The Role of General Audit Committee (High Auditing Committee) as a Critical Institution While Transforming to the Uniform System

Yıl 2020, Sayı: 19, 81 - 96, 14.07.2020

Nevzat Tetik Halime Karaca

Öz

The General Audit Committee was established in an environment in which the state operates to produce goods and services in the economy due to the lack of sufficient capital accumulation and lack of entrepreneurial class in the country. With the establishment of the delegation, it is aimed to control public enterprises using public capital in accordance with modern management principles, profitability and efficiency principles, apart from the existing classical audit approach. In the following historical process, the General Audit Committee, whose name was changed to the Supreme Audit Board, played an active role in the transition to the Uniform Accounting System, in 1986, the Uniform Accounting Coordination Continuous Specialization Commission was established within the body of the Supreme Audit Board. It is assigned to solve the problems in the implementation of the uniform accounting system, to make the necessary changes within the scope of the legislation and to ensure the implementation of the system as a whole. In this study, the process of transition to uniform accounting system and the role of the Supreme Audit Board in this process are evaluated.

Anahtar Kelimeler

General Audit Committee, Supreme Supervisory Board, Uniform Accounting System

Tek Düzene Geçişte Kritik Kurum Olarak Umumi Murakabe Heyeti’nin (Yüksek Denetleme Kurulu) Rolü

Öz

Umumi Murakabe Heyeti, ülkede yeterli sermaye birikimi ve girişimci sınıfının olmayışı nedeniyle devletin ekonomide mal ve hizmet üretmek üzere faaliyet gösterdiği bir ortamda kurulmuştur. Heyet’in kurulması ile kamu sermayesini kullanan devlet işletmelerinin, mevcut klasik denetim anlayışı dışında modern işletmecilik ilkeleri, karlılık ve verimlilik esaslarına göre denetime tabi tutulmaları hedeflenmiştir. İlerleyen tarihi süreçte adı Yüksek Denetleme Kurulu olarak değiştirilen Umumi Murakabe Heyeti, Tekdüzen Muhasebe Sistemi’ne geçişte etkin rol oynamıştır. 1986 yılında Yüksek Denetleme Kurulu bünyesinde “Tekdüzen Muhasebe Koordinasyon Devamlı İhtisas Komisyonu” kurulmuş, Tekdüzen muhasebe sisteminin uygulamasında karşılaşılacak problemleri çözmek, mevzuat kapsamında gerekli değişiklikleri yapmak ve sistemin bütün olarak uygulanmasını sağlamakla görevlendirilmiştir. Bu çalışmada tekdüzen muhasebe sistemine geçiş süreci ve bu süreçte Yüksek Denetleme Kurulunun rolü değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Umumi Murakabe Heyeti, Tekdüzen Muhasebe Sistemi, Yüksek Denetleme Kurulu

Kaynakça

• Akyel, R., Özdemirci, M. B., Gülmez, İ., Şimşek, M. F., & Seven, M. (2010). Umumi Murakabe Heyeti’nden Sayıştay’a Yüksek Denetleme Kurulu (1938-2010). Ankara: T.C. Sayıştay Başkanlığı.
• Altıntaş, N. (2011). Türkiye’de Muhasebe Hukukunun Çerçevesi. İ.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi (1), s:175-188.
• Aslan, M. (2015). Tarihsel Süreç İçerisinde Türkiye’de Kullanılan Muhasebe Sistemleri ve İktisadi Devlet Teşekkülleri Üzerinden Örnekler. Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dinç, E., & Atabay, E. (2018) Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Gerçekliği Bozan Hükümler ve Güncelleme İhtiyacı. International Journal of Economic and Administrative Studies (22), ss: 179-192.
• Dinç, E., & Atasel, O.Y. (2016). Türkiye’de Muhasebe Anlayışının Gelişim Süreci ve Mevcut Durumun İncelenmesi. KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi (12), ss:267-283.
• Güvemli, O. (2001). Türk Devletleri Muhasebe Tarihi-Cumhuriyet Dönemi. 4. Cilt, İstanbul, Avcıol Basım Yayın.
• Güvemli, O., Güvemli, B., & Aslan, M. (2018). Cumhuriyet’in Muhasebe Düşüncesinde İkinci Evre: Liberal İktisat Politikalarının Uygulanma Dönemi (1950 -1980), Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi (14), ss:154-201.
• Kalaycı, Ş., Tekşen, Ö., & Dalgar, H., (2005) Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulamalarının Genel Bir Değerlendirilmesi ve Batı Akdeniz Bölgesine Yönelik Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi (25), ss:173-186.
• Koç, Y. (1972). Tekdüzen Muhasebe Sistemi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 27(3), ss: 971-990.
• Koç Yalkın, Y. (2013). Genel Muhasebe İlkeler ve Uygulamalar -Tekdüzen Muhasebe Sistemi. Nobel Yayıncılık, (19. Basım), Ankara.
• Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No: 1. 26 Aralık 1992 tarih ve 21447 (M) sayılı Resmi Gazete.
• Öz, E., & Çevikcan, F. (2010) Vergi kanunlarıyla getirilen Düzenlemelerin Muhasebe Uygulamalarına Etkisi. Alanya İşletme Fakültesi dergisi (2), ss:113-128.
• Sayıştay Kanunu (2010). 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu. 19.12.2010 tarih ve 27790 Sayılı Resmi Gazete.
• Uçma, U. T., Aldemir; C., & Yazıcı, N. (2017). Yakınsama mı Ayrışma mı? Kamu Muhasebe Sisteminin Dönüşümü: İDT Örneği. Amme İdaresi Dergisi, (4), ss:135-159.
• Uçma, T. (2012), Türkiye’deki Muhasebe Sisteminin Gelişiminin Kurumsal Teori Çerçevesinde Açıklanması, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi (2), ss: 145-178.
• Yazıcı, M. (2001). Muhasebe Bilim Öğeleri. İstanbul, Marmara Üniversitesi İİBF Nihad Sayar Eğitim Vakfı Yayınları.
• Yükçü, S., & Atağan, G. (2012). 20. Yüzyılın İlk Yarısında Maliyet Muhasebesinin Gelişimi, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi (2), ss. 39-67.