Osmanlı Döneminde Taş Kömürü Madenciliğinin Başlaması

Yıl 2020, Sayı: 18, 21 - 26, 10.07.2020

Eren Kömürlü

Öz

Bu çalışmada Osmanlı İmparatorluğunun Zonguldak'ta taş kömürü madenciligine başlama tarihçesine kısaca değinilmiştir. Osmanlı kömürün teknolojik ve ekonomik açıdan Dünya'da önem kazanmış olduğu 19. yüzyılda madenlerini verimli işletme konusunda geç kalmıştır. Bu geç kalış sanayileşme yarışında Osmanlı İmparatorlugunu geride bırakan önemli nedenlerden olmuştur. Kömürün çağın gerektirdigi yöntemler ve yüksek kapasite ile üretilmeye başlaması yabancı şirketlere verilen imtiyazlar neticesinde sağlanmıştır. Modern madencilik yatırımları için bütçe ve teknik personel eksikliği sebebi ile, devrin gelişmiş ülkelerindekiler ile yarışabilecek Osmanlı şirketleri kurulamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı madencilik tarihi, kömürün bulunuşu, Zonguldak taş kömürü

Kaynakça

• Aytekin, E.A., 2007. Tarladan Ocaklara, Sefaletten Mücadeleye: Zonguldak Ereğli Kömür Havzası İşçileri, 1848-1922. Yordam Kitap, İstanbul
• Bahadır, O., 2012. Osmanlılardan Cumhuriyete Bilim. Cumhuriyet Kitapları, İstanbul
• Çetin, E., 2017. Kurucaşile Kömür Madeni Ocağı ve İşletme İmtiyazı. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 235-248
• Çimen, A., 2014. Tarihi Değiştiren İcatlar ve Mucitler. Timaş Yayınları, İstanbul, Türkiye
• Keleş, E., 2005. Tanzimat Dönemi’nde Rüşvetin Önlenmesi için Yapılan Düzenlemeler (1839-1858). Tarih Araştırmaları Dergisi, 24, 259-280
• Kömürlü, E., 2018a. Synopsis on History of Mining in Murgul. 2nd Conference on Historical Mining Sites of Turkey (CHMT 2018), Trabzon, Turkey, pp. 21-22
• Kömürlü, E., 2018b. “Üniversitelerde Madencilik Bölümlerinin Kuruluş Tarihçesine Toplu bir Bakış”, Madencilik Türkiye, 69, 122-124
• Kömürlü E., Kesimal A., "Rock Bolts from Past to Present in 20 Inventions", MT Bilimsel, Yeraltı Kaynakları Dergisi, cilt.9, ss.69-85, 2016
• Meydan, S., 2019. Türkiye’de Madencilik. https://www.sozcu.com.tr/2019/yazarlar/sinan-meydan/turkiyede-madencilik-5288286 (erişim tarihi: 3.12.2019)
• OKD, 2019: https://www.okd.cz/en/coal-mining/the-history-of-coal-mining (erişim tarihi: 3.12.2019)
• Öğretmen, A., 2007. Ereğli Kömür Havzasinda Bahriye Nezareti Döneminde Madenler Ve Madenciler (1865-1908). ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 139–178.
• Özeken, A.A., 1944. Ereğli Kömür Havzası Tarihi üzerinde bir Deneme. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 9, 516-563
• Quataert D., Zürcher, E.J., 2017. Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesine İşçiler. İletişim Yayınevi, İstanbul
• Tak, İ., 2001. Osmanlı Döneminde Ereğli Kömür Madenlerinde Faaliyet Gösteren Şirketler. AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 18, 253-257
• Tamzok, N., 2014. Osmanlı’da kömürün devreye girişi ve Soma’nın keşfi. Link: enerjigunlugu.net (erişim tarihi: 3.12.2019)
• Türkiye Taşkömürü Kurumu, 2019. http://www.taskomuru.gov.tr/ (erişim tarihi: 3.12.2019)
• Üçüncüoğlu A.G., Kömürlü E., 2016. “Osmanlı Dönemi Gümüşhane İli Madencilik Tarihine Genel Bir Bakış”, MT Bilimsel, Yeraltı Kaynakları Dergisi, cilt. 9, ss. 97-102