Ulus Devlet İnşasında Kemalizm’in Simgesi Olarak Posta Pulları

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 37 - 68, 18.05.2022

Evrim Armağan Coşkuner

https://doi.org/10.19059/mukaddime.1101351

Öz

Bu makalenin amacı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ulus inşası sürecinde yapılan Kemalist reformların posta pulları görselleri aracılığıyla kitlelere nasıl ulaştırıldığını ve yansıttıkları öğeler sayesinde posta pullarının Kemalizm ile özdeşleşerek Kemalizm’in birer simgesi haline geldiğini saptamaktır.
Araştırmada 1923-1950 yılları arasındaki dönemde tedavüle çıkarılan posta pulları görsellerinden çeşitli örnekler verilmiş ve bu görseller yorumlanmıştır. Erken Cumhuriyet dönemine ait çeşitli pullardan verilen örneklerin Kemalist seçkinler tarafından yapılan reformları yansıtarak nasıl kitlelere ulaştırdığı pul görselleri üzerinden açıklamalar ile birlikte verilmiştir. Bu aşamada posta pullarının yapılan reformları hem yurt içinde hem de yurt dışında yaymak için bir araç olarak kullanımı bağlantılar ile birlikte açıklanmıştır. Sonuç olarak Kemalizm ile özdeşleşen posta pullarının zamanla Kemalizm’in bir simgesi haline dönüşme konusu makalenin ana argümanını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kemalizm, posta pulları, ulus inşası, Reformlar

Kaynakça

• BCA, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi ve BOA, Başbakanlık Osmanlı Arşivi
• Akoba, M. M. (1963). Türkiye'de Pul ve Pulculuk. İstanbul.
• Aktulum, K. (2013). Folklör ve Metinlerarasılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Akyol, P. K. (2017). Kültürel Miras Aktarıcısı Posta Pullarını Ulusal Kimlik Bağlamında Okumak. III. Uluslararası Dil, Kültür ve Edebiyat Sembozyumu.
• Aslanapa, O. (1964, Şubat). Türklerde Arma Sanatı. Türk Kültürü(S.16).
• Başaran, M. (1997, Eylül). Türkiye'nin Arması Ne Olmalıdır ? Tarih ve Toplum, C.28(S.165).
• Bezaz, Y. G. (2007). Haberleşme ve Tarihçesi. ANKARA: Türkiye Haber İş.
• Brunn, S. D. (2011). Stamp As Messengers Of Political Transition. The Geographical Review, C. 101(S. 1).
• Çakı, C. (2018, Eylül). Nazi Almanyası Döneminde Basılan Posta Pullarının Propganda Amaçlı Kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakultesi Elektronik Dergisi, C.6( S.2).
• Çiftçi, D. Ç.-O. (2020, Temmuz). Arşivlenen Bellek Olarak Posta Pulları ve Sosyo- Kültürel İşlevleri: Kuzey Kıbrıs Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 7( S. 2 ).
• Demir, T. (1998). Cumhuriyet Dönemi Paralarında Siyaset ve İdeoloji (1923-1950). 75. Yılda Paranın Serüveni. içinde İstanbul.
• Demir, T. (1998). Kurtuluş Savaşımızın Mektup Zarflarındaki Sesi: Anadolu (Ankara Hükümeti) Posta Pulları. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. 3(S. 8).
• Dobson, H. (2002). Japanese Postage Stamps: Propaganda And Decision Making. Japan Forum, C.14( S.1).
• Elal, B. (2018). 1945-1961 Dönemi Posta Pullarında Propaganda ve Ulusal Kimlik: Değişimler, Süreklilikler. İstanbul Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• Elhan, N. (2017). İran'ın Ulusallaşma Sürecinde Süreklilik ve Değişim: Banknotlar ve Posta Pulları Üzerinde Bir İnceleme. Akademik Ortadoğu, C.11(S. 2).
• Göle, N. (2005). Modernleşme Bağlamında İslamı Kimlik Arayışı. Türkiye'de Modernleşme ve Ulusal Kimlik. içinde İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• İnan, A. A. (1969). M. Kemal Atatürk'ten Yazdıklarım. Ankara: Altınok Matbaası.
• Karacasu, B. (2019). Mavi Kemalizm, Türk Hümanizmi ve Anadoluculuk. Modern Türkiye'de Siyasal Düşünce, Kemalizm, C.2.
• KARAKAN, , H.İ; Alkan, B.; Gündoğan, H.; Giritlioğlu, İ. (2017). Türkiye'nin Tanıtımında Posta Pullarının Fonksiyonel Önemi ve Türkiye'deki Posta Pullarına Yönelik İçerik Analizi. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, C.6(S.1), s. 78.
• Orkun, H. N. (1939, Mayıs). Kumanlarda Arma. Türklük(S.2).
• Orkun, H. N. (1943, Şubat). Eski Türklerde Arma. Ülkü (Yeni Seri), C. 3 (S. 34).
• Pauliina Raento- Statiley D. Brunn. (2005). Visualızıng Fınland: Postage Stamps As Political Messengers. Geografiska Annaler, C. 87(S. 2).
• Pulhan, A. N. (1959). Pulhan; 1959 Türk Pulları Kataloğu (VIII b.). İstanbul: Pulhan Matbaası.
• Raento, P. (2006). Communicating Geopolitics Through Postage Stamp: The Case Of Finland. Geopolitics, C. 11(S. 4).
• Rıfat, S. (1926). Milli Armamız Nasıl Olmalı. Cumhuriyet Matbaası (Türk Ocağı Hars Heyeti).
• Süleyman Bulut-Hacı Bulut. (2020). Pullarla Atatürk: Hayatı ve Mücadelesi 1881-1938. İstanbul.
• Şükran Düzenli ve Tamer Kavuran. (2005). Cumhuriyet Konulu Anma Serisi Posta Pulları Kataloğu (1933-1993) ve Grafik Çözümlemeleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.5(S. 2).
• Tarlakazan, B. E. (2018). Pul Tasarımında Osmanlıdan Günümüze Kadın Figürü. İdil Sanat ve Dil Dergisi, C. 7(S. 46).
• Toker, M. V. (2013). Pul Tasarımındaki Algı. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Tuncay, M. (2019). İkna (İnandırma) Yerine Tecebbür (Zorlama). Modern Türkiye'de Siyasal Düşünce-Kemalizm, C.2. Unat, F. R. (1980, Kasım). Türkiye Armasız Bir Devlettir. Yıllarboyu Tarih Dergisi(S. 11).
• www.pttpulmuzesi.org.tr. 01 28, 2022 tarihinde www.pttpulmuzesi.org.tr: http://www.pttpulmuzesi.org.tr/CategoryDetail.aspx?CID=45 adresinden alındı.
• Yazıcı, K. (2014). Tarih Öğretiminde Posta Pullarının Kullanılabilirliğine Bir Örnek; 100 Posta Pulu ile Türk Tarihinden Bir Kesit (1863-1950 Yılları Arası). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, C.5(S.16).
• Yıldız, A. (2019). Kemalist Milliyetçilik. Modern Türkiye'de Siyasal Düşünce; Kemalizm (Cilt C. 2). içinde İstanbul.
• Yılmaz, M. (2019). Erken Cumhuriyet Dönemindeki Toplumsal Değişimi Posta Pulları Üzerinden Okumak. Milli Folklor(S.124), ss.230-244.