Türkiye’de Yaşayan 1989 Bulgaristan Göçmenlerinin Vatandaşlık Algısı

Yıl 2022, Sayı: 26, 354 - 367, 28.11.2022

Nihal Seçmez Genç Osman İlhan

https://doi.org/10.56074/msgsusbd.1175967

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada 1989 yılında Bulgaristan’dan Türkiye’ye zorunlu göçle gelmiş olan Türklerin vatandaşlık algıları üzerine bir araştırma yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada Bulgaristan’da doğmuş, büyümüş, eğitim almış ve 1989 yılında Türkiye’ye göç etmiş 18 göçmen oluşturmaktadır. Çalışma grubunu oluşturan bu göçmenlerin yaşları 49 ile 80 arasında değişmekte ve o tarihten bu zamana Türkiye’de ikamet etmektedirler. Araştırmada nitel araştırma deseni fenomonolojik yaklaşımla tercih edilmiş veriler yüzyüze görüşme yapılarak 2019 yılı içerisinde toplanmıştır. Araştırmada 1989 göçünü yaşamış göçmenlerin “vatandaşlık” algılarının üzerinde etkili olan “vatan kavramı”, vatandaşlık kavramının oluşumlarının üzerinde etkisi olan “eğitim”, “fikir ve tutumlar”, “unsurlar”, “Çifte vatandaşlık ve Avrupa Birliği” gibi bulgulara içerik analizi yoluyla ulaşılmıştır. Çalışma sonunda 1989 göçünü yaşamış göçmenlerin vatandaşlık algılarının iki ülkedeki yaşantılarına ve karşılaştıkları birçok farklı duruma göre değişiklik gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

1989 göçü, Türkiye, Bulgaristan, göçmen, göç, vatandaşlık algısı

Destekleyen Kurum

Tubitak

Proje Numarası

1919B011904399

Citizenship Perception of 1989 Bulgarian Immigrants Living in Turkey

Öz

In this study, it is aimed to conduct a research on the citizenship perceptions of the Turks who came to Turkey from Bulgaria in 1989 as a forced migration. The research was carried out with 18 Turkish immigrants who were born, raised, educated in Bulgaria and immigrated to Turkey in 1989. The ages of these immigrants, who constitute the study group, vary between 49 and 80 and have been residing in Turkey since then. Qualitative research design, phenomenological approach was preferred in the study; The data were collected in 2019 by face-to-face interviews. In the research, the concept of "homeland", which is effective on the "citizenship" perceptions of immigrants who have migrated in 1989, the findings such as "education", "ideas and attitudes", "elements", "dual citizenship and the European Union", which have an effect on the formation of the concept of citizenship, were reached through content analysis. At the end of the study, it was seen that the citizenship perceptions of the immigrants who experienced the 1989 migration vary according to their lives in the two countries and many different situations they encounter.

Anahtar Kelimeler

Migration of 1989, Turkey, Bulgaria, immigrant, immigration, perception of citizenship

Proje Numarası

1919B011904399

Kaynakça

• Alişoğlu, B. (2020). Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç olgusu ve Türk basınına göre analizi (1985-1989) (Yüksek Lisans Tezi). ESOGÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Atasoy, E. (2010). Siyasi coğrafya ışığında Bulgaristan Türklerinin 1989 yılındaki zorunlu göçü. Coğrafya Dergisi, (21), 1-17. Çağlayan, S. (2009). Bulgaristan Türklerinin 1989 Göçü Üzerine Yeni Bir Değerlendirme. Sosyoloji Dergisi, (20), 25-40.
• Çalışkan, B. (2014). 1953 Göçü Sonrası Yücelcilerin Memleket/Yugoslavya ve Ana Vatan/Türkiye Algıları. İnsan ve Toplum, 4(8), 137-162.
• Çalışkan, B. (2019). İstanbul'da yaşayan Bir Grup Arnavut kökenli göçmenin göç Deneyimleri ve vatandaşlık algıları (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çetin, T. (2008). Bulgaristan’daki soydaşlarımızın Türkiye’ye göç etme süreçlerini etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 8 (1), 55-75.
• Demirhan, H. (2019). Sözlü anlatımlarla 1984-1989 yılları arasında Bulgaristan’da Türklere uygulanan asimilasyon politikaları. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (16), 274-284.
• Atasoy, E. & Alkar, E. (2018). Bulgaristan Müslümanlarını Derinden Etkileyen Yeniden Doğuş Sürecinin Geçiş Döneminde Sorgulanması ve Yargılanması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1 (2), 54-65.
• Demirhan, H. (2020). Belene Adası (1984-1986) Bir kültürel soykırım, fiziksel ve psikolojik şiddet kampı. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Fevzi Mehmed, F. (2015). 1989 Bulgaristan-Türkiye göçü:" Yeniden doğuş süreci" bellek ve milliyetçilik ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gündüz, A. O. (2013). Bulgaristan'dan Türkiye'ye Türk göçü (1989 örneği). Kırklareli Üniversitesi Balkan Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• Gündüz, M. ve Gündüz, F. (2007). Yurttaşlık Bilinci. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hacıoğlu, S. (2014). Devlet-Toplum İlişkisi Yaklaşımıyla Bulgaristan’dan 1989 Zorunlu Göçü. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 3(1), 25-36.
• Hacısalihoğlu, M., Hacısalihoğlu, E, N. (Ed.). (2012). Bulgaristan’da 1984-89 azınlık politikaları ve Türkiye’ye zorunlu göç. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Balkan ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi.
• Haliloğlu, G. (2018). İbrahim Kamil, Bulgaristan Türkleri ve Göçler: Bulgaristan Komünist Partisi Gizli Belgeleri (1949-1989). Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 7(2), 411-418.
• Hergüvenç, B. (2020). 89 Bulgaristan Göçmenlerinin Kimlik Kurguları Üzerinden Şehre Uyum Pratikleri: Sakarya Örneği. Journal of Balkan and Black Sea Studies, (4), 35-62.
• Kemaloğlu, İ. A. (2012). Bulgaristan’dan Türk göçü (1985-1989). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Kurtuluş, G. (2019). 1989 Bulgaristan Türklerinin Göç Hikayeleri Bir Sözlü Tarih Denemesi, Ankara: Karakum Yayınevi.
• Kuş, Z. (2020). Türkiye’de ve Dünya’da vatandaşlık eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Marshall, T.H. ve Bottomore, T. (2000). Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Memişoğlu, H. (2002). Geçmişten Günümüze Bulgaristan’da Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Özdal, B. (Ed.). (2021). Uluslararası göç ve nüfus hareketleri bağlamında Türkiye. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Özkan, V. (2010). Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nde siyasi otorite ile ulusal Türk azınlığı arasındaki güç ilişkileri bağlamında Belene Toplama Kampı (1985-86). (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Patton, M. Q. (2012). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
• Ramadan, N. B. (2019). Göçün insanlar üzerinde etkisinin sosyal bağlamda araştırılması: Bulgaristan göçü (Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Salı, J. B., ve Mehmed, F. F. (2014). 1989 Bulgaristan göçmenlerinin kültürlerarası iletişim pratikleri: Eskişehir örneği. Selçuk İletişim, 8(3), 5-34.
• Savaş, G. E. (2011). Kültürlerarası İletişimde Dış Göç Olgusu ve Kimlik Sorunu: 1989 Yılında Bulgaristan’dan Türkiye’ye Gelen Türk Göçmenleri Üzerine Bir Çalışma (İstanbul-İkitelli Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şimşir, N. B. (2012). Bulgaristan Türkleri. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Türk, E. (2020). Suriyeli göçmenlerin Türk vatandaşlığı hakkındaki görüş ve beklentileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 162-176.
• Türker, M.(2004). Belene Adası. Zulmün Ateş Çemberinden Anılar, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Üstel, F. (2019). ‘Makbul Vatandaş’ın peşinde, II. Meşrutiyet’ten bugüne vatandaşlık eğitimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yıldırım, B. (2020). Bulgaristan’da Türk varlığı ve nüfusu. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Yıldırım,A., Şimşek,H.(2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yorulmaz, S. (2012). 1984-1989 yılları arasında Bulgaristan Türklerine yönelik uygulanan asimilasyon politikaları ve göç deneyimleri (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zafer, Z. (2010). Bulgaristan Türklerinin 1984-1989 Eritme Politikasına Karşı Direnişi. Gazi Akademik Bakış, 3(6), 27-44.