Türkiye-Bulgaristan Ticari İlişkileri (1969-2016)

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 48 - 72, 09.06.2021

Hülya Kayalı Özgür Coşkun

https://doi.org/10.16985/mtad.949320

Öz

Bulgaristan 110.912 km² yüzölçümü ve 7,1 milyon nüfusuyla Balkanlar’ın önemli ülkelerinden biridir. Osmanlı İmparatorluğu’ndan 1908 yılında tam bağımsızlığını elde ettikten sonra bir hayli zor zamanlar geçiren ülke, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin etkisiyle komünizme geçmiştir. Bu dönemden itibaren Türkiye’nin, Bulgaristan ile olan ticari ilişkileri uzun yıllar boyunca istenilen seviyelere çıkamayarak hak ettiği potansiyele ulaşamamıştır. 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılıp Doğu Bloku’nun çökmesiyle ülke, Batı’ya yaklaşarak sosyalist sistemden vazgeçmiştir. 1991 yılından sonraki süreçte Türkiye ile Bulgaristan arasında ticari ilişkilerde önemli artışlar olmuştur. Bunu müteakiben Bulgaristan’ın 2004 yılında Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne [North Atlantic Treaty Organization (NATO)], 2007’de ise Avrupa Birliği’ne dâhil olmasıyla iki ülke arasında ticari ilişkiler yeni bir boyut kazanmıştır. Bulgaristan, Balkanlar’da Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalan Türk nüfusunun en fazla olduğu ülkelerin başında gelmektedir. Bulgaristan’da Türk nüfusunun bulunması, ticari ilişkilerimizin de gelişmesinde önemli bir etken oluşturmuştur. 1969-2016 yılları arasını kapsayan çalışmada Bulgaristan ile süregelen ihracat ve ithalat verileri Türkiye İstatistik Kurumu’nun Harmonize Sistem 4 adlı sınıflandırmasının fasıllar bazında incelenmesiyle elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Bulgaristan, ticari ilişkiler, ihracat, ithalat

Turkey-Bulgaria Trade Relations (1969-2016)

Öz

Bulgaria is an important country in the Balkans with an area of 110.912 km² and population of 7,1 million. After having gained full independence from the Ottoman Empire in 1908, the country experienced difficulties, and after the Second World War, Union of Soviet Socialist Republics put pressure on the country with a communist rule. Since this period onwards, Turkey’s trade relations with Bulgaria has not reached to the potential it deserves and to the desired levels for many years. With the collapse of the Union of Soviet Socialist Republics and the collapse of the Eastern Bloc in 1991, the country approached Western countries and abandoned socialist rule. After 1991, there had been a significant increase in trade relations between Bulgaria and Turkey. With the inclusion of Bulgaria in the North Atlantic Treaty Organization (NATO) in 2004 and the European Union in 2007, the commercial relations between the two countries have gained a new dimension. Bulgaria is one of the Balkan countries that has a significant Turkish population inherited from the Ottoman Empire. Consequently, the presence of the Turkish population in Bulgaria had been an important factor for the development of Bulgar-Turkish commercial relations. This study deals with the data regarding the ongoing import and export with Bulgaria between 1969 and 2016 which was acquired by Turkish Statistical Institute’s classification called Harmonized System on an interval basis.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Bulgaria, trade relations, export, import

Kaynakça

• Atasoy, Emin, Bizden Olan Ötekiler Asimilasyon Kıskacında Bulgaristan Türkleri, Marmara Kitap Merkezi Yayınları, Bursa 2011.
• Curtis, Glenn Eldon (ed.), Bulgaria: A Country Study, Library of Congress, Washington 1992.
• Gözenç, Selami, Avrupa Ülkeler Coğrafyası I Akdeniz Avrupası ve Balkan Ülkeleri, Güryay Matbaacılık, İstanbul, 1985.
• Özey, Ramazan, Avrupa Coğrafyası, 2. Baskı, Aktif Yayınları, İstanbul 2012.
• Shishkov, Toma – Nikola Kolev, The Soils of Bulgaria, Springer, Netherlands 2014.
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü, Türkiye Demir-Çelik ve Demir Dışı Metaller Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2012-2016, Ankara 2012.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı, İhracat Genel Müdürlüğü Kimya Ürünleri ve Özel İhracat Daire Başkanlığı, Kimya Sektör Raporu, Ankara 2016.
• T.C. Ekonomi Bakanlığı, İhracat Genel Müdürlüğü Otomotiv, Makine, Elektrik ve Elektronik Ürünler Daire Başkanlığı, Sektör Raporları, Ankara 2016.
• T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yurtdışında Tarım Sektörüne Yönelik Yatırım Olanakları Bulgaristan, Ankara 2012.
• T.C. Sofya Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, Bulgaristan’ın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye İle Ticari İlişkileri (2016-2017), Sofya 2017.
• Tuğlacı, Pars, Bulgaristan ve Türk-Bulgar İlişkileri, Cem Yayınevi, İstanbul 1984.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İstatistik Göstergeler 1923-2013, Ankara 2014.
• Uludağ İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Türkiye Tekstil Sektörü ve Bursa, Bursa 2018.
• Bulgaristan Ekonomi Bakanlığı, “Ekonomik Sektörler” http://www.mi.government.bg/en/themes-c230.html [Erişim tarihi: 21.03.2019].
• Bulgaristan Ulusal İstatistik Enstitüsü, 2011 Nüfus Sayım Sonuçları. https://www.nsi.bg/census2011/indexen.php [Erişim tarihi: 21.03.2019].
• Danforth, Loring, vd., “Republic of Bulgaria”, Britannica Ansiklopedisi. https://www.britannica.com/place/Bulgaria#ref42692 [Erişim tarihi: 18.03.2019].
• GRID-Arendal, “Bulgaristan’ın Fiziki Haritası” http://www.grida.no/resources/5352 [Erişim tarihi:22.03.2019]
• Harita Genel Müdürlüğü, “Balkanlar Siyasi Haritası” https://www.harita.gov.tr/urun-215-haritasi.html [Erişim tarihi: 30.06.2019].
• İslam Ansiklopedisi, “Bulgaristan Haritası” https://islamansiklopedisi.org.tr/bulgaristan [Erişim tarihi: 12.03.2019].
• Türkiye İstatistik Kurumu, “Fasıllara Göre Türkiye-Bulgaristan Dış Ticareti” https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul [Erişim tarihi: 15.11.2018].
• Wikipedia, “Bulgaristan’ın Konumu”, https://tr.wikipedia.org/wiki/Bulgaristan [Erişim tarihi: 30.06.2019].