MEASURING SUSTAINABILITY PERFORMANCE BY ENTROPY AND TOPIS METHODS: AN APPLICATION ON BIST COMPANIES

Yıl 2022, Sayı: 95, 75 - 98, 25.07.2022

Onur Özevin

https://doi.org/10.25095/mufad.1087406

Cited By: 6

Öz

The contribution of companies to sustainability has an importance that is also considered by the stakeholders and therefore directly affects the financial performance of the companies. The aim of the study is to measure the sustainability performance - which consists of three dimensions: environmental, social and financial- of companies. Four environmental, four social and four financial performance criteria were determined and these criteria were analyzed with the integrated Entropy – TOPSIS method. The importance weights of the criteria in the sustainability performance were calculated with the entropy method, and then the sustainability performance success rankings of the companies were created according to these criteria with the TOPSIS method. The study is limited to 2017, 2018 and 2019 data of 12 companies included in the BIST sustainability index. According to the results of the analysis, it was determined that on average, environmental criteria were effective by 26%, social criteria by 32%, and financial criteria by 42% on average. Analysis results show that social and environmental criteria have a total of 58% importance in sustainability performance. This shows that the social and environmental performance are so important as well as the financial performance.

Anahtar Kelimeler

Corporate Sustainability, Performance Measurement, Entropy, TOPSIS

Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Entropi Ve TOPSİS Yöntemleriyle Ölçülmesi: BIST Şirketleri Üzerine Bir Uygulama

Öz

Şirketlerin sürdürülebilirliğe katkıları paydaşlar tarafından önemsenen ve dolayısıyla şirketin finansal performansını
doğrudan etkileyen bir konudur. Bu çalışmanın amacı şirketlerin çevresel, sosyal ve ekonomik olmak üzere üç boyuttan
oluşan kurumsal sürdürülebilirlik performanslarının ölçülmesidir. Diger bir ifadeyle, hangi kriterlerin sürdürülebilirlik
performasında ne derece etkili olduğunu ve bu kriterlere göre hangi şirketlerin kurumsal sürdürülebilirlik performansı
açısından daha başarılı olduğunu belirlemektir. Bu amacla firmaların sürdürülebilirlik performansını ölçmek için dört
çevresel, dört sosyal ve dört finansal performans kriteri belirlenmiş ve bu kriterler bütünleşik Entropi – TOPSİS yöntemiyle
analiz edilmiştir. Entropi yöntemiyle kriterlerin sürdürülebilirlik performansındaki önem ağırlıkları hesaplanmış, ikinci
aşamada TOPSİS yöntemiyle bu kriterlere göre firmaların kurumsal sürdürülebilirlik performans başarı sıralamaları
oluşturulmuştur. Çalışma veri kısıtlılığı nedeniyle BIST sürdürülebilirlik endeksinde yer alan 12 şirketin 2017, 2018 ve 2019
yılı verileriyle sınırlıdır. Analiz sonuçlarına göre sürdürülebilirlik performansında ortalama olarak, çevresel kriterler %26,
sosyal kriterler yüzde %32, finansal kriterler ise %42 etkilidir. Analiz sonuçları sosyal ve çevresel kriterlerin, kurumsal
sürdürülebilirlik performansında toplamda %58 önem ağırlığına sahip olduğu göstermektedir. Bu durum şirketlerin başarı
ve performansında finansal performans yanında sosyal ve çevresel performansın da ihmal edilemeyecek derecede önemli
olduğunu göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Sürdürülebilirlik, Performans ölçümü, Entropi, TOPSIS

Kaynakça

• Aksoylu, S., - Taşdemir, B. (2020), “Kurumsal Sürdürülebilirlik Performans Değerlendirmesi: BIST Sürdürülebilirlik Endeksinde Bir Araştırma”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 95-106.
• Alhaddi, H. (2015), “Triple Bottom Line And Sustainability: A Literature rEview”, Business and Management Studies, 1(2), 6-10.
• Alsayegh, M. F., Abdul Rahman, R., - Homayoun, S. (2020), “Corporate Economic, Environmental, and Social Sustainability Performance Transformation Through ESG Disclosure”, Sustainability, 12(9), 3910.
• Aracı, H., - Yüksel, F. (2016), “Sürdürülebilirlik Performansının Ölçülmesi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksindeki İşletmelerin Sürdürülebilir Katma Değerinin Hesaplanması”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 30, 786-801. Atkinson, G. (2000), “Measuring Corporate Sustainability. Journal of Environmental Planning and Management, 43(2), 235-252.
• Ayçin, E. (2019), “BIST Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Endeksinde (XYORT) Yer Alan İşletmelerin Finansal Performanslarının Entropi ve Gri İlişkisel Analiz Bütünleşik Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 33 (2) , 595-622
• Our Common Future (Brundtland Report) (1987). https://www.are.admin.ch/are/en/home/media/publications/sustainable-development/brundtland-report.html (Erişim Tarihi :20.05.2021)
• Baumgartner, R. J., - Ebner, D. (2010), “Corporate Sustainability Strategies: Sustainability Profiles And Maturity Levels”. Sustainable Development, 18(2), 76-89.
• Beiragh, R. G., Alizadeh, R., Kaleibari, S. S., Cavallaro, F., Zolfani, S. H., Bausys, R., & Mardani, A. (2020), “An İntegrated Multi-criteria Decision Making Model For Sustainability Performance Assessment For İnsurance Companies”, Sustainability, 12(3), 789.
• Brugha, C. M. (2004), “Structure of Multi Criteria Decision Making. Journal of the Operational Research Society, 55, 1156-1168.
• Chen, S. Z., - Wang, X. J., & Zhao, X. J. (2008). “An Attributere Cognition Model Based On Entropi Weight For Evaluating The Quality Of Ground Water Sources”. Journal of China University of Mininingand Technology, 18(1).
• Chvatalová, Z., Kocmanová, A., & Dočekalová, M. (2011), “Corporate Sustainability Reporting and Measuring Corporate Performance”, In International Symposium on Environmental Software Systems, Springer, Berlin, Heidelberg. 245-254.
• Çakır, S., & Perçin, S. (2013). AB Ülkeleri’nde bütünleşik ENTROPI ağırlık-TOPSIS yöntemiyle Ar-Ge Performansının Ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95.
• Çokmutlu, M. E., & Kılıç, M. Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İmalat Sanayii İşletmelerinin Sürdürülebilirlik Performansları ile Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(3), 96-115.
• Daub, C. H. 2007. “Assessing The Quality Of Sustainability Reporting: An Alternative Methodological Approach”. Journal of Cleaner Production, 15(1), 75-85.
• Delmas, M., - Blass, V. D. (2010).”Measuring Corporate Environmental Performance: The Trade‐Offs Of Sustainability Ratings”. Business Strategy and the Environment, 19(4), 245-260.
• Demi̇rci̇oğlu Sarı, A . (2015). “Sürdürülebilir Katma Değer Yaklaşımı İle Sürdürülebilirlik Ölçümü” . Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi , 1 (1) , 38-51
• Deng H., - Robert J. Willis. (2000), “Inter-company Comparison Using Modified TOPSIS with Diesendorf, M. 2000”, Sustainability and Sustainable Development, Sustainability: The Corporate Challenge Of The 21st Century, 2, 19-37.
• Elkington, J. (1997). “The Triple Bottom Line. Environmental Management: Readings and cases”, 2. Environmental sciences, 18(5).
• Engin, E., - Akgöz, B. (2013). “Sürdürülebilir Kalkınma Ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramının Değerlendirilmesi”. Selçuk İletişim, 8(1), 85-94.
• Epstein, M. J., - Roy, M. J. (2001). “Sustainability İn Action: Identifying And Measuring The Key Performance Drivers”. Long range planning, 34(5), 585-604.
• Figge F., Barkemeyer R., Hahn T., Hansberg B., Daverio C., Savia R., Persson M., König J., Brunezel B., Wilhelm A., Mauritz C. (2006), “Sustainable Value of European Industry, A Value Based analysis of The Enviromental Performance European Manifucturing Companies”, The Advanced Project.
• Figge, F. and Hahn, T. (2004). “Sustainable Value Added—Measuring Corporate Contributions To Sustainability Beyond Eco-Efficiency”. Ecological economics, 48(2), 173-187.
• Figge, F., & Hahn, T. (2004). Sustainable value added—measuring corporate contributions to sustainability beyond eco-efficiency. Ecological economics, 48(2), 173-187.
• Figge, F., Hahn, T., Schaltegger, S., and Wagner, M. (2002). “The sustainability balanced Scorecard–Linking Sustainability Management To Business Strategy”. Business strategy and the Environment, 11(5), 269-284.
• Gilman, K., and Schulschenk, J. (2012). “Sustainability Accounting Standards Board. Ernst and Young”, 14-17.
• https://www.globalreporting.org/information/sustainability-reporting/Pages/default.aspx (Erişim Tarihi :20.05.2021)
• http://entegreraporlamatr.org/tr/hakkimizda/biz-kimiz.aspx (Erişim Tarihi :20.05.2021)
• Hwang CL & Yoon, K. (1981). “Multiple attribute Decision Making – Methods and applications”. Berlin: Springerverlag.
• Ilinitch, A. Y., Soderstrom, N. S., & Thomas, T. E. (1998). Measuring Corporate Environmental Performance. Journal of Accounting and Public Policy, 17(4-5), 383-408.
• Jackson, A., Boswell, K., and Davis, D. (2011). “Sustainability And Triple Bottom Line Reporting–What İs İt All About”. International Journal of Business, Humanities and Technology, 1(3), 55-59.
• Cai, X., & Zhang, H. (2021), “Credit Risk Analysis and Evaluation of Internet Supply Chain Finance Listed Companies--Based on Structural Entropy Weight TOPSIS Method”, In 9th Annual Meeting of Risk Analysis Council of China Association for Disaster Prevention (RAC 2020), 191-196.
• Çatı K., Eş A., & Özevin, O. (2017). “Futbol Takımlarının Finansal Ve Sportif Etkinliklerinin Entropi Ve Topsis Yöntemiyle Analiz Edilmesi: Avrupa’nın 5 büyük ligi Ve Süper Lig Üzerine Bir Uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(1), 199-222.
• Kaspereit, T. and Lopatta, K. (2016), “The Value Relevance Of Sam's Corporate Sustainability Ranking and GRI Sustainability Reporting in the European Stock Markets”. Business Ethics: A european review, 25(1), 1-24.
• Kucukvar, M., and Tatari, O. (2013). “Towards A Triple Bottom-Line Sustainability Assessment Of the US Construction Industry”. The International Journal of Life Cycle Assessment, 18(5), 958-972.
• Lindgreen, A., and Swaen, V. (2010). “Corporate social responsibility”. International journal of management reviews, 12(1), 1-7.
• Masoudi, J. (2021). An Entropy/TOPSIS based Model for Financial Prioritization of Professional Ethics Teaching Methods İn Accounting. Advances in Mathematical Finance and Applications, 6(4), 1-23.
• Nikolaou, I. E., and Matrakoukas, S. I. (2016). “A Framework To Measure Eco-Efficiency Performance Of Firms Through EMAS Reports”. Sustainable Production and Consumption, 8, 32-44.
• Nikolaou, I. E., Tsalis, T. A., and Evangelinos, K. I. (2019). “A Framework To Measure Corporate Sustainability Performance: A Strong Sustainability-based View Of Firm”. Sustainable Production and Consumption, 18, 1-18.
• Nikolaou, I., & Evangelinos, K. (2012). “Financial and non-financial Environmental information: Significant Factors For Corporate Environmental Performance Measuring”. International Journal of Managerial and Financial Accounting, 4(1), 61-77.
• Ömürbek, N., Makas, Y., & Ömürbek, v. (2015). “AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Kurumsal Proje Yönetim Yazilimi Seçimi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 59-83.
• Organ, A., - Kaçaroğlu, M. O. (2020). “Entropi Ağırlıklı TOPSIS Yöntemi İle Türkiye’deki Vakıf Üniversiteleri’nin Değerlendirilmesi”. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 7(1), 28-45.
• Özçelik, F. (2013). “Sürdürülebilirlik Performans Karnesi”. Journal of Yasar University, 8(30), 4985-5008.
• Özgüner, Z. (2020). Dış Kaynak Kullanımı Kapsamında Entegre Entropi-TOPSIS Yöntemleri ile Tedarikçi Seçimi Probleminin Çözümlenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1109-1120.
• Özkan Ö. (2007). Personel seçiminde kara verme yöntemlerinin incelenmesi: AHP, Electre ve TOPSIS Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Özmehmet, E. (2008).” Dünyada ve Tükiye Sürdürülebilir Kalkinma Yaklaşimlari”. Journal of Yaşar University, 3(12), 1853-1876.
• Öztel, A., Köse, M. S., and Aytekin, İ. 2012. “Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü İçin Çok Kriterli Bir Çerçeve: Henkel örneği”. Journal of History Culture and Art Research, 1(4), 32-44.
• Pearce, D. W., Barbıer, E. B., and Markandya, A. (1990), “Sustainable Development: Economics and Environment in the Third World”. Edward Elgar, Aldershot.
• Perçin, S., - Sönmez, Ö. (2018). “Bütünleşik Entropi Ağırlık Ve TOPSIS Yöntemleri Kullanilarak Türk Sigorta Şirketlerinin Performansının Ölçülmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 565-582.
• Salzmann, O., Ionescu-Somers, A., and Steger, U. (2005). “The Business Case For Corporate Sustainability:: Literature Review and Research Options”. European Management Journal, 23(1), 27-36.
• Soner, S., - Önüt, S. (2006). “Çok Kriterli Tedarik Seçimi: bir ELECTRE – AHP uygulaması”. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 110–120.
• Süleyman, E., - Kıymık, H. (2021)Sürdürülebilirlik Düzeyinin Finansal Performans Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14(1), 101-128.
• Şener B, (2004). Landfill Site Selection by Using Geographic ınformation Systems. A thesis Submitted To Graduate School Of Natural And Applied sciences of Middle East Technical University, Ankara.
• Şirketler için Sürdürülebilirlik Rehberi ,Borsa İstanbul,2014, https://www.borsaistanbul.com/data/kilavuzlar/surdurulebilirlik-rehberi.pdf (Erişim Tarihi :20.05.2021)
• Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma Ve çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 57-73.
• Turhan, G. D., Özen, T., and Albayrak, R. S. (2018). “Kurumsal Sürdürülebilirlik Kavramı, Stratejik Önemi Ve Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü”. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(1), 17-37.
• Tutkavul, K. (2020). Kurumsal Sürdürülebilirlik Bağlamında Sürdürülebilirlik Raporları Ve Sürdürülebilirlik Performansının Ölçümü: Arçelik AŞ’de Bir Uygulama. Mali Çözüm, 30(158), 141-169.
• Tyteca, D. (1998). “Sustainability Indicators At The Firm Level: Pollution And Resource Efficiency As A Necessary Condition Toward Sustainability”. Journal of Industrial Ecology, 2(4), 61-77.
• Tyteca, D., Carlens, J., Berkhout, F., Hertin, J., Wehrmeyer, W., & Wagner, M. (2002). Corporate environmental performance evaluation: evidence from the MEPI project. Business Strategy and the Environment, 11(1), 1-13.
• Weerathunga, P. R., Xiaofang, C., Samarathunga, W. H. M. S., & Kulathunga, K. M. M. C. B. (2020). Applıcatıon Of Entropy Based Topsıs In Analysıs Of Sustaınabılıty Performance Of Srı Lanka Hotels. Journal on Innovation and Sustainability RISUS, 11(3), 100-108.
• Wood, D. J. (2010). “Measuring Corporate Social Performance: A Review”. International journal of management reviews, 12(1), 50-84.
• Yeni, O. 2014.” Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkınma: Bir Yazın Taraması”. Gazi Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 16(3), 181.
• Yıldırım, M., Altan, İ. M., & Gemici, R. (2018). “Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi: BİST’te İşlem Gören Gıda Ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma”. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2), 130-152.
• Yurdakul M. - İç, Y. T. (2003). “Türk Otomobil Firmalarının Performans Ölçümü Ve Analizine Yönelik TOPSIS Yöntemini Kullanan Bir Örnek”. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-18.
• Zhang, X., Wang, C., Lı, E., Xu, C. (2014). “Assessment Model of Eco Environmental Vulnerability Based on Improved Entropy Weight Method”, The Scientific World Journal, 1-7.
• Wang, Z., Wang, J., Zhang, G., & Wang, Z. (2021). “Evaluation Of Agricultural Extension Service for sUSTAİnable Agricultural Development Using a Hybrid Entropy and TOPSIS Method. Sustainability, 13(1), 347.