Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Bağlamında Türkiye’de Eğitim Alanında Yapılan Bilimsel Çalışmalar Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 68 - 78, 10.05.2018

SİBEL Turhan , Elif Saral

https://doi.org/10.21666/muefd.354350

Cited By: 3

Öz

Kültür, bir toplumun
yaşam tarzının, atalarından gelen örf, adet ve geleneklerinin, değerlerinin,
bir başka ifadeyle o toplumun ürettiğinin toplamıdır. Milletlerin varlığını
sürdürebilmesi ve kültürel mirasını koruyarak gelecek nesillere aktarabilmesi
için kültürel değerlerinin farkında olması gerekmektedir. Yirminci yüzyılın
sonlarına doğru tüm dünyayı etkisi altına almaya başlayan küreselleşme,
toplumları milli kültüründen uzaklaştırmaya ve tek tipleştirmeye doğru
götürmektedir. UNESCO’nun 32. Genel Konferansında 17 Ekim 2003 tarihinde
imzalanan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ile bu konuya
dikkat çekilmek istenmiştir. Bu sözleşme ile somut olmayan kültürel mirasın
aktarılmasında taşıyıcı işlevi gören dille birlikte sözlü gelenekler,
anlatımlar; gösteri sanatları; toplumsal uygulamalar, ritüeller ve şölenler;
doğa ve evrenle ilgili bilgi ve uygulamalar; el sanatları geleneği somut
olmayan kültürel miras olarak belirlenmiştir (Oğuz, 2013: 151-152).  Somut olmayan kültürel mirasın kaybolması
konusunda evrensel bir kaygının olduğu belirtilerek konunun önemi hususunda
farkındalığı artırmak ve yeni nesilleri bilinçlendirmek amacıyla taraf
devletlerin dayanışma içerisinde bu mirasın korunmasına katkıda bulunması
hedeflenmiştir. Türkiye, 2006 yılında bu sözleşmeye taraf devlet olmuştur. Bu
çalışmada, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi alanında, 2006
yılından günümüze kadar “eğitim” alanında yapılmış olan çalışmaların
bibliyografyası sunulmuştur. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman
tarama yöntemi kullanılmıştır. Tarama sonucunda elde edilen eserlerin
dağılımına bakıldığında 3 lisansüstü tez, 25 makale, 10 bildiriye ulaşılmış olup
çalışmada ayrıca lisansüstü üç tezin analizi yapılmıştır. Tespit edilen
çalışmalar incelendiğinde somut olmayan kültürel mirasın korunması bağlamında
milli duyarlılığın artırılması gerektiği ve eğitim-öğretim kurumlarında
sistemli ve planlı bir  SOKÜM eğitimi
verilerek bunun sağlanabileceği konusu, çalışmaların neredeyse genelinin ortak
bir sonucu olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, SOKÜM, Halk Bilimi, Eğitim, Bilimsel Çalışmalar

A Bibliographical Study on The Scientific Studies on Safeguarding Intangible Cultural Heritage in Turkey

Öz

Culture is an accumulation of a society’s way of life; the
traditions, customs and values it inherited, in other words everything that
society produced. A society needs to be aware of its cultural values in order
for it to survive and pass its culture unto the next generations by preserving
it. Globalization, which began to be effective in the whole world since the end
of the twentieth century has been leading societies away from their national
culture into uniformity. The 32nd General Conference of UNESCO aimed at drawing
attention to this issue by adopting the Convention to Safeguard Intangible
Cultural Heritage on 17 October 2003. Through this convention, along with
language, which is the vehicle of transferring intangible cultural heritage,
oral traditions, narrations, performance arts, communal activities, rituals and
festivals, activities concerning nature and the universe and handicrafts have
been deemed intangible cultural heritages. 
By announcing a universal concern of the loss of intangible cultural
heritage, the convention aims at getting the interested countries to contribute
to the safeguarding of this heritage in order to raise awareness and to inform
the younger generations. Turkey became an interested country in 2006. This
study presents a bibliography of the studies on intangible cultural heritage in
the education field up to date. In this study, of the qualitative research
methods the document scanning method was used. 3 theses, 22 articles and 7 oral
presentations matched with the scans. When these studies were analysed, the
common conclusion of almost all of them was that the national awareness in
terms of intangible cultural heritage must be raised and that this can be
achieved through a systematic and well-planned intangible cultural heritage
education in the curriculum. 

Anahtar Kelimeler

Turkey, İntangible Cultural Heritage, Education, Folklore, Scientific Research, Bibliography

Kaynakça

• Aral, A. E. (2016). “Hayat Bilgisi ve Halk Kültürü Dersleri Üzerinden Kültür Koruma Yaklaşımlarının Karşılaştırmalı Değerlendirmesi”. Millî Folklor, Yıl 28, Sayı 112, ss: 107-119.