Türkiye'de Kamu Finansman Dengesi, Bütçe Açıklarının Gelişimi ve Finansmanında İzlenen Yolların Etkinliği

Yıl 2005, Sayı: 25, 46 - 59, 01.01.2005

Mehmet Civan Mustafa Uğurlu

Öz

Az gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi ülkemiz ekonomisinin de en önemli sorunları içerisinde; ekonominin genel dengesi İçerisinde tasarrufların düşük olması, mevcut tasarrufların yatırımlara kanalize edilmesinde yaşanan güçlükler, fon arzı ve talebi (kaynak ve kullanım) arasındaki dengelerin yeterince kurulamaması ve yatırımların finansmanı için yeterli fon kaynakların bulunamaması yer almıştır. Özellikle 1980'li yıllardan sonra kamu kesiminde kaynak ve kulianım dengesinin korunamaması ve sürekli olarak kullanım yönünde yoğunlaşma yaşanması kamu kesiminde fon ihtiyacını arttırmış ve kamu kesiminin çok büyük bütçe açıklan vermelerine neden olmuştur.Kamu finansman dengesinde söz konusu olan bu bozulmalar ise kamu kesimİni(bütçe açıklarını kapatmak maksadıyla), Merkez Bankası kaynakları ile iç ve dış borçlara baş vurmaya yönlendirmiştir. Ancak kamuda, mali disiplinin sağlanamaması bütçe açıklarını her geçen yıl artırmış ve kamu borçlanma gereği yıllar itibari ile sürekli bir büyüme göstermiştir. Kamu borçlanma gereğinde meydana gelen artışların süreklilik kazanması ise, kamu kesimi için söz konusu durumun bir kısır döngü haline dönüşmesine neden olmuştur.Bu bağlamda çalışmanın temel amacı; 1990-2003 dönemi kamu finansman dengesini incelemek, bütçe açıklarının gelişimini ortaya koymak ve bir takım istatistiki verilerden yararlanmak suretiyle bütçe açıklarının finansmanında İzlenen yolların etkinliğini analiz etmektir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Finansmanı, Bütçe Açıkları

(Public Financing Balance, Developing of Budget Deficit and Activity of Financing Way at Turkey

Öz

(Public Financing Balance, Developing of Budget Deficit and Activity of Financing Way at Turkey) As developed and under development/ developing countries, also in our country, some of the most important problems of economy are taking little place in general balance of economy and the existing problems and obstacles for canalizing the existing savings to investments and could not to achieve the balance of fund supply and demand (source and usage) and deficiency of fund sources for investment financing. Especially after 1980's, could not to keep the balance of source and usage and continually majoring in usage side in public sector has been increased the fund necessity, so it caused extreme budget deficits of public sector.The above mentioned deteriorations on public financing balance resulted in public sector to apply to domestic/internal debt and foreign/externai debts for closing the budget deficit. But in public, failing in achieving of financial discipline has increased the budget deficit year-to-year and necessity for public debt has been increased gradually and continually. So, continuity of increasing necessity of public debt resulted in mentioned situation to become vicious circle for public sector. İn this connection, the main and basic aim of the study is to investigate the public financing balance for term 1990-2003 and to state the development of budget deficits and to analyze the effectiveness of ways follovved for financing the budget deficits by using some statistical data.

Anahtar Kelimeler

Public Financing, Budget Deficit.