If You Only Knew How Indefinite Things They Were: Onat Kutlar's “Kediler” (“Cats”)

Yıl 2023, , 121 - 142, 06.06.2023

Ali Karahan

https://doi.org/10.16985/mtad.1272825

Öz

Including Onat Kutlar, the 50 generation forms the beginning of the modernist approach in Turkish story. Storytellers of this generation commence to publish their texts under the influence of trends originating from modernism such as existentialism, surrealism and/or magical realism. In addition, the generations writers attempt Kafka's wording of reality-bending style, called Kafkaesque in their stories. These styles and trends are chosen to reflect what is wanted to be told to the reader in a more striking and unusual way. Onat Kutlar, on the other hand, by taking the surrealistic discourse one step further and creates a magical atmosphere in his stories. In particular, in his nine stories in İshak, which is his first book and reflects efficiency of his twenty-year-old, he, by creating a magical/fairytale-like halo, tells the life course of ordinary people who are depressed, want to escape, and aim to get rid of the monotony of life, with abstract touches. There is absurdity from time to time in the stories and polysemy creates the structure of the fiction. In addition, Kutlar, who makes animals surreal by personifying them, takes care to use the psychological predicates of the outer space surrounding the fiction. In this article, after mentioning the general identity of the 50th generation Turkish storytelling and focusing on Onat Kutlar's understanding of story, In this article, the dimensions of reality/surrealistic elements, existential themes, people at breaking points and experiencing the normal, the soul-enveloping place, authentic symbols and conflicts in struggle in the story of “Kediler” will be examined.

Anahtar Kelimeler

Turkish Story, 1950 generation, Onat Kutlar, "Kediler", Surrealism, Absurd, Flâneur, Psychoanalytic

Bilseniz Ne Belirsiz Şeylerdi”: Onat Kutlar’ın “Kediler” Öyküsü

Öz

Onat Kutlar’ın da içinde bulunduğu 50 kuşağı, Türk öyküsünde modernist yaklaşımın başlangıcını oluşturur. Bu kuşağa mensup öykücüler, metinlerini varoluşçuluk, sürrealizm ve/veya büyülü gerçekçilik gibi modernizm kaynaklı eğilimlerin etkisinde yayımlamaya başlar. Ayrıca kuşak yazarları, Kafka ve onun gerçekliği eğip büken ve Kafkaesk adı verilen tarzını öykülerinde dener. Bu tarz ve eğilimler, anlatılmak istenileni okuyucuya daha çarpıcı ve alışılmışın dışında olarak yansıtmak için seçilir. Onat Kutlar ise gerçeküstü söylemi bir adım öteye taşıyarak öykülerinde büyülü bir atmosfer yaratır. Özellikle ilk kitabı olan ve yirmi yaş verimini yansıtan İshak’taki dokuz öyküsünde büyülü/masalsı bir hale oluşturarak, bunalan, kaçış arzusu taşıyan ve hayatın tekdüzeliğinden sıyrılma hedefindeki alelade insanların yaşam seyrini soyut dokunuşlarla anlatır. Öykülerde yer yer absürtlük vardır ve çok anlamlılık kurgunun yapısını oluşturur. Ayrıca hayvanları kişileştirerek gerçeküstü duruma getiren Kutlar, kurguyu çevreleyen dış mekânın psikolojik yüklemlerini kullanmaya da özen gösterir. Bu makalede, 50 kuşağı Türk öykücülüğünün genel hüviyetinden bahsedilip Onat Kutlar’ın öykü anlayışı üzerinde durulduktan sonra “Kediler”deki gerçeği boyutlandıran/gerçeküstü ögeler, varoluşçu izlekler, kırılma noktalarındaki ve normali deneyimleyen kişiler, ruhu kuşatıcı mekân, özgün semboller ve mücadele hâlindeki karşıtlıklar irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk Öyküsü, 1950 kuşağı, Onat Kutlar, “Kediler”, Gerçeküstücülük, Absürt, Flâneur, Psikanalitik

Kaynakça

• Akatlı, Füsun, Öykülerde Dünyalar, Boyut Yayınları, İstanbul 1998.
• Aktunç, Hulki, “Onat Kutlar’ı Anlattılar”, Cumhuriyet, 12 Ocak 2010, s. 17.
• Altuğ, Fatih, “Onat Kutlar’da Kıvrımlar, Katmanlar ve Katlanmak”, Yaşanmış Ağır Bir Ezgi Onat Kutlar İçin Bir Harita. haz. Burcu Şahin-Aslan Erdem, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2019, s. 137-165.
• Benjamin, Walter, Pasajlar, çev. Ahmet Cemal, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2012.
• Breton, André, Sürrealist Manifestolar, çev. Yeşim Seber Kafa ve diğer, Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul 2009.
• Breton, Andre, “Gerçeküstücü Nesne”, Modernizmin Serüveni, haz. Enis Batur, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1998, s. 341-342.
• Camus, Albert, Sisifos Söyleni, çev. Tahsin Yücel, Can Yayınları, İstanbul 2016.
• Dirlikyapan, Jale Özata, “İyimser Bir Çamura Bulanmış Teraziyi Dengelemek: Onat Kutlar Öyküleri”, Yaşanmış Ağır Bir Ezgi Onat Kutlar İçin Bir Harita, haz. Burcu Şahin-Aslan Erdem, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2019, s. 95-103.
• Dirlikyapan, Jale Özata, Kabuğunu Kıran Hikâye: Türk Öykücülüğünde 1950 Kuşağı, Metis Yayınları, İstanbul 2017.
• Duru, Orhan, “Gerçeğe Düşle Dokunan Öyküler”, haz. Fecir Alptekin, Cumhuriyet, 31.01.1998, s. 13.
• Eagleton, Terry, Edebiyat Kuramı, çev. Tuncay Birkan, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2016.
• Ecevit, Yıldız, Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, İletişim Yayınları, İstanbul 2016.
• Eom, Mi-yeon, “Water: A Symbol of Potential”, Journal of Symbols & Sandplay Therapy, 5/1, (2014), s. 30-35.