Hasılatın KÜMİ FRS Kapsamında Muhasebeleştirilmesi ve TFRS, BOBİ FRS, MSUGT ve VUK Hükümleriyle Karşılaştırılması

Yıl 2024, Sayı: 103, 1 - 20, 18.07.2024

Hakan Özçelik , Nurcan Yağmurlu

https://doi.org/10.25095/mufad.1456393

Öz

Küçük ve mikro işletmelerin finansal tablolarının gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir olmasını sağlamak amacıyla, Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) 2023 yılında yayımlanmıştır. Çalışmanın amacı, KÜMİ FRS kapsamında hasılatın ölçümü ve finansal tablolara yansıtılmasına ilişkin hükümlerin açıklanması ve bu hükümlerin Türkiye’deki mevcut standartlar ve yasalarla karşılaştırılmasıdır. Amaç doğrultusunda KÜMİ FRS’nin hasılata ilişkin hükümleri incelenmiş ve örnek uygulamalarla açıklanmıştır. KÜMİ FRS hükümlerinin Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) hükümleri ile benzer olduğu görülmüştür. Ancak hasılatın
muhasebeleştirilmesi ve ölçümü, vadeli satışlarda hasılata dahil edilen vade farklarının muhasebeleştirilmesi, hizmet sunumu ve inşaat sözleşmelerinde hasılatın muhasebeleştirilmesinde kullanılan yöntemlere ilişkin KÜMİ FRS hükümlerinin, Türkiye Finansal Raporlama Standartları 15 (TFRS 15) Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat, Vergi Usul Kanunu (VUK) ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği (MSUGT) hükümleri ile farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hasılat, Hasılatın Muhasebeleştirilmesi, KÜMİ FRS

Etik Beyan

Makale etik kurul izni gerektirmeyen çalışmalar arasında yer almaktadır.

Kaynakça

• Akbulut, Emre - Can, Mustafa Emir (2020). “Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı hakkında”. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 63, 85-93. https://doi.org/doi.org/10.26650/MED.692261.
• Akdoğan, Nalan - Sultanoğlu, Banu (2018). “Kar tanımının muhasebe kuramındaki gelişimi ve günümüzde finansal raporlardaki sunumunun karşılaştırmalı olarak incelenmesi”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (Özel Sayı), 641-677.
• Ataman, Başak - Cavlak, Hakan (2017). “TFRS 15 müşteri sözleşmelerinden hasılat: temel ilkelerin incelenmesi ve bir uygulama”. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 39(2), 403-430.
• Ayar, Hüseyin Can - Fowzi, Hasiba (2021). “Küçük ve Mikro İşletmeler İçin FinansalRaporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı ile Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS)’nin karşılaştırılması”. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 4(2), 115 – 123. http://doi.org/10.32951/mufider.932066.
• BOBİ FRS, 29 Temmuz 2017 tarihli ve 30138 sayılı Resmi Gazete.
• Cavlak, Hakan - Ataman, Başak (2023). “Türkiye’deki finansal raporlama standartlarının son parçası KÜMİ FRS (Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı): Genel değerlendirme ve BOBİ FRS, TFRS ile karşılaştırma”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 225-260.
• De Fond, Mark - Gao, Xinzi - Li, Oliver Zhen - Xia, Lijun (2019). “IFRS adoption in China and foreign institutional investments”. China Journal of Accounting Research, 12(1), 1-32.
• Erol, Mikail - Aslan, Muhsin (2017). “Uluslararası muhasebe ve denetim standartlarının gelişmesi”. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (12), .55-86.
• Gökçen, Gürbüz – Öztürk, Erkan - Güleç, Ömer Faruk (2019). “KÜMİ FRS seti taslağı, BOBİ FRS seti ve tam set TMS/TFRS’nin temel konular açısından karşılaştırılması”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 4, Sayı 3, 413-430.
• Gönen, Seçkin (2019). “Satışların maliyetinin BOBİ FRS açısından değerlendirilmesine ilişkin örnek olay çalışması”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 12-22.
• Gücenme-Gençoğlu, Ümit (2020). “Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Taslağı’nın BOBİ FRS ve vergi uygulamalarımız ile karşılaştırılması ve genel değerlendirme”. Business and Economics Research Journal, 11(1), 187-199.
• GVK- Gelir Vergisi Kanunu (1961), 10700 sayılı Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr (Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023).
• Karabulut, Mehtap - Tektüfekçi, Fatma (2023). “Küçük Ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) Taslağı ile KÜMİ FRS (2022 Sürümü) incelemesi: KÜMİ FRS taslağı üzerine İzmir ili muhasebe meslek mensubunun algı ve farkındalık düzeyini belirlemeye yönelik bir araştırma”. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 6(1), 43-66.
• Katma Değer Vergisi Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/ (Erişim tarihi:11 Mayıs 2023)
• KGK-Kamu Gözetimi Kurumu, https://www.kgk.gov.tr/ ((Erişim tarihi:10 Mayıs 2023)
• Kıymetli Şen, İlker - Özbirecikli, Mehmet (2020). “KÜMİ FRS’nin iş dünyasina sağlayabileceği yararlar: BOBİ FRS, TMS/TFRS ve mevcut muhasebe sistemi ile mukayeseli bir inceleme”. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (Özel Sayı), ös 1- ös19. http://dx.doi.org/10.31460/mbdd.641657.
• KÜMİ FRS, 16 Ocak 2023 tarihli ve 32075 sayılı Mükerrer Resmi Gazete.
• Parlak, Neşegül (2021). “Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS) taslağı çerçevesinde hasılatın muhasebeleştirilmesi ve diğer finansal raporlama standartları ile karşılaştırılması”. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (65), 75-89.
• Parlakkaya, Raif (2004). “Muhasebede uluslararası uyum ve Avrupa Birliği sürecinde Türkiye’de muhasebe uyumlaştırma çalışmaları”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(7), 118-139.
• Sak, Ramazan - Şahin Sak, İkbal Tuba - Öneren Şendil, Çağla - Nas, Eşref (2021). “Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi”. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306 .
• TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat Standardı. http://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 11 Mayıs 2023).
• TMS 18 Hasılat Standardı. http://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024).
• Tunçez, Hacı Arif (2020). “BOBİ FRS ile KÜMİ FRS taslağı arasındaki farklılıklar 1”, Iksad Sitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306 .
• Usul, Hayrettin, - Ömürbek, Nuri (2020). “Küçük ve mikro işletmelerde hasılat”. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 60-69.
• Yıldırım, Gülçin (2019). “Hasılatın tespiti ve hasılat hilelerinde denetçinin rolü”. Vergi Dünyası Dergisi, 39(458), 41-48.