Finansal Katılım Düzeyi ve Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma: Türkiye Örneği

Yıl 2021, , 165 - 184, 09.04.2021

Abdul Musawer Rahimyar , Suna Akten Çürük

https://doi.org/10.25095/mufad.828513

Cited By: 1

Öz

Finansal katılım, bir ekonominin tüm üyeleri için resmi finansal sisteme erişimi, kullanılabilirliği ve kullanım
kolaylığını sağlayan bir süreci ifade eder. Finansal katılım, finansal sistemin istikrarında, ekonomik ve sosyal büyümede,
işsizliğin ve yoksulluğun azaltılmasında, yoksulların gelirinin artırılmasında, gelir eşitsizliğinin azaltılmasında ve kadınların
ekonomik olarak güçlendirilmesinde önemli bir role sahiptir. Finansal katılım düzeyi, bir ülkede ilgili politikaların ve
stratejilerin etkisi ile sürekli değişen bir olgudur. Bu araştırmayla, Türkiye’deki finansal katılım mevcut durumunun
incelenmesi ve finansal katılım düzeyi belirleyicilerinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Araştırmada, veriler 480 kişiye
uygulanan anket yöntemi ile elde edilip, tanımlayıcı istatistikler ve probit regresyonu kullanılarak analiz edilmiştir. Elde
edilen sonuçlara göre, ankete katılanlar arasında finansal katılımının temel göstergesi olan hesap sahipliği oranı %89.8’dir.
Tasarruflar daha çok resmi bir banka hesabı kullanılarak yapılmaktadır. Aile, akraba ve arkadaşlardan borç alma yöntemi
bankalardan daha yaygındır. Finansal katılımının diğer bir göstergesi olan sigorta hizmetlerinden yararlananların yüzdesi
69.8’dir. Regresyon analizi sonucu olarak, bireylerin gelir ve eğitim düzeyi, resmi hesap sahipliği ve resmi tasarruflar ile
anlamlı bir ilişkiye sahiptir. Ayrıca bireylerin yaşı ve hesap sahipliği arasında da pozitif bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal İçerme, Finansal Erişim, Finansal Dışlanma

Kaynakça

• Abu Seman, J. (2016). Financial inclusion: the role of financial system and other determinants. (Doctoral dissertation, University of Salford, Uited Kingdom). Retrieved from http://usir.salford.ac.uk/id/eprint/42264/1/Final%20PhD%20Thesis-%20JUNAIDAH%20ABU%20SEMAN.pdf
• Al-Smadi, M. O. (2018). The role of financial inclusion in financial stability: lesson from Jordan. Banks and Bank Systems, 13(4), 31. Erişim adresi: http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?C21COM=2&I21DBN=UJRN&P21DBN=UJRN&IMAGE_FILE_DOWNLOAD=1&Image_file_name=PDF/banks_2018_13_4_5.pdf
• Alp, A. (2007). İstatistiksel çalışmalarda probit analizi ve uygulama alanları. (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı. (2014). Hazine Müsteşarlığı Stratejik Planı 2014 - 2018. Ankara: Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı.
• Başbakanlık, T. (2014). Finansal erişim, finansal eğitim, finansal tüketicinin korunması stratejisi ve eylem planları konulu genelge (2014/10). Resmi Gazete, 29021(5).
• BDDK. (2019). 2019-2021 Dördüncü Stratejik Plan. İstanbul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/hakkinda_0003_09.pdf
• Chibba, M. (2009). Financial inclusion, poverty reduction and the millennium development goals. The European Journal of Development Research, 21(2), 213-230. Erişim adresi: https://link.springer.com/content/pdf/10.1057/ejdr.2008.17.pdf
• Demirguc-Kunt, A., & Klapper, L. (2012). Measuring financial inclusion: The global findex database: The World Bank.
• Demirguc-Kunt, A., Klapper, L., Singer, D., Ansar, S., & Hess, J. (2018). The Global Findex Database 2017: Measuring financial inclusion and the fintech revolution: The World Bank.
• Demirguc-Kunt, A., Klapper, L., Singer, D., & Van Oudheusden, P. (2015). The global findex database 2014: Measuring financial inclusion around the world: The World Bank.
• Fungáčová, Z., & Weill, L. (2015). Understanding financial inclusion in China. China Economic Review, 34, 196-206. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2014.12.004
• Gebeşoğlu, F. Ö. (2015). Türkiye’de Finansal Kapsama Seviyesi Üzerine Bir Değerlendirme Bankacılar Dergisi, 26(95), 69-84.
• Hannig, A., & Jansen, S. (2010). Financial inclusion and financial stability: Current policy issues. Erişim adresi: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1729122
• Iqbal, B. A., & Sami, S. (2017). Role of banks in financial inclusion in India. Contaduría y administración, 62(2), 644-656. https://doi.org/10.1016/j.cya.2017.01.007
• Karakus, R. (2020). Türkiye’de Finansal Tabana Yayılma Düzeyi ve Belirleyicileri. Business and Economics Research Journal, 11(1), 147-160. Erişim adresi: https://www.berjournal.com/wp-content/plugins/downloads-manager/upload/BERJ11120Article11p.147-160.pdf
• Korkmaz, Ş. (2016). Finansal içerme : Türkiye'de finansal erişim üzerine bir model uygulaması. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul (55719)
• Nandru, P., Byram, A., & Rentala, S. (2016). Determinants of financial inclusion: Evidence from account ownership and use of banking services. International Journal of Entrepreneurship and Development Studies, 4(2), 141-155.
• Nasr, A. T. (2017). The Interplay of Credit, Savings, and Vulnerability: A Study of Financial Inclusion in Kenya. Cornell University. Erişim adresi: https://doi.org/10.7298/X4MG7MMV
• Özşuca, E. A. (2019). FINANCIAL INCLUSION IN TURKEY: EVIDENCE FROM INDIVIDUAL LEVEL DATA. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74(No. 4), 1377 – 1400. doi:10.33630/ausbf.614032
• Sarma, M., & Pais, J. (2011). Financial inclusion and development. Journal of international development, 23(5), 613-628. https://doi.org/10.1002/jid.1698
• Schreiber-Gregory, D. (2018). Logistic and Linear Regression Assumptions: Violation Recognition and Control. Henry M Jackson Foundation. Erişim adresi: https://analytics.ncsu.edu/sesug/2018/SESUG2018_Paper-247_Final_PDF.pdf
• Sharma, A., & Kukreja, S. (2013). An analytical study: Relevance of financial inclusion for developing nations. International journal of engineering and science, 2(6), 15-20.
• Swamy, V. (2014). Financial inclusion, gender dimension, and economic impact on poor households. World Development, 56, 1-15. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2013.10.019
• Terzi, N. (2015). Financial inclusion and Turkey. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 4(1 S2), 269. 10.5901/ajis.2015.v4n1s2p269
• Tuesta, D., Sorensen, G., Haring, A., & Cámara, N. (2015). Financial inclusion and its determinants: the Argentine case. BBVA. Research Paper(15/03), 1-28. Erişim adresi: https://www.bbvaresearch.com/wp-content/uploads/2015/01/WP_15-03_Financial-Inclusion-in-Argentina.pdf
• World Bank. 2014. Global Financial Development Report 2014: Financial Inclusion. Washington, DC: World Bank. doi:10.1596/978-0-8213-9985-9. License: Creative Commons Attribution CC BY 3.0
• Yorulmaz, R. (2013). Construction of a regional financial inclusion index in Turkey. Journal of BRSA Banking and Financial Markets, 7(1), 79-101. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/BddkDergiEng/dergi_00013_06.pdf
• FODER. Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği Tüzüğü. Erişim adresi: https://www.fo-der.org/tuzuk/