Türkiye-Rusya İlişkilerinde Suriye Krizinin Yansımaları ve Et kileri

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 139 - 151, 04.12.2016

Ali Faik Demir

Öz

Bu yazının ilk bölümünde Suriye krizinin ortaya çıkma ve gelişme süreci açıklanmakta ve Ankara ile

Moskova’nın bu krize ilişkin olarak oluşturdukları politikalar tanımlanmaktadır. Rusya’nın Esad yönetimini

kendi çıkarını gözeterek desteklediği, bu politikasıyla Akdeniz’deki varlığını ve nüfuzunu koruma amacını

güttüğü görülmektedir. Türkiye ise Esad yönetiminin kendi halkına karşı hukuk ve kimi zaman insan

haklarını ihlal eden uygulamalarının ardından Esad yönetimine karşı kesin bir tavır almıştır. Böylece

Moskova’nın Esad’a yakınlığının stratejik bir gerekçeye dayandığını, Ankara’nın ise meseleye daha çok etik

ve ilkesel açıdan yaklaştığını söyleyebiliriz. Suriye’nin sınırdaş komşusu olan Türkiye için bölgedeki krizin,

sığınmacı sorunu, PYD meselesi ve yükselen terör tehlikesi şeklinde ekonomik, siyasi ve toplumsal boyutları

da ortaya çıkmış ve Ankara’yı bu yönde de politikalar üretme mecburiyetinde bırakmıştır.

Yazının ikinci bölümünde Rusya ile Türkiye arasında Suriye krizine bağlı olarak yaşanan sorunlar ve

ortaya çıkan çatışma konuları gözden geçirilmekte ve gelecekteki işbirliği olasılıkları dile getirilmektedir.

Rusya’nın bölgedeki askeri varlığını artırmasıyla birlikte sorun yaşamaya başlayan ikili ilişkiler, Rus

uçağının düşürülmesi hadisesinden sonra büyük bir krize sürüklenmiştir. Bugün ilişkiler yeniden düzelmiş

olsa bile başta Esad yönetimine ve PYD’ye yaklaşım konusunda olmak üzere iki aradaki anlaşmazlıklar

sürmektedir. Bununla birlikte iki ülkenin de terör konusundaki hassasiyeti dikkate alındığında PYD

konusunda anlaşabilmeleri mümkün görünmektedir. Aynı şekilde Esad yönetiminin geleceği konusunda

da genel uzlaşma sağlanacak bir çözüm önerisine iki taraf da hayır diyemeyecektir. Türkiye ve Rusya’nın an

itibarıyla diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle ilişkileri dikkate alındığında birbiriyle ilişkileri ikisi için de

stratejik öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye-Rusya ilişkileri, Suriye krizi, SU-24 Uçak Krizi, PYD

Kaynakça

• “65. Hükümet Programı Konuşma Metni”, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığı resmi internet sitesi, 24.05.2016, http://www.basbakanlik.gov.tr/forms/_global/_government/pg_governmentprogram. aspx (12.03.2017).
• “AFAD Başkanı Bilden: 3 Milyon Suriyeliye Ev Sahipliği Yapıyoruz”, TC Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı resmi internet sitesi, 27.09.2016, https://www.afad.gov.tr/tr/10544/AFADBaskani- Bilden-3-Milyon-Suriyeliye-Ev-Sahipligi-Yapiyoruz (12.03.2017).
• Badie, Bertrand, “Printemps arabe: un commencement”, Études, 2011/7 (Tome 415), pp. 7-18, http://www. cairn.info/revue-etudes-2011-7-page-7.html (12.03.2017).
• Balanche, Fabrice, “Une année d’intervention militaire russe en Syrie: le grand succès de Vladimir Poutine”, Le Figaro, 16.09.2016, http://www.lefigaro.fr/vox/monde/2016/09/16/31002-20160916ARTFIG00106- une-annee-d-intervention-militaire-russe-en-syrie-le-grand-succes-de-vladimir-poutine.php (12.03.2017).
• Barthe, Benjamin, Yves-Michel Riols, “Syrie: les attentes des différents protagonistes de “Genève 2”, Le Monde, 22.01.2014, http://www.lemonde.fr/europe/article/2014/01/22/syrie-les-attentes-desdifferents- protagonistes-de-geneve-2_4352371_3214.html (12.03.2017).
• Bhardwaj, Maya, “Development of Conflict in Arab Spring Libya and Syria: From Revolution to Civil War”, The Washington University International Review, Vol. I, Spring 2012, ss.84-89. http://pages.wustl. edu/files/pages/imce/migration/wuir_spring_2012.pdf#page=76 (12.03.2017).