Dijitalleşmenin Bağımsız Denetime Yansımalarının Siber Güvenlik Yönünden Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 439 - 458, 16.08.2021

Tülay Yel Ayşe Atasoy

Öz

Dijitalleşmenin etkilerinin yaşandığı endüstri çağında işletmelerin denetime duyduğu ihtiyaç, işletmelerin
faaliyetlerinin gerçekleştirme şeklindeki teknolojik yenilikler, denetim faaliyetlerinde aynı doğrultuda gelişen dijitalleşme,
uygulama sürecinde yeni teknolojilerin avantajları ile birlikte taşıdığı riskler de dikkate alınarak, bağımsız denetim
mesleğinde değişim ve dönüşüm süreci irdelenecektir. Geleneksel denetim uygulamalarının yerini dijital denetimin aldığı,
denetim sürecinin teknolojiden etkilendiği, dijitalleşen denetim uygulamaları ile birlikte bilgi güvenliği sorunlarının siber
güvenlik boyutuna ulaştığı söylenebilir. Dijital veriler ve yöntemler ile gerçekleştirilen dijital denetim sürecinin siber
güvenlik yönünden etkilerini değerlendirmek için Türkiye’de Kamu Gözetimi Kurumu siciline kayıtlı bağımsız denetçilerden
408 kişiye anket uygulanarak, dijital denetimden beklenen fayda, denetçinin sorumluluğu, dijital denetimin hizmet kalitesi ve
dijital veri güvenliğine uyum düzeyleri incelenmiştir. Dijitalleşmenin bağımsız denetim mesleğine etkisi hakkında, yaş, eğitim
durumları, bulundukları il, gelir düzeyi, mesleki unvan ve meslekte geçen süre gibi değişkenlere göre farklılıklar olduğu
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, Dijital Dönüşüm, Bağımsız Denetim, Siber Güvenlik.

Kaynakça

• Acar, Durmuş – Öztürk, Mahmut – Usul, Hayrettin (2016), "Dijital Ortamda Denetim: Sürekli Denetim" Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21, Muhasebe Denetimi Özel Sayısı, ss. 1561-1571.
• Celayir, Duygu - Çağla Celayir (2020), "Dijitalleşmenin Denetim Mesleğine Yansımaları" Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), ss. 128-148.
• Dai, Jun - Vasarhelyi, Miklos (2016), “Imagineering Audit 4.0”, Journal of Emerging Technologies in Accounting, 13 (1), pp. 1-15.
• Erturan, İlkay – Ergin, Emre (2019), “Dijital Denetim ve Dijital İkiz Yöntemi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), ss. 810-830.
• Ghasemi, Maziyer - Shafeiepour, Vahid - Aslani, Mohammad - Barvayeh, Elham (2011), “The Impact of Information Technology (IT) on Modern Accounting Systems”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 28, ss.112-116.
• Hermann, Mario – Pentek, Tobias – Otto, Boris (2015), “Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios: a Literature Review”, Working Paper, No: 01, 1-16. Technische Universität Dortmund.
• Hermans, John - Diemont Ton (2017), “Treating Cyber Risks”, The Cyber Risk Handbook: Creating and Measuring Effective Cybersecurity Capabilities, Ed.: Domenic Antonucci, John Wiley & Sons, Inc.: Hoboken, New Jersey.
• https://hgm.uab.gov.tr/uploads/pages/strateji-eylem-planlari/ulusal-siber-guvenlik-stratejisive-eylem-plani-2020-2023.pdf (Erişim Tarihi: 16. 03.2021).
• Karagöz, Y. (2016) SPSS 23 ve Amos 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu- KGK (2019), https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/6703/Tablo-1-Yetkilendirilen-veTescil-Edilen-Denetçi, (Erişim Tarihi: 21.03.2021).
• Köse, Yasemin - Ertan, Selim (2016), “Türkiye’de Bağımsız Denetçilik ve Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, 12(12), ss. 290-307.
• Lenka, Sambit.- Parida, Vinit- Wincent, Joakim (2017), “Digitalization Capabilities As Enablers of Value Co-Creation in Servitizing Firms”. Psycholgy and Marketing, 34, ss. 92–100.
• Lombardi, Danielle R.- Bloch, Rebecca - Vasarhelyi, Miklos A. (2015), “The Current State and Future of The Audit Profession”, Current Issues in Auditing, 9(1), pp.10-16.
• Manita, Riadh - Elommal, Najoua - Baudier, Patricia - Hikkerova, Lubica (2020), “The Digital Transformation of External Audit and Its Impact on Corporate Governance”, Technological Forecasting and Social Change, 150(119751), ss. 1-10.
• Moffitt, Kevin C.- Rozario, Andrea M.- Vasarhelyi, Miklos A. (2018), “Robotic Process Automation For Auditing”, Journal of Emerging Technologies in Accounting, 15(1), pp. 1-10.
• Nwankpa, Joseph - Datta, Pratim (2012), “Perceived Audit Quality from ERP Implementations”, Information Resources Management Journal, 25, ss. 61-80.
• Omoteso, Kamil (2012), “The Application of Artifical Intelligence in Auditing: Looking Back To The Future”, Expert Systems with Applications, 39 (9), pp. 8490- 8495.
• Rezaee, Zabihollah – Sharbatoghlie, Ahmad – Elam, Rick – McMickle, Peter L. (2018), “Continuous Auditing: Building Automated Auditing Capability”, Auditing: A Journal of Practice and Theory, 21, pp. 147-163.
• Serçemeli, Murat (2018), “Muhasebe ve Denetim Mesleklerinin Dijital Dönüşümünde Yapay Zekâ”, Turkish Studies. 13(30), ss. 369-386.
• Tavşancıl, E. (2002) Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tezbaşaran, A. A. (1996) Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Psikologlar Derneği Yayınları.
• Ustasüleyman, Talha - Çankaya, Fikret (2009), “The Impact of Time Based Manufacturing Practices on Competitive Capabilities of Manufacturing Firms in Turkey”, 6th Advances in Global Business Research, 6(1), pp. 318-327.
• Vasarhelyi - Miklos A., Alles – Michael, Williams - Katie T. (2010), Continuous Assurance For The Now Economy, Sydney, Australia: Institute of Chartered Accountants in Australia.
• Yel, Tülay – Erdem, Meziyet, S. (2015), “Muhasebe Meslek Mensuplarının UFRS Hakkındaki Farkındalık Düzeylerinin Tespiti: Bolu İli Örneği”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), ss. 217-231.
• Zhang, Chanyuan (2019), “Intelligent Process Automation in Audit. Journal of Emerging Technologies in Accounting, 16(2), ss. 69-88.