1540-6210.2005.00482.x
• Congge U, Guillamón M-D, Nurmandi A, Salahudin & Sihidi I. T. (2023). Digital democracy: A systematic literature review. Frontiers in Political Science, 5, 1-11. Doi: 10.3389/fpos.2023.972802
• Çitci, Oya (1996). Temsil, Katılma ve Yerel Demokrasi. Çağdaş Yerel Yönetimler, 5(6), 5-14.
• Dahlberg, L. (2011). Re-constructing digital democracy: An outline of four ‘positions’. New Media & Society, 13(6), 855-872. Doi: 10.1177/1461444810389569
• Dinç, E. & Üztemur, S. S. (2016). Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Demokratik Değer Algılarının Karikatürler Aracılığıyla İncelenmesi. İlköğretim Online, 15(3). Doi: 10.17051/io.2016.79948
• García-Río, E. & Baena-Luna, P. (2024). Epistemology of e-democracy and e-governance through scientific mapping. Tourism & Management Studies, 20(SI), 1-14. Doi: 10.18089/tms.2024SI01
• Gil de Zúñiga, H., Veenstra, A., Vraga, E. & Shah, D. (2010). Digital Democracy: Reimagining Pathways to Political Participation. Journal of Information Technology & Politics, 7(1), 36–51. Doi: 10.1080/19331680903316742
• Güler, T. & Şahnagil, S. (2017). Dijital Demokrasi ve Yönetişim İlişkisi Çerçevesinde E-Demokrasi/E-Devlet Uygulamaları. Journal of Emerging Economies and Policy, 2(2), 16-29.
• Güngör, S. (2014). “E-Demokrasi: Umutlar ve Riskler”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (39), 68-89.
• Gürel, D. & Şahin, A. (2024). Demokratik Eğitim Üzerine Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Bir Analizi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 778-800. Doi: 10.34056/aujef.1299866
• Hüsnüoğlu, N. & Öztürk, L. (2017). Dijital Bölünme: Nedenleri ve Türleri. Giresun Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 3(5), 6-21.
• Karpat, K. H. (2012). Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
• Kışlalı, A. T. (2021). Kemalizm, Laiklik ve Demokrasi, Kırmızı Kedi Yayınevi, 2. Baskı, İstanbul.
• Kongar, E. (1997). Demokrasi ve Laiklik, Remzi Kitabevi, 2. Baskı, İstanbul.
• Larsson, A. O. & Moe, H. (2012). Studying political microblogging: Twitter users in the 2010 Swedish election campaign. New Media & Society, 14(5), 729-747. Doi: 10.1177/1461444811422894
• Macintosh, A. & Whyte, A. (2008). Towards an evaluation framework for eParticipation. Transforming Government: People, Process and Policy, 2(1), 16-30. Doi: 10.1108/17506160810862928
• Macintosh, A. (2004). Characterizing e-participation in policy-making. 37th Annual Hawaii International Conference on System Sciences, 2004. Proceedings of the, Big Island, HI, USA. Doi: 10.1109/HICSS.2004.1265300
• Macintosh, A., Robson, E., Smith, E., & Whyte, A. (2003). Electronic Democracy and Young People. Social Science Computer Review, 21(1), 43-54. Doi: 10.1177/0894439302238970
• Mahmutoğlu, V. (2012). A Glimmer of Hope for Mass Media in a Liberal Democracy: istanbulrumazinligi.com. Active Citizen Participation in E-Government: A Global Perspective, 497-509. Doi: 10.4018/978-1-4666-0116-1.ch025
• Mossberger, K., Tolbert, C. J. & McNeal, R. S. (2007). Digital citizenship : The internet, society, and participation. MIT Press.
• Nişancı, D. & Güner, S. (2022). Cumhuriyet Demokrasi İkilemi: Özdeş Kavramlar mı, Farklı Kavramlar mı Sorusuna Hukuk Penceresinden Cevap Arayışı. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 423-440.
• Örselli, E., Bayrakçı, E. & Karabulut, N. (2018). E-Demokrasiyi E-Katılım Üzerinden Okumak: Kavramsal Bir Analiz. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(14), 108-127. Doi: 10.33692/avrasyad.510627
• Palomares, I., Martínez, L. & Herrera, F. (2014). A Consensus Model to Detect and Manage Noncooperative Behaviors in Large-Scale Group Decision Making. IEEE Transactions on Fuzzy Systems, 22(3), 516-530. Doi: 10.1109/TFUZZ.2013.2262769
• Pratchett, L., Wingfield, M. & Polat, R. K. (2006). Local Democracy Online: An Analysis of Local Government Web Sites in England and Wales. International Journal of Electronic Government Research (IJEGR), 2(3), 75-92. Doi: 10.4018/jegr.2006070104
• Sæbø, Ø., Rose, J. & Flak, L. S. (2008). The shape of eParticipation: Characterizing an emerging research area. Government Information Quarterly, 25(3), 400-428, Doi: 10.1016/j.giq.2007.04.007
• Saylan, I. (2009). Internet: a gateway to democracy? A comparative analysis of Turkish and Italian e-Government experiences. Amme Idaresi Dergisi, 42(3), 141-162.
• Schradie, J. (2011). The digital production gap: The digital divide and Web 2.0 collide. Poetics, 39(2), 145-168. Doi: 10.1016/j.poetic.2011.02.003
• Siau, K. & Long, Y. (2005). Synthesizing e‐government stage models – a meta‐synthesis based on meta‐ethnography approach. Industrial Management & Data Systems, 105(4), 443-458. Doi: 10.1108/02635570510592352
• Small, T. A. (2011). WHAT THE HASHTAG? A content analysis of Canadian politics on Twitter. Information, Communication & Society, 14(6), 872–895. Doi: 10.1080/1369118X.2011.554572
• Sobaci, M. Z., & Eryigit, K. Y. (2015). Determinants of E-Democracy Adoption in Turkish Municipalities: An Analysis for Spatial Diffusion Effect. Local Government Studies, 41(3), 445–469. Doi: 10.1080/03003930.2014.995296
• Syahputri, G., Suhermanto, D., Roziqin, A., & Nafi'ah, B. (2023). Research Trend on E-democracy Publications: A Bibliometric Analysis. Politik Indonesia: Indonesian Political Science Review, 8(1), 174-194. Doi: 10.15294/ipsr.v8i1.41794
• Şendağ, S. (2010). Pre-service teachers’ perceptions about e-democracy: A case in Turkey. Computers & Education, 55(4), 1684-1693. Doi: 10.1016/j.compedu.2010.07.012.
• Şendağ, S., Toker, S., Uredi, L. & Islim, O. F. (2022). Predictors of e-democracy applicability in Turkish K-12 schools. Education and Information Technologies, 27(3), 3321–3340. Doi: 10.1007/s10639-021-10748-0
• Toker, A. (2021). Yayımla veya Yok Ol! Rekreasyon Yönetimi Araştırmaları Nereye Gidiyor?. Bibliyometrik Bir Değerlendirme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(3): 2107-2126. Doi: 10.26677/TR1010.2021.837
• Ünlü, H., & Wang, S. (2017). Internet and democracy: Is the Internet an important predictor for physical education teacher candidates’ attitudes towards democracy?. Cogent Education, 4(1), 1-12. Doi: 10.1080/2331186X.2016.1275088
• Van Dijk, J. A. G. M. (2006). Digital divide research, achievements and shortcomings. Poetics, 34(4-5), 221-235. Doi: 10.1016/j.poetic.2006.05.004
• Vural Dinçkol, B. & Işık, A. (2019). Katılımcı Demokrasi ve Online Karar Alma Bağlamında E-Oy ve Estonya Örneği. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25(2), 716-726. Doi: 10.33433/maruhad.665428
• Williamson, A., Miller, L. & Fallon, F. (2010). Behind the Digital Campaign, Hansard Society, London.
• Xu, Y., Wen, X. & Zhang, W. (2018). A two-stage consensus method for large-scale multi-attribute group decision making with an application to earthquake shelter selection. Computers & Industrial Engineering, 116, 113-129. Doi: 10.1016/j.cie.2017.11.025
• Yamaç, K. (2010). Bilgi Toplumu ve Demokrasi Üzerine. Türk Kütüphaneciliği, 24(3), 519-525.
• Yegen, C., Ayhan, B., & Demir, Y. (2022). Twitter’s Role in Digital Democracy, Post-Truth, and Political Polarization. Romanian Journal of Communication and Public Relations, 24(2), 45–65. Doi: 10.21018/rjcpr.2022.2.343
• Yel, N. (2023). Dijital Demokrasinin Değerlendirilmesi: Demokrasinin Sorunlarına Bir Çare Mi Yoksa Bir Mit Mi?. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 13(3), 759-776.
• Yıldız, M., Sumbas, A., & Dede, K. (2012). Online Presence of the Members of the Turkish Parliament: Evaluation of the Turkish MP Web Sites. Digital Democracy: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications, 1, 766-781. Doi: 10.4018/978-1-4666-1740-7.ch038
• Yıldız, Mete. (1999). Yerel Yönetimde Yeni Bir Katılım Kanalı İnternet: ABD’ de ve Türkiye’de Elektronik Kamu Bilgi Ağları. Çağdaş Yerel Yönetimler, 8(4), 144-156.
• Zengin, M. A. (2013). Bilgi İletişim Teknolojilerinin Demokrasi İçerisinde Kullanımı ve Dijital Demokrasiye Geçiş. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(4), 271-304.
• Web of Science, https://www.webofscience.com/wos/woscc/basic-search (Erişim Tarihi: 12.08.2024)
• Wright, S. & Street, J. (2007). Democracy, deliberation and design: the case of online discussion forums. New Media & Society, 9(5), 849-869. Doi: 10.1177/1461444807081230