Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Yordayıcısı Olarak Örgütsel Sosyalleşme

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 43 - 54, 01.11.2018

Çayhan Yıldırım , Sultan Bilge Keskinkılıç Kara

https://doi.org/10.21666/muefd.396645

Cited By: 10

Öz

Bu araştırmanın
amacı öğretmenlerin
örgütsel sosyalleşme düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının yordayıcısı olup
olmadığını belirlemektir.  Yordayıcı
ilişkisel tarama türünde desenlenmiş olan araştırmanın örneklemini İstanbul
iİi  Esenyurt İlçesinde bulunan  14 Lisede görev yapan 480 öğretmen
oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı
Ölçeği kullanılmıştır.
Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre lise öğretmenlerinin örgütsel
sosyalleşme düzeyleri genel puan ortalamaları çok katılıyorum düzeyinde iken en
yüksek algıladıkları boyut amaç ve değer boyutu tamamen katılıyorum düzeyinde,
en düşük algıladıkları boyut örgüt dili ve tarihi boyutu katılıyorum
düzeyindedir. Öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık düzeyleri genel puan
ortalamaları tamamen katılıyorum düzeyinde iken en yüksek algıladıkları
centilmenlik ve yardımlaşma boyutlarında tamamen katılıyorum düzeyinde, en
düşük algıladıkları sivil erdem boyutu çok katılıyorum düzeyindedir. Öğretmenlerin
örgütsel sosyalleşme düzeyleri  ölçeğinin
mesleki yeterlik, kişilerarası ilişkiler, örgüt tarihi ve dili, örgüt
politikası, örgütsel amaç ve değerlere uyum düzeyi ile örgütsel vatandaşlık
düzeyleri ölçeğinin centilmenlik, vicdanlılık, sivil erdem ve yardımlaşma  boyutları arasında orta düzeyde pozitif
ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.   Araştırmada, ayrıca, öğretmenlerin
örgütsel sosyalleşme düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarını yordadığı
sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Sosyalleşme

Kaynakça

• Alizadeh, H., Ranjbar, M., Ziaee, V., Mohsenipour, R., Mehdizadeh, M., Moradinejad, M. H., ... & Alimadadi, H. (2017). The Relationship Between Sonographic Findings, and Clinical and Paraclinical Symptoms in Henoch Schonlein Purpura.Ardts, J., Jansen, P. ve Velde, M.V. (2001). The Breaking in of New Employees: Effectiveness of Socialization Tactics and Personnel Instruments, Journal of Management Development,20 (2): 159–167.Ay, B. (2007). Öğretmenlerin Öz Yeterlilikleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, SBE, İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans TeziBlase, J. (1986). Socialization as humanization: One side of becoming a teacher. Sociology of Education, 59, 100-113.Bozkurt, F. (2007). Denizcilik sektöründe çalışan gemi adamlarının demografik özellikleri ile örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı ve algılanan örgütsel destek düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.Can, A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma süresince nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.Chiu, Ming-Hsin (2007). Making Sense of Organizational Socialization: Exploring Information Seeking Behavior of Newcomer Digital Librarians in Academic Libraries (Basılmamış Doktora Tezi). University of Wisconsin-Madison.Çalık, C. (2006). Örgütsel sosyalleşme sürecinde eğitimin değişen rolü ve önemi. Kastamonu eğitim fakültesi dergisi, 14 (1), 1-10.Çalık, T. (2003). İş görenlerin Örgüte Uyumu (Örgütsel Sosyalleşme. Türk Eğitim Bilimler Dergisi. 1(2), 163-177.Demirci, K., Erbaş, A. ve Giderler A. C. (2009). Üniversite Öğrencilerinin stk’lara Katılım Potansiyellerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Boyutlarından Sivil Erdem Boyutu Çerçevesinde İncelenmesi. Khazar University Press, 12 (1-2), 752- 767.Ergün, M. (1992). Egitim ve toplum, Ankara: Ocak Yayınları.Feldman, D.C. (1980). A Socialization Process that Help New Recruits Succeed. İçinde, J.R. Hackman, E.E. Lawler, L.W.Feldman, D. C. (1981). The multiple socialization of organization members. Academy of Management Review, 6 (2), 309-318.Güçlü, N. (2004). Öğretmenlik mesleğine başlarken yeni öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmeleri”, İlk günden başöğretmenliğe, (Ed. Erçetin, Ş.) 17 – 39. Ankara: Asil Dağıtım. Güney, S. (2000). Yönetim ve Organizasyon El Kitabı. Yayın No: 27, Ankara: Nobel Yayınları.Gürbüz, S. (2006). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 48-75.Karaman, A. ve Aylan, S. (2012), “Örgütsel Vatandaşlık”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2/1, 35-48.Kartal, S. (2003). “İlköğretim Okulu Yönetici Ve Öğretmenlerinin Örgütsel Sosyalleşme Düzeyleri” Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Türkiye.Kartal, S. (2007). Eğitimde Örgütsel Sosyalleşme. Ankara: Maya Akademi Yayınları.Levine J.M. ve Moreland, R.L. (1999). Konowledge Transmission in Work Groups: Helping Newcomers to Succeed.NJ: Mahwah.Nelson, D. L. ve Quick, J. C. (1997). Organizational Behavior: Foundations, Realities and Challenges. New York: West Publishing Company. Noe, R. A. (2009). İnsan kaynaklarının eğitimi ve geliştirilmesi. Canan Çetin (çev.). İstanbul: Beta.Organ, D. W. (1977). A reappraisal and reinterpretation of the satisfaction-causes-performance hypothesis. Academy of management Review, 2(1), 46-53.Organ, D. W. (1990). The Motivational Basis of Organizational Citizenship Behavior. Research in Organizational Behavioral, 43-72. Özdevecioğlu, M. (2003). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı:20, 117-135.Özkalp, E. (2005), Sosyolojiye Giriş, Ekin Yayınları, Bursa.Podsakoff P. M., MacKenzie S. B. ve Hui, C. (1993). Organizational Citizenship Behaviors as Determinants of Managerial Evaluations of Employee Performance: A Review and Suggestions For Future Research. Research in Personnel and Human Resources Management, ed. G. R. Ferris, K. M. Rowland. Greenwich: Jai Press, 7.Podsakoff, P. M. ve MacKenzie, S. B. (1997). Impact Of Organizational Citizenship Behavior on Organizational Performance: A Review and Suggestion For Future Research. Human Performance, 10(2), 133-151.Titrek, O., Bayrakçı, M. ve Zafer, D. (2009). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Görüşleri. Akademik Bakış, 17, 88-107. Sezgin, F. (2005). “Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Bir Çözümleme ve Okul Açısından Bazı Çıkarımlar”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 313-339.Smith, C. A., Organ, D. W. ve Near, J. P. (1983). Organizational citizenship behavior: Its nature and antecedents. Journal of applied psychology, 68(4), 653.Staton-Spicer, A. Q. ve Darling, A. L. (1986). Communication in the socialization of preservice teachers. Communication Education, 35, 215-230.Wachtfogel, M. (2009). Organizational Socialization, Person–Environment Fit and Commitment of Recent College Graduates. PhD Thesis. New York University Steinhardt School of Culture, Education, and Human Development.Young, C.A. (2003). Organizational Socialization: Messages, Meanings and Making Sense. İçinde, Salih Kusluvan (Editörler). Managing Employee Attitudes and Behaviors in the Tourism and Hospitality Industry. USA: Nova Science Publishers, Inc. 289–308.Zoba, A. (2000). “ İlköğretim okullarında var olan örgütsel değerlerle öğretmenlerin sosyalleşmesi arasındaki ilişki” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.