Bir Asfaltit Açık Ocağında Patlatma İşlemlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Farklı Risk Değerlendirme Metotlarıyla Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Sayı: 24, 1 - 11, 27.10.2023

Orkun Kantarcı

Öz

Modern dünyanın artan hammadde talebi nedeniyle madencilik ülkemizde yoğun olarak çalışılan
bir sektördür. Mühendislik açısından multidisipliner bir alan olan madencilik için sektöre
özel birçok uygulama geliştirilmiştir. Kazı ve boyut küçültme açısından büyük önem arz eden
delme patlatma uygulamaları bunlardan biridir. Patlayıcılarla çalışılması nedeniyle ölümlü kaza
ihtimalinin yüksek olduğu bir uygulamadır. Bu çalışmada bir asfaltit maden sahasında delme
patlatma çalışması takip edilmiş ve süreç yorumlanmıştır. Çalışma kapsamında risk değerlendirme
için L tipi matris ve Fine-Kinney metodu kullanılmış ve karşılaştırılmıştır. Yapılan risk
değerlendirme çalışmasına göre; Fine-Kinney Yöntemi’de faaliyetlerin %50’si “Kabul Edilemez
Risk” grubunda yer alırken, L tipi Matris Yöntemi’nde bu faaliyetlerin sadece %6’lık kısmı
“Çok Yüksek Risk” olarak değerlendirilmektedir. Bu durum, madencilik sektörü açısından
Fine-Kinney metodunun, L tipi matris yöntemine kıyasla daha hassas sonuçlar verdiğini ortaya
koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Asfaltit, Delme patlatma, L tipi matris, Fine- Kinney

Kaynakça

• Ağca, E. 2010. Mermer Fabrikalarında İş Güvenliği Risk Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 103.
• Bilgin, Ö., Kantarcı, S., Çiftçi, H., 2019. Şırnak Ilı Maden Potansiyelinin Cevher Zenginleştirme Açısından Değerlendirilmesi ve Temiz Kömür Teknolojileri, Kitap: Şırnak Enerji ve Maden Potansiyeli, 391.
• Birgören, B., 2017. Fine-Kinney Risk Analizi Yönteminde Risk Analizi Yönteminde Risk Faktörlerinin Hesaplama Zorlukları ve Çözüm Önerileri, Kırklareli Üniversitesi Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 9 (1): 20-25.
• Dağ, M. A. 2011. Park Elektrik Siirt Madenköy Bakır İşletmesindeki İş Güvenliği Uygulamaları ve Risk Değerlendirmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 90.
• Çavuşoğlu, İ., Ekti, H., Güvendi, A., Gökcan, A., Demir, H., 2020. Bir Yeraltı Altın Madeninde Kişisel Koruyucu Donanımlar İçin Risk Değerlendirilmesi, Yerbilimleri, 41, 1, 100-113.
• Çukurluöz, A. K., 2018. Bulanık Mantık Yöntemi Kullanılarak Yeraltı Mekanize Kömür Ocaklarındaki Risklerin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Osman Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 238.
• Fine,W. T., 1971. Mathematical evaluation for controlling hazards, Journal of Safety Research, 3(4), 157-166.
• Genç, M., 2010. Agrega Tesisinde İş Güvenliği Risk Analizi Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 141.
• Güvenç, S. , Anıl, M., 2016. Yeraltı Maden İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliğine Örnek Uygulama: Gümüştaş Madencilik Bolkardağ İşletmesinde İSG Uygulamaları ve Risk Değerlendirmesi, Çukurova Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 34 (1). 23-31.
• İvgen, B. S., 2018. Bucak Yöresine Ait Bir Kireçtaşı Ocağında Fine-Kinney Metoduyla Risk Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 112.
• Karahan, V. 2016. Çimento Üretim Prosesinde Risk Analizi ve Değerlendirmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 124.
• Kinney, G.F., Wiruth, A.D., 1976. Practical Risk Analysis ForSafety Management. NWC Technical Publication, 5865, Naval Weapons Center, China Lake CA, USA.
• Olcaytu, E. 2011. Kapıkaya/Karaisalı Kum Ocağında İş Güvenliği Risk Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 68.
• Özakel, G. 2017. Maden İşletmelerinde İş Güvenliği Önlemleri ve Risk Analizi: Medcem Madencilik Çimento Fabrikası Kalker Ocağı Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mersin, 73.
• Özcan, H. A., 2020. Madenlerde Risk Değerlendirmesi-Örnek Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı, Kütahya, 108. Özkılıç, Ö., 2014. Risk Değerlendirmesi Atex Direktifleri-Patlayıcı Ortam Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması-Kantitatif Risk Değerlendirme-Seveso II direktifleri, TİSK Yayınevi, Yenişehir Kitapevi. Sayfa: 422, Ankara.
• Reis, C. A., 2019. Agrega Üretiminde Kullanılan Patlayıcı Maddelerin Uygulamasında İş Sağlığı ve Güvenliğinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Esenyurt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 138.
• Sarıkaya, H., 2014. Özçelik Mermer Fabrikasında İş Güvenliği ve Risk Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demiler Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 155.
• Şafak, R. E., 2016. Açık Ocak İşletmelerinde İş Güvenliği Uygulaması Örnek Ocak Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kütahya, 98.
• Yavuz, N., 2018. Eti Maden Kırka Bor İşletmeleri, Boraks Penta Fabrika Birimlerinin Risk Analizinin Mukayeseli Olarak Yapılması, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 97.
• Yılmaz, Y., 2019. Hasköy Kömür Ocağı Risk Değerlendirilmesinin Mukayeseli Olarak Yapılması, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı, Kütahya, 261.
• RG, 2012-28509. İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği, Resmi Gazete Sayısı: 28509, Resmi Gazete Tarihi: 26.12.2012, T.C. Resmi Gazete, Ankara.
• RG, 2013- 28812. Tozla Mücadele Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 28812, Resmi Gazete Tarihi: 05.11.2013, T.C. Resmi Gazete, Ankara. RG, 2013-28721. Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 28721, Resmi Gazete Tarihi: 28.07.2013, T.C. Resmi Gazete, Ankara. URL-1, 2023. https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4/ , Erişim tarihi:20.05.2023