GENDER BASED DIVISION OF LABOUR IN INFORMATION AND COMMUNICATIONS SECTOR

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 2, 17 - 28, 31.12.2017

Başak Bozkurt Aylin Akpınar

https://doi.org/10.26695/mukatcad.2018.8

Öz

Some sectors are male dominated, while some
others are dominated by females in the labour market and this brings a horizontal
segregation. In some sectors, the ratio of working men and women is relatively
close to each other. Yet, even in sectors where both genders are employed, when
scrutinized carefully, it is possible to identify a vertical segregation. The
aim of this study has been to investigate the gender- based division of labour
in Information and Communications Technology (ICT) sector where both women and
men are employed. In-depth interviews were conducted with twelve women working
in the ICT sector in Istanbul.  In this
paper, findings of the study that are similar to as well as different from
those  found in other studies conducted
in different sectors are revealed. It was seen that the fields in which women were employed in the ICT sector
required the characteristics which were considered “feminine” such as being
interested in detail, problem solving, communication and organization.  There were few women managers in the sector.
If any, either they were employed in the lower levels or they had positions as creating
a balance among male workers. Thus, women could hardly compete on equal terms
with men in working life due to their gender roles.

Anahtar Kelimeler

Gender based division of labour, women in engineering, women in working life, women in information and communication technologies sector

BİLİŞİM SEKTÖRÜNDE TOPLUMSAL CİNSİYETE DAYALI İŞ BÖLÜMÜ

Öz

Emek piyasasında bazı sektörlerde erkek çalışanlar, bazı sektörlerde ise
kadın çalışanlar yoğun olarak istihdam edilmektedir. Bu durum yatay ayrışma
meydana getirmektedir. Bazı sektörlerde ise kadın-erkek çalışan oranı görece
birbirine yakındır. Yatay ayrışmanın görünmediği, karma cinsiyetli olarak
nitelendirebileceğimiz bu sektörlerde ise dikey ayrışma bulunmaktadır. Bu
alanlara yakından bakıldığında kadın ve erkek çalışanlar arasında toplumsal
cinsiyete dayalı iş bölümü olduğunu görmek mümkündür. Bu çalışmanın amacı,
karma cinsiyetli bir sektör olan bilişim sektöründe toplumsal cinsiyete dayalı
iş bölümü olduğunu ortaya çıkarmak ve incelemektir. Bu bağlamda, İstanbul’da
bilişim sektöründe çalışan on iki kadınla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.
Çalışmanın bulguları aktarılırken farklı sektörlerde ve benzer alanlarda yapılmış
başka çalışmalarla ortak noktalar ve farklılıklar ortaya konmuştur. Çalışmanın
sonucunda, kadınların bilişim sektöründe istihdam edildikleri alanların
detaycılık, iletişim kurma, organizasyon gibi “kadınsı” olarak nitelendirilen
özellikleri gerektiren alanlar olduğu görülmüştür. Sektörde az sayıda ve
genellikle alt seviyelerde kadın yönetici bulunmakta, onlar da kadın yoğun
alanlarda ya da erkekler arasında dengeleyici olarak konumlandırılmaktadır.
Kadınlar, toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle iş hayatında erkeklerle eşit
koşullarda rekabet edememektedir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümü, mühendis kadınlar, çalışma hayatında kadın, bilişim sektöründe kadın

Kaynakça

• Binark, M. (2001). Çalışma yaşamında bilgisayarların toplumsal cinsiyete bağlı kullanımı ve cinsiyetçiliğin işlemesi: Emeği ikincilleştirilen kadınlar ve cinsiyet kör seçkin kadınlar. İletişim, 10, 163-212.
• Çitçi, O. (1979). Türk kamu yönetiminde kadın görevliler. N. Abadan Unat (Der.). Türk Toplumunda Kadın içinde (241-270). Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği.
• Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye'de aile ve kadın emeği. Toplum ve Bilim, 86, 139-170.
• Ecevit, Y., Gündüz-Hoşgör, A. ve Tokluoğlu, C. (2003). Professional women in computer programming occupations: The case of Turkey. Career Development International, 8(2), 78–87.
• Ecevit, Y. (2011). Emek. Y. Ecevit ve N. Karkıner (Der.). Toplumsal cinsiyet çalışmaları içinde (24-49). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• European Commission (2013). Study on women active in the ICT sector. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Fortin, N. M. ve Huberman, M. (2002). Occupational gender segregation and women’s wages in Canada: A historical perspective. Canadian Public Policy, 28, 11-39.
• Göğüş-Tan, M. (2011). Eğitim. Y. Ecevit ve N. Karkıner (Der.). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi içinde (84-105). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Hakim, C. (1979). Occupational segregation: A comparative ctudy of the degree and pattern of differentation between men and women’s work in Britain, the United States and other countries. Research Paper, No:9, Department of Employment.
• İlkkaracan, İ. (2010). Türkiye emek piyasasında toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri. İ. İlkkaracan (Der.). Emek Piyasasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Doğru içinde (22-57). İstanbul: İTU BMT KAUM.
• Kandiyoti, D. (2013). Cinsiyet rolleri ve toplumsal değişim: Türkiyeli kadınlara ilişkin karşılaştırmalı bir değerlendirme. Cariyeler, bacılar, yurttaşlar içinde (23-53). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kimmel, M. S. (2004). The gendered society. New York: Oxford University Press.
• Küskü, F., Özbilgin, M. ve Özkale, L. (2007). Against the tide: Gendered prejudice and disadvantage in engineering. Gender, Work and Organization, 14(2), 109-129.
• Leon, M. (2005). Welfare State regimes and the social organization of labour: Childcare arrangements and the work/family balance dilemma. L. Pettinger, J. Parry, R. Taylor ve M. Glucksmann (Der.). A New Sociology of Work? (204-218). Oxford: Blackwell Publishing.
• Özkaplan, N. (2013). Kadın akademisyenler: Cam tavan hala çok kalın! Kadın Araştırmaları Dergisi, 12, 1-23. Öztan, E. ve Doğan, N. S. (2015a). Gendering science, technology and innovation: The case of R&D in Turkey. YDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, VIII(2), 56-83.
• Öztan, E. ve Doğan, N. S. (2015b). Gendering the innovator: The Case of R&D in Turkey. Proceedings of Papers of International Conference on Knowledge and Politics in Gender and Women’s Studies, ODTÜ, Ekim 2015, 288-296.
• Parry, J., Taylor, R., Pettinger L. ve Glucksmann, M. (2005). Confronting the challenges of work today: New horizons and perspectives. L. Pettinger, J. Parry, R. Taylor ve M. Glucksmann (Der.). A New Sociology of Work? (3-18). Oxford: Blackwell Publishing.
• Pehlivanlı-Kadayıfçı, E. (2015a). Manifestations of gendered engineering culture in Turkey: Differing experiences of women and men engineers. Akademik Hassasiyetler/The Academic Elegance, 2(4), 229-245.
• Pehlivanlı-Kadayıfçı, E. (2015b). Dijitalleşen emek süreçlerinde mühendislik pratiğinin dönüşümü. Toplum ve Bilim, 135, 57-73.
• Savcı, İ. (1999). Toplumsal cinsiyet ve teknoloji. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(1), 123-142.
• Smith, A. E. ve Dengiz, B. (2010). Women in engineering in Turkey: A large scale quantitative and qualitative examination. European Journal of Engineering Education, 35(1), 45–57.
• Toksöz, G. (2015). Kalkınmada farklı yörüngeler - kadın istihdamında farklı örüntüler ışığında Türkiye’de kadın istihdamı. A. Makal ve G. Toksöz (Der.). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde (143-168). Ankara: İmge Kitabevi.
• Tufan-Tanrıöver, H. (2000). Medya sektöründe kadın işgücü. Toplum ve Bilim, 86, 171-193.
• TÜBİDER (2013). Bilişim sektörü çalışan ücretleri araştırması. Erişim Adresi (1 Kasım 2017): http://tubider.org.tr/bilisim-sektoru-calisan-ucretleri-arastirmasi-ve-sonuclari/
• TÜBİDER (t.y.). Tübider bilişim teknolojileri meslek seçimi ve ücretler. Erişim Adresi (1 Kasım 2017): http://tubider.org.tr/tubider-bilisim-teknolojileri-meslek-secimi-ve-ucretler/
• Urhan, B. (2015). Toplumsal cinsiyete dayalı işbölümü ve işçi sendikalarında izdüşümleri. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 15(56), 22-29.
• Zengin-Arslan, B. (2002). Women in engineering education in Turkey: Understanding the gendered distribution. International Journal of Engineering Education, 18(4), 400–408.