Deneyimli Kimya Öğretmenlerinin Fiziksel ve Kimyasal Değişimler Konusunun Öğretimi ile ilgili Düşünceleri
Yıl 2017,
Cilt: 4 Sayı: 1, 33 - 45, 03.08.2017
Canan Nakiboğlu
,
Nejla Erol
Öz
Fiziksel ve
kimyasal değişmeler arasındaki fark ortaöğretim kimya öğrencilerinin öğrenmek
zorunda olduğu önemli konulardan birisidir. Her ne kadar konu çoğu zaman kolayca
anlaşılabilecek gibi görülse de, çalışmalar her seviyedeki öğrencinin fiziksel ve kimyasal değişimler ile ilgili
önemli yanlış kavramalara sahip olduğunu göstermiştir. Diğer önemli bir nokta
da bu yanlış kavramaların kaynağının ne olduğudur. Yanlış kavrama
kaynaklarından bir tanesi öğretmenlerin geçmiş deneyimleri olabileceği için,
öğretmenlerin konu ile ilgili görüşlerinin incelenmesi yanlış kavramaların oluşumunun
engellenmesine yardımcı olmada oldukça önemlidir. Bu nedenle çalışmanın
amacı, ortaöğretim kimya
öğretmenlerinin fiziksel ve kimyasal değişimler konusunun öğretimi ile ilgili
düşüncelerinin belirlenmesidir. Çalışmanın örneklemini 2014-2015 eğitim
öğretim yılında Balıkesir il merkezinde yer alan Fen Lisesi ve Anadolu
Liselerinde görev yapan 25 deneyimli kimya öğretmeni oluşturmaktadır. Nitel veriler
araştırmacılar tarafından geliştirilen tam yapılandırılmış bir anket ile toplanmış
olup verilerin analizi için içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada öğretmenlerin,
öğrencilerin fiziksel ve kimyasal değişimlerle ilgili yanlış kavramalara sahip
olduklarını ve ders kitaplarının da bu konu ile ilgili yanlış kavramaların
oluşumuna neden olabileceğini düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın
sonunda fiziksel ve kimyasal değişimler konusunun öğretilmesine yönelik
önerilerde bulunulmuştur.
Kaynakça
- Akgün, A. & Gönen, S. (2004). Çözünme ve fiziksel değişim ilişkisi konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi ve giderilmesinde çalışma yapraklarının önemi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(10), 22-37.
- Atasoy, B., Genç, E., Kadayıfçı, H. & Akkuş, H. (2007). 7. Sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişmeler konusunu anlamalarında işbirlikli öğrenmenin etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 12-21.
- Çalık, M., Ayas, A. & Ünal, S. (2006). Çözünme kavramıyla ilgili öğrenci kavramalarının tespiti: Bir yaşlar arası karşılaştırma çalışması. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 309-322.
- Demircioğlu, G., Özmen, H. & Demircioğlu, H. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fiziksel ve kimyasal değişme kavramlarını anlama düzeyleri ve yanılgıları. Milli Eğitim Dergisi, 170, 260-273.
- Demircioğlu, H., Demircioğlu, G., Ayas, A. & Kongur, S. (2012). Onuncu sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişme kavramları ile ilgili teorik ve uygulama bilgilerinin karşılaştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 162-181.
- Erol, N. (2016). Orta öğretim öğrencilerin kimyasal ve fiziksel değişmelerle ilgili yanlış kavramalarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
- Hesse, J. J. & Anderson, C. W. (1992). Students’ conceptions of chemical change. Journal of Research in Science Teaching, 29(3), 277-299.
- Johnson, P. (2000a). Developing students’ understanding of chemical change: what should we be teaching. Chemistry Education: Research and Practice, 1(1), 77-90.
- Johnson, P. (2000b). Children’s understanding of substances, part 1:recognizing chemical change. International Journal of Science Education, 22(7), 719-737.
- Johnson, P. (2005). The development of children’s concept of a substance: A longitudinal study of ınteraction between curriculum and learning. Research in Science Education, 35, 41-61.
- Kabapınar, F. M. & Adik, B. (2005). Ortaöğretim 11.sınıf öğrencilerinin fiziksel değişim ve kimyasal bağ ilişkisini anlama seviyesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(1), 123-147.
- Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
- Kypraios, N., Papageorgiou, G. & Stamovlasis, D. (2014). The role of some ındividual differences in understanding chemical changes: A study in secondary education. International Journal of Environmental and Science Education, 9(4), 413-427.
- Nakiboğlu, C. (2006). Fen ve Teknoloji Öğretiminde Yanlış Kavramalar. M. Bahar (Ed.), Fen ve Teknoloji Öğretimi (s. 192-212) içinde. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Papageorgiou, G. & Johnson, P. (2005). Do particle ıdeas help or hinder pupils’ understanding of phenomena? International Journal of Science Education, 27(11), 1299-1317.
- Stavridou, H. & Solomonidou, C. (1989). Physical phenomena-chemical phenomena: do pupil make the distinction? International Journal of Science Education, 11(1), 83-92.
- Stavridou, H. & Solomonidou, C. (1998). Conceptual reorganization and the construction of the chemical reaction concept during secondary education International Journal of Science Education, 20(2), 205-221.
- Şen, S. &Yılmaz, A. (2012). Erime ve çözünmeyle ilgili kavram yanılgılarının ontoloji temelinde incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 54-72.
- Tsaparlis, G. (2003). Chemical phenomena versus chemical reactions: Do students make the connection? Chemistry Education: Research and Practice, 4(1), 31-43.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.