Hata Türü ve Etkileri Analizi Yöntemi İle Bir Mermer Fabrikası’nda Risk Değerlendirmesi

Yıl 2022, Sayı: 22, 13 - 24, 16.09.2022

Seyhan Önder Mustafa Önder Fatma Çiçek

Öz

Günümüzde, çalışma koşullarının iyileştirilmesi teknolojik gelişmelere paralel olarak artmaktadır.
Buna rağmen maden iş kolundaki iş kazaları ve meslek hastalıkları yoğun bir şekilde
meydana gelmektedir. Son yıllarda doğal taş sektöründe ihracatta büyük bir gelişim kaydeden
ülkemizde, mermer ocak işletmeciliği ve mermer üretim fabrikaları ön sıralarda yer almaktadır.
Madencilik faaliyetlerinin çoğunun insan gücüne dayanarak yapıldığı bu alanların iş sağlığı ve
güvenliği açısından daha güvenli hale getirilebilmesi için kazalar olmadan önce risk değerlendirmesi
yapmak, gerek çalışan sağlığı gerekse işveren açısından büyük önem arz etmektedir.
Çalışma kapsamında bir mermer işletme fabrikasındaki tehlike ve riskler belirlenmiştir. Sonrasında,
Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA) Risk Değerlendirmesi Yöntemi ile risk değerlendirmesi
yapılmıştır. Değerlendirme sonrasında en büyük risk öncelik katsayısına sahip olan
tehlikelerin insan kaynaklı tehlikeler olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hata türü ve etki analizi, Mermer, Risk değerlendirmesi

Kaynakça

• Ağca, E., 2010. Mermer Fabrikalarında İş Güvenliği Risk Analizi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, Yüksek Lisans Tezi.
• Akçın, N.A., 2001. İş kazalarının nedenleri ve iş kazası raporu. Türkiye 10. Kömür Kongresi Bildirileri Kitabı, Zonguldak.
• Bacak, B., 2002. İş Kazalarını Etkileyen Faktörler ve Bunları Önlemenin Yolları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Doktora Tezi.
• Bajpayee, T.S., Rehak, T.R., Wowrey, G.L., Ingram, D.K., 2003. Blasting in juries in surface mining with emphasis on flyrock and blast area security. Journal of Safety Research. s. 35: (47 – 57).
• Çakıroğlu, N. 2007. İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Risk Analizi, Denetimi ve Tetra Pak Fabrikasında Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, Yüksek Lisans Tezi.
• Çiçek, F., Önder, S., Önder, M., 2019. 3T yöntemi ile bir mermer fabrikasında risk değerlendirmesi. Türkiye 26. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi Bildiriler Kitabı. ISBN:978-605-01-1273-3, 1321-1334.
• Dike, İ. 2009. İsdemir A.Ş. ve Kardemir A.Ş. Kok Fabrikalarında İş Kazaları Açısından Risk Değerlendirmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, Yüksek Lisans Tezi.
• Dolmaz, O. 2018. Mermer Kesme ve Cilalama Tesisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirleri ve Örnek Bir Uygulama. İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya, Yüksek Lisans Tezi.
• Durhan, D. 2006. Hata Türü Etkileri Analizi (FMEA) ve Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yüksek Lisans Tezi.
• Eleren, A., Ersoy, M., Şimşek, Ş., 2009. Hata türü ve etkileri analizi ile iş sağlığı ve güvenliği tabanlı süreçlerin iyileştirilmesi mermer ocak işletmelerinde bir uygulama. Madencilik Dergisi, 48(3), 19 – 32.
• Eleren, A., Ersoy, M., 2011. Mermer ocaklarında elmas tel ve kollu kesiciyle kesme teknolojilerinin iş güvenliği bakımından karşılaştırılmasında hata türü etki ve analiz yönteminin uygulanması. TUBAV Bilim Dergisi, 4(1), 9 – 19.
• Ergenç, İ. 2018. Odun Üretim Faaliyetlerinin L Tipi Matris ve Fine Kinney Risk Analizi Yöntemleri İle Değerlendirilmesi ve Karşılaştırılması. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, Yüksek Lisans Tezi.
• Gök, N. 2018. Burdur Karaçal Mermer Ocağındaki İş Güvenliği Uygulaması ve Risk Değerlendirmesi. Konya Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Konya Teknik Üniversitesi, Konya, Yüksek Lisans Tezi.
• Gümüş, A., Akkoyun, Ö., 2006. Mermer ocak işletmeciliğinde sık karşılaşılan iş kazaları üzerine bir inceleme, Mersem 2006: Türkiye Mermer ve Doğaltaş Sempozyumu Bildiri Kitabı, Mayıs 2006. 2-3.
• Ilgaz, S.M. 2019. Mermer ve Taşocağı İşletmelerinde Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Algılarının Belirlenmesi. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kütahya, Yüksek Lisans Tezi.
• Karadağ, K.Ö. 2000. Ankara İlinde Üç Taş Ocağı İle İki Kum Ocağının ve Çalışanlarının İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Bilim Uzmanlığı Tezi.
• Karra, V., 2005. Proceeding of the traffic records forum. 36(5), 413 – 421, Buffalo, NY, USA.
• Mermer sektöründe yaşanan iş kazaları, 2018. www.madenciyim.com.tr (Erişim tarihi:07.05.2021)
• Özler Köşek, M. 2016. İş Sağlığı ve Güvenliğinde 3T ve Fine – Kinney Risk Analizi Yöntemleri ve Metal Sektöründeki Bir İşletmede Uygulanması. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, Yüksek Lisans Tezi.
• Sade, Z. 2017. Sivas Fimar Mermer Fabrikasının Risk Analizi ve Değerlendirmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sivas, Yüksek Lisans Tezi.
• Tantoğlu Gürler, S. 2016. Mermer İşletme Sektörünün İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi ve 3T Risk Değerlendirme Yöntemi İle Bir Uygulama Çalışması Yapılması. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yüksek Lisans Tezi.
• Topuksak, D. 2018. 3T Risk Değerlendirmesi Yönteminin Etkinliğinin Arttırılmasına Yönelik Bir Yaklaşım. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, Yüksek Lisans Tezi.
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Doğal taşlar sektör raporu, 2021. https://ticaret.gov.tr/data/5b87000813b8761450e18d7b/Do%C4%9Fal%20Ta%C5%9Flar%20Sekt%C3%B6r%20Raporu%202021.pdf (Erişim tarihi:07.05.2021)
• Yavuz, N. 2018. Eti Maden Kırka Bor İşletmeleri, Boraks Penta Fabrika Birimlerinin Risk Analizinin Mukayeseli Olarak Yapılması. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kütahya, Yüksek Lisans Tezi.